कृष्णसार

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट

कृष्णसार
नेपालको चिडियाघरमा भएको कृष्णसार
वैज्ञानिक वर्गीकरण
जगत:
जन्तु जगत
सङ्घ:
वर्ग:
स्तनधारीप्राणी
गण:
कुल:
उपकुल:
वंश:
Antilope

पल्लास, १७६६
प्रजाति:
A. cervicapra
वैज्ञानिक नाम
Antilope cervicapra
(लिन्नेअस, १७५८)
Subspecies

Antilope cervicapra centralis
Antilope cervicapra cervicapra
Antilope cervicapra rajputanae
Antilope cervicapra rupicapra

भाले तथा पोथी कृष्णसार

कृष्णसारलाई अङ्ग्रेजीमा ब्याल्क बक् (Black-Buck) भनिन्छ भने वैज्ञानिक नाम Antilope Ceruicapra (एन्टिलोप प्रजाति) हो। यो बर्दिया जिल्लाको गुलरिया नगरपालिका वडा नं. २ खैरापुरमा मात्र थोरैको संख्यामा पाइन्छ [१] [२] [३] । दुर्लभ र सौन्दर्यपूर्ण शरीरको वन्यजन्तु कृष्णसारको आहारा घाँस, दुबो, सिरु, काँस आदि हुन । हिन्दु धर्ममा यसलाई 'भगवान श्रीकृष्णको साथी' का रूपमा पनि लिइन्छ। आकर्ष लामो घुमेको सिंग, कालो र सेतो रङ्गको भुत्लाले तेजिलो सुन्दर देखिने कृष्णसारको सङ्ख्या घट्दो छ [४] [५] [६]

सरकारले लोपअवस्थामा पुगेपछि राष्ट्रिय निकुञ्जअर्न्तर्गत तथा वन्यजन्तु संरक्षण ऐन, २०२९ सालदेखि कृष्णसारलाई संरक्षित वन्यजन्तुको सूचीमा राखेको छ। २०३२ सालमा २ वटा संरक्षणक्षेत्र सुरु गरेपछि कृष्णसारको सङ्ख्या २०४७ सालमा १ सय ७७ वटा पुगेको थियो।

बाँके, बर्दियाकैलालीमा २००८ सालतिर कृष्णसार प्रशस्त पाइन्थे। तर २०३१ सालमा आइपुग्दा नेपालमा कृष्णसारको लोप भइसकेको अडकल काटिएको थियो। एक विदेशी विशेषज्ञले अनुसन्धानका क्रममा नेपालमा २ सयवटा कृष्णसार भेटेर जानकारी दिएपछि सरकारले सुरक्षाका लागि पाइला चालेको थियो। [७] [८] [९] [१०] [११]

सन्दर्भहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. रातोपाटी, "दुर्लभ वन्यजन्तु कृष्णसार लोप हुने अवस्थामा", रातोपाटी, अन्तिम पहुँच २०२०-०९-१२ 
  2. "विश्वकै दुर्लभ कृष्णसार लोप हुने अवस्थामा, सङ्ख्या १ सय ८४ मात्रै", नेपाल लाइभ, अन्तिम पहुँच २०२०-०९-१२ 
  3. "कृष्णसार संरक्षणमा चुनौती", लोकान्तर, अन्तिम पहुँच २०२०-०९-१२ 
  4. "दुर्लभ जनावर कृष्णसार संरक्षणमा चुनौती", २०२०-०५-०३, अन्तिम पहुँच २०२०-०९-१२  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०२०-०५-०५ मिति
  5. "शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जको हिरापुरफाँटामा संरक्षित कृष्णसार । अहिले यहाँ कृष्णसारको संख्या ६० भन्दा बढी पुगेको छ । राजेन्द्रप्रसाद पनेरु, कञ्चनपुर, रासस", इनेपालिज, अन्तिम पहुँच २०२०-०९-१२ 
  6. "लोप हुने अवस्थामा कृष्णसार - चाइना रेडियो इन्टरनेसनल", अन्तिम पहुँच २०२०-०९-१२ 
  7. "कृष्णसार", अन्तिम पहुँच २०२०-०९-१२ 
  8. रातोपाटी, "हाडनाताले कृष्णसार जोखिममा !", रातोपाटी, अन्तिम पहुँच २०२०-०९-१२ 
  9. "२६ वर्षसम्म पनि भएन बस्ती स्थानान्तरण : कृष्णसार संरक्षण चुनौतीपूर्ण बन्दै", नयाँ पत्रिका, अन्तिम पहुँच २०२०-०९-१२ 
  10. पाठ, राजेन्द्र भट्ट २६ असार २०७५ ५ मिनेट, "शुक्लाफाँटामा फस्टाउँदै कृष्णसार", अन्तिम पहुँच २०२०-०९-१२ 
  11. "शुक्लाफाँटामा उल्लेख्य संख्यामा बढे कृष्णसार", अर्थको अर्थ डट कम, २०२०-०९-०६, अन्तिम पहुँच २०२०-०९-१२