अश्विनी नक्षत्र

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
नाम सम्बन्धित तारा विवरण चित्र
अश्विनी
"भगवानहरुका चिकित्सक"
βγ एरिटिस
  • स्वामी: केतु (दक्षिण लुनर नोड)
  • प्रतीक : घोडाको टाउको
  • देवी : अश्विन,घोडाको जस्तै दुइटा सिंहजस्तो टाउको भएकी देवी जो भगवानहरुका चिकित्सक हुन् ।
  • भारतीय राशी: ०° - १३°२०' मेष
  • पश्चिमी राशी २३°४६ मेष - ७°०६' वृष

हिन्दु ज्योतिषका हिसाबले अश्विनी पहिलो नक्षत्र हो जो ०°-०'-०" देखि १३°-२०' सम्म विस्तार भएको हुन्छ जसमा बिटा र गामा ताराहरु समावेश भएको हुन्छ । यस नक्षत्रको नाम अश्विनी, छैटौं शताब्दीतिर वारहमिहिराद्वारा प्रयोग भएको पाइन्छ ।[१]नक्षत्रको पुरानो नाम अथर्ववेदमा रहेको पाइन्छ । यो ३-३ ताराहरुको समूह हो, जो तारामण्डलमा जनवरीको प्रारम्भमा सूर्यास्तपछी टाउकोमा देखिने गर्दछ। वैदिक कालमा दुईटा अश्विनी कुमार थिए जसको नाममा नै यी तारा समूहको नामकरण गरिएको थियो। 'अश्विनी' को अर्थ 'अश्व जस्तो' हुने गर्दछ। धरतीमा यसमाथि ताराहरुको असर हुने गर्दछ। अमलाको वृक्षलाई यसको प्रतीक मानिन्छ। १२ वटा राशीहरुलाई १०८ चरणमा विभक्त गरिएको हुन्छ, यही 'नवांश' कहलिने गर्दछ तथा १०८ लाई संख्याको शुभत्वको आधार पनि यही 'नक्षत्र-चरण' विभाजन मानिन्छ।[२]

अश्विनी, केतुको अवरोही चन्द्र नक्षत्रबाट शासित भएको हुन्छ।[३] चुनावी ज्योतिषमा, अश्विनीलाई एउटा सानो नक्षत्रका रूपमा वर्गीकृत गरिएको हुन्छ, जसको अर्थ यो हो कि यो सटीक वा नाजुक प्रकृतिको कार्यहरुलाई शुरू गर्नका लागि लाभप्रद हुन्छ, जबकि चन्द्रमा अश्विनीमा रहेको हुन्छ।[४][५]अश्विनीको शासन अश्विनहरुद्वारा गरिएको हुन्छ, स्वर्गीय जुम्ल्याहा जो चिकित्सकका रूपमा देवताहरुको सेवा गर्ने गर्थे। निजी स्तरमा, अश्विनीलाई अश्विनी कुमारहरुका पत्नी मानिन्छ। अश्विनीको प्रतिनिधित्व वा घोडाको टाउकोबाट हुने गर्छ, वा मह र मौरीको घारबाट।

पारम्परिक हिन्दू दिइएको नाम यो कुराबाट निर्धारण हुने गर्दछ कि जन्मको समय कुनै नक्षत्रको लगन (चौथ) कुन राशि / लगनमा थियो। अश्विनीका मामिलामा, दिइएको नाम निम्नलिखित सिलेबल्सका साथ शुरू हुने गर्दछ: चू, चे, चो, ला ।[६]


सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. http://www.sacred-texts.com/hin/av/av19007.htm
  2. वेबदुनिया, अश्विनी नक्षत्र में जन्मे व्यक्ति का भविष्यफल...
  3. Hart De Fouw, Robert Svoboda. ‘’Light on Life: An Introduction to the Astrology of India.’’ 2003: pg. 204. आइएसबिएन ०-९४०९८५-६९-१
  4. Ralph Griffith, The Rig Veda 1895
  5. Dennis M. Harness. The Nakshatras: The Lunar Mansions of Vedic Astrology. Lotus Press, 1999. आइएसबिएन ०-९१४९५५-८३-७. pg. 2
  6. "Baby names", mypanchang.com। 

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

यो पनि हेर्नुहोस्[सम्पादन गर्नुहोस्]