जेरुसेलम

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
जेरुसेलम
सहर
माथिल्लो बायाँदेखि: सेन्ट एलिजा गुम्बाबाट जेरुसेलम क्षितिजको दृश्य, पुरानो सहरभित्र रहेको बजार, मामिल्ला मल, नेसेट, कुब्बत अल-सखरा, गढी (डेभिड टावरको नामले लोकप्रिय), पुरानो सहर पर्खाल, र पश्चिमी पर्खाल
उपनाम(हरू): 
Ir ha-Kodesh (पवित्र सहर),
Bayt al-Maqdis (पवित्रताको घर)
जेरुसेलमको स्थान
जेरुसेलमको स्थान
जेरुसेलम
जेरुसेलमको स्थान
जेरुसेलमको स्थान
जेरुसेलम
जेरुसेलमको स्थान
जेरुसेलमको स्थान
जेरुसेलम
जेरुसेलमको स्थान
जेरुसेलमको स्थान
जेरुसेलम
निर्देशाङ्क: ३१°४७′उ॰ ३५°१३′पू॰ / ३१.७८३°N ३५.२१७°E / 31.783; 35.217निर्देशाङ्कहरू: ३१°४७′उ॰ ३५°१३′पू॰ / ३१.७८३°N ३५.२१७°E / 31.783; 35.217
शासितइजरायल
दावा गरिएकोइजरायलप्यालेस्टाइन राज्य[note १]
इजरायली जिल्लाजेरुसेलम
प्यालेस्टिनी सरकारकुदस
गिहोन झरना उपनिवेशइसा पूर्व ३०००-२८००
डेभिड सहरइसापूर्व १०००
वर्तमान पुरानो सहरको पर्खाल निर्माणसन् १५४१
पूर्व-पश्चिम जेरुसेलम विभागसन् १९४८
पुनर्गठनसन् १९६७
जेरुसेलम कानुनसन् १९८०
सरकार
 • प्रकारनगर परिषद्
 • अङ्गजेरुसेलम नगरपालिका
 • इजरायली नगर प्रमुखमोसे लायन (लिकुड)
क्षेत्रफल
 • सहर१२५.१५६ किमी (४८.३२३ वर्ग माइल)
 • महानगर
६५२ किमी (२५२ वर्ग माइल)
उन्नतांश
७५४ मिटर (२४७४ फिट)
जनसङ्ख्या
 • महानगर१,२५३,९००
वासिन्दाहरूजेरुसेलमी
जनसाङ्ख्यिकी (सन् २०१७)
 • यहुदी६०.८%
 • अरब३७.९%
 • अन्य१.३%
समय क्षेत्रयुटिसी+०२:०० (इजरायली मानक समय, प्यालेस्टिनी मानक समय)
 • ग्रीष्म (डिएसटी)युटिसी+०३:०० (इजरायली ग्रीष्म समय, प्यालेस्टिनी ग्रीष्म समय)
हुलाक कोड
९XXXXXX
क्षेत्रीय कोड+९७२-२
माविसू (सन् २०१८)०.७०४[८]उच्च
वेबसाइटjerusalem.muni.il
आधिकारिक नामजेरुसेलमको पुरानो सहर र उसको पर्खालहरू
किसिमसांस्कृतिक
मापदण्डii, iii, vi
नामाङ्कितसन् १९८१
सन्दर्भ क्रम सङ्ख्या१४८
क्षेत्रअरब राष्ट्रहरू
सङ्कटग्रस्तसन् १९८२–वर्तमान

जेरुसेलम इजरायल देशको राजधानी हो, जुन केही देशहरूद्वारा विवादित मानिएको छ । यो यहूदी धर्म, ईसाई धर्म र इस्लाम धर्म, तीनैको पवित्र भुमि हो । एतिहासिक पृष्ठभुमि अनुसार जेरुसेलम प्राचिन यहूदी राज्यको केन्द्र र राजधानी रहेको थियो । यो शहर भूमध्य सागरमृत सागर बीच जुडियन पर्वतको एउटा पठारमा स्थित विश्वको सबैभन्दा जेठो तथा पुरानो नगर मध्ये एक हो । यसको लामो इतिहास हेर्दा जेरुसेलमलाई कम्तीमा दुई पटक नाश गरिएको, २३ पटक घेरा हालिएको, ५२ पटक आक्रमण, र ४४ पटक कब्जा र पुनः कब्जा गरिएको थियो ।[९] यो शहर सबैभन्दा पुरानो भाग ४औ सहस्राब्दीमा बसोबास भएको इतिहासमा रहेको छ ।[१०] सन् १५३८ मा , सुलेमान अन्तर्गत जेरुसेलमको वरपर भव्य पर्खाल निर्माण गरियो । आज ती पर्खाललाई पुरानो शहरको रूपमा चिनिन्छ जसलाई १९औ शताब्दीको प्रारम्भमा परम्परागत चार भागमा विभाजित गरियो आर्मेनियाली, मसीही, यहूदी, र मुस्लिम ।[११] यस पुरानो शहरलाई युनेस्कोले सन् १९८१ मा विश्व सम्पदा सूचीमा राख्यो तर हाल यसलाई खतराको सूचीमा सूचीबद्ध गरेको छ ।[१२] आधुनिक जेरुसेलम शहर पुरानो शहरको सीमाबाट हाल टाढिएको छ । यहाँ यहूदीहरूको परमपवित्र सुलैमानी मन्दिर हुन्थ्यो जसलाई रोमनहरूले नष्ट पारेका थिए । यो शहर जिसस क्राइस्टको कर्मभुमि रहेको छ ।

राजधानी हुनुका साथै यो इजरायलको महत्‍वपूर्ण पर्यटन स्‍थल पनि हो । यो शहरमा १५८ गिरिजाघर तथा ७३ मस्जिद रहेको छ । यहाँ गिरिजाघर तथा मस्जिदहरु बाहेक हेर्न लायक धेरै स्थानहरु रहेका छन् । द इजरायल म्‍यूजियम, याद भसीम, नोबेल अभ्‍यारण, अल अक्‍सा मस्जिद, कुव्‍वत अल सकारा, मुसाला मरवान, सोलोमन टेम्पल, वेस्‍टर्न वाल, डेबिडस गुम्‍बद आदि यहाँको प्रमुख दर्शनीय स्‍थल हो ।

मुख्य आकर्षण[सम्पादन गर्नुहोस्]

चित्रदीर्घा[सम्पादन गर्नुहोस्]

टिप्पणीसूची[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. The State of Palestine (according to the Basic Law of Palestine, Title One: Article 3) regards Jerusalem as its capital.[१] But the documents of the PLO's Negotiations Affairs Department (NAD) often refer to East Jerusalem (rather than the whole of Jerusalem) as a future capital, and sometimes as the current capital. One of its 2010 documents, described as "for discussion purposes only", says that Palestine has a '"vision"' for a future in which "East Jerusalem ... shall be the capital of Palestine, and West Jerusalem shall be the capital of Israel",[२][३] and one of its 2013 documents refers to "Palestine's capital, East Jerusalem", and states that "Occupied East Jerusalem is the natural socio-economic and political center for the future Palestinian state", while also stating that "Jerusalem has always been and remains the political, administrative and spiritual heart of Palestine" and that "The Palestinian acceptance of the 1967 border, which includes East Jerusalem, is a painful compromise".[४]

सन्दर्भ सामग्री[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. 2003 Amended Basic Law. Basic Law of Palestine. Retrieved 9 December 2012.
  2. "Jerusalem Non-Paper", PLO-NAD, जुन २०१०, मूलबाट ६ फेब्रुअरी २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २५ जुलाई २०१८ 
  3. "Statements and Speeches", nad-plo.org, पृ: २, मूलबाट १८ अप्रिल २०१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २५ नोभेम्बर २०१४, "This paper is for discussion purposes only. Nothing is agreed until everything is agreed.

    Palestinian vision for Jerusalem
    ...
    Pursuant to our vision, East Jerusalem, as defined by its pre-1967 occupation municipal borders, shall be the capital of Palestine, and West Jerusalem shall be the capital of Israel, with each state enjoying full sovereignty over its respective part of the city."
     
  4. "East Jerusalem today – Palestine's Capital: The 1967 border in Jerusalem and Israel's illegal policies on the ground", PLO-Negotiations Affairs Department (NAD), अगस्ट २०१३, मूलबाट ४ मार्च २०१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २५ नोभेम्बर २०१४, " ... Palestine's capital, East Jerusalem ... The Palestinian acceptance of the 1967 border, which includes East Jerusalem, is a painful compromise: ... Jerusalem has always been and remains the political, administrative and spiritual heart of Palestine. Occupied East Jerusalem is the natural socio-economic and political center for the future Palestinian state." 
  5. "Localities, Population and Density per Sq. Km., by Metropolitan Area and Selected Localities", Israel Central Bureau of Statistics, ६ सेप्टेम्बर २०१७, अन्तिम पहुँच १९ सेप्टेम्बर २०१७ 
  6. [१] [dead link]
  7. Israel Central Bureau of Statistics (१५ जुन २०१९), https://www.cbs.gov.il/he/mediarelease/DocLib/2019/156/11_19_156b.pdf, "Of these, 849, 559 were Jews and others (62.1%) – 341,453 Arabs (37.9%)"  |title= रितो (सहायता)
  8. Sub-national HDI, "Area Database", hdi.globaldatalab.org (अङ्ग्रेजीमा), Global Data Lab। 
  9. "Do We Divide the Holiest Holy City?", Moment Magazine, मूलबाट ३ जुन २००८-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ५ मार्च २००८  According to Eric H. Cline’s tally in Jerusalem Besieged.
  10. "Timeline for the History of Jerusalem", Jewish Virtual Library, American-Israeli Cooperative Enterprise, अन्तिम पहुँच १६ अप्रिल २००७ 
  11. Ben-Arieh, Yehoshua (१९८४), Jerusalem in the 19th Century, The Old City, Yad Izhak Ben Zvi & St. Martin's Press, पृ: १४, आइएसबिएन 0-312-44187-8 
  12. "Old City of Jerusalem and its Walls", UNESCO World Heritage Convention, अन्तिम पहुँच ११ सेप्टेम्बर २०१० 

यी पनि हेर्नुहोस[सम्पादन गर्नुहोस्]

टेम्पल माउन्ट, साथमा अल-अक्सा मस्जिद, र डोम अफ द रक, माउन्ट ओलिभिसबाट हेर्दा देखिएको प्यानोरोमिक चित्र

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

Government

Culture

Education

Maps

Religion