भागलपुर जिल्ला

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
भागलपुर जिल्ला
बिहारको नक्सामा भागलपुर जिल्लाको अवस्थिति
बिहारको नक्सामा भागलपुर जिल्ला
देशभारत
राज्यबिहार
प्रशासनिक विभाजनभागलपुर
सदरमुकामभागलपुर
सरकार
 • लोकसभा निर्वाचनक्षेत्रलोक सभा संविधान
क्षेत्रफल
 • जम्मा२,५६९ किमी (९९२ वर्ग माइल)
जनसङ्ख्या
 (२०११)[१]
 • जम्मा३,०३७,७६६
 • घनत्व१२००/किमी (३१००/वर्ग माइल)
 • सहरी
६०२,५३२ (१९.८३ प्रतिशत)
सङ्ख्या
 • साक्षरता ७३.१४%
 • लिङ्ग अनुपात८८०/१०००
मुख्य राजमार्गहरु NH 33,[NH 31],[NH 80]
कुल वर्षे पानी1166 mm
वेबसाइटआधिकारिक वेवसाईट

भागलपुर जिल्ला भारतको बिहार राज्यको ३८ जिल्ला मध्ये एक हो र भागलपुर सहर यस जिल्लाको प्रशासनिक मुख्यालय हो। भागलपुर जिल्लाको अधिकांश भाग दक्षिण बिहारमा पर्छ।

भूगोल[सम्पादन गर्नुहोस्]

भागलपुर जिल्ला २,५६९ वर्ग किलोमीटर (९९२ वर्ग मील) को एक क्षेत्र ओगटेको छ।[२][३]भागलपुर जिल्ला भागलपुर डिभिजनको एक भाग हो। गंगा नदी जिल्ला भएर बग्छ।

राष्ट्रिय संरक्षित क्षेत्र[सम्पादन गर्नुहोस्]

अर्थतन्त्र[सम्पादन गर्नुहोस्]

2006 मा भारत सरकारले भागलपुरलाई देशको 250 श्रेणी 3 पिछडिएको जिल्ला (कुल 640 मध्ये) नामकरण गर्यो। यो हाल पिछडिएको क्षेत्र अनुदान कोष कार्यक्रम (BRGF) बाट कोष प्राप्त बिहार मा 38 जिल्ला मध्ये एक हो।[४]

1320MW थर्मल पावर प्लान्ट NHPC, बिहार राज्य पावर उत्पादन कम्पनी (BSPGCL) र नालंदा पावर कम्पनी, RPG समूह को एक सहायक कम्पनी को J.V संग Pirapinti मा स्थापना गर्न गइरहेको छ।[५]

भारतीय भूगर्भ सर्वेक्षणका अनुसार भागलपुर जिल्लाको श्रीनगर, लक्ष्मीपुर, मन्डर र पिरपेन्टी ब्लकमा १३६६ दशमलव ७५ मेट्रिक टन कोइलाको भण्डार फेला परेको छ । भारत कोकिंग कोल लिमिटेडले सेप्टेम्बर 2019 को रूपमा खानी सञ्चालन सुरु गर्ने छ।[६][७]

जनसाङ्ख्यिकी[सम्पादन गर्नुहोस्]

भागलपुर जिल्लामा धर्महरु (२०११)[८]
धर्म प्रतिशत
Hindus
८१.९०%
Muslims
१७.६८%
Other or not stated
०%

२०११ को जनगणना अनुसार भागलपुर जिल्लाको जनसंख्या ३,०३७,७६६ छ। यसले यसलाई भारतमा १२० औं स्थान दिन्छ (कुल ६४० मध्ये)।[९] जिल्लाको जनसंख्या घनत्व १,१८२ बासिन्दा प्रति वर्ग किलोमिटर (३,०६०/वर्ग मील) छ।[९] २००१-२०११ दशकमा यसको जनसंख्या वृद्धि दर २५.३६% थियो।[९] भागलपुरमा प्रत्येक १००० पुरुषको लागि ८८० महिलाको लिङ्ग अनुपात छ,[९] र ६३.१४% साक्षरता दर छ। अनुसूचित जाति र अनुसूचित जनजातिले क्रमशः जनसंख्याको १०.४९% र २.२१% बनायो।

भाषाहरु[सम्पादन गर्नुहोस्]

भागलपुर जिल्लाका भाषाहरू (2011)[१०]

  अंगिका (६२.९४%)
  हिन्दी (२३.४०%)
  उर्दु (१०.२९%)
  भोजपुरी (२.०९%)
  अन्य (१.२८%)

भारतको २०११ को जनगणनाको समयमा, जिल्लामा २३.४०% जनसंख्याले हिन्दी, १०.२९% उर्दू र २.०% भोजपुरी आफ्नो पहिलो भाषाको रूपमा बोल्थे। जनसंख्या को ६२.९४% जनगणना मा अंगिका को रूप मा वर्गीकृत भाषा बोल्ने।[१०]

जिल्लामा प्रयोग हुने प्राथमिक भाषा अंगिका हो। अन्य मुख्य भाषाहरूमा हिन्दी, उर्दू र बंगाली भाषा समावेश छ। [११]

References[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/1022_PART_B_DCHB_BHAGALPUR.pdf
  2. Srivastava, Dayawanti et al. (ed.) (२०१०), "States and Union Territories: Bihar: Government", India 2010: A Reference Annual (54th संस्करण), New Delhi, India: Additional Director General, Publications Division, Ministry of Information and Broadcasting (India), Government of India, पृ: 1118–1119, आइएसबिएन 978-81-230-1617-7 
  3. "Island Directory Tables: Islands by Land Area", United Nations Environment Program, १८ फेब्रुअरी १९९८, अन्तिम पहुँच ११ अक्टोबर २०११, "Obira 2,542km2"  = Archive.today अभिलेखिकरण १ डिसेम्बर २०१५ मिति
  4. Ministry of Panchayati Raj (८ सेप्टेम्बर २००९), "A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme", National Institute of Rural Development, मूलबाट ५ अप्रिल २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २७ सेप्टेम्बर २०११  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ५ अप्रिल २०१२ मिति
  5. PTI (२६ फेब्रुअरी २०१४), "NHPC inks pact for 1,320-mw thermal plant in Bihar", www.millenniumpost.in (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच १६ जनवरी २०२० 
  6. "पटना : नौ जिलों में खनिज के संकेत, भागलपुर में शुरू होगी कोयले की खुदाई", Prabhat Khabar, अन्तिम पहुँच १५ फेब्रुअरी २०२० 
  7. "BCCL to start mining operations in Bhagalpur district soon, says minister - Times of India", The Times of India (अङ्ग्रेजीमा), २६ सेप्टेम्बर २०१९, अन्तिम पहुँच १५ फेब्रुअरी २०२० 
  8. "Population by Religious Community – 2011", Census of India, 2011, Office of the Registrar General & Census Commissioner, India। 
  9. ९.० ९.१ ९.२ ९.३ "Census India Bhagalpur District", Census2011.co.in, २०११, अन्तिम पहुँच ३० सेप्टेम्बर २०११ 
  10. १०.० १०.१ 2011 Census of India, Population By Mother Tongue
  11. M. Paul Lewis, सम्पादक (२००९), "Angika: A language of India", Ethnologue: Languages of the World (16th संस्करण), Dallas, Texas: SIL International, अन्तिम पहुँच २८ सेप्टेम्बर २०११ 

सन्दर्भ सामाग्री[सम्पादन गर्नुहोस्]