नाइकी (कम्पनी)
 | |
व्यवसाय प्रकार | निजी कम्पनी |
|---|---|
| व्यावसायिक रूप | एनवाइएसइ: NKE |
| आइएसआइएन | US6541061031  |
| उद्योग | कपडा तथा खेलकुद सामग्री |
| स्थापित | १९६४ (ब्लू रिबन स्पोर्टसको नामले)[१] |
| स्थापनाकर्ता | विलियम जे "बिल" बोवेरम्यान फिलिप एच नाइट |
| केन्द्रीय कार्यालय | वासिङ्टन राज्य, अर्गन, संयुक्त राज्य अमेरिका (बिभर्टन, ओरेगन नजिक) |
सेवा क्षेत्र | विश्वब्यापि |
मुख्य व्यक्ति | फिलिप एच नाइट (अध्यक्ष) मार्क पार्कर (प्रमुख तथा सिइओ) |
| उत्पादनहरू | एथलेटिक जुत्ताहरू कपडा खेलकुद सामग्रीहरू फेसन सामाग्री |
| राजश्व |  US$ १९.०१४ विलियन(FY 2010)[२] |
परिचालन आय |  US$ २,५१७ विलियन(FY 2010)[२] |
| US$ १.९०७ विलियन(FY 2010)[२] | |
| कुल सम्पत्ति | US$ १४.४१९विलियन (२०१०)[२] |
| कुल इक्विटी | US$ ९.७५४ विलियन (FY 2010)[२] |
कर्मचारी सङ्ख्या | ३४,४००(मे २०१०)[२] |
| वेबसाइट | Nike.com |
नाइकी कम्पनी (अङ्ग्रेजी: Nike, Inc.), (उच्चारण /ˈnaɪkiː/; एनवाइएसइ: NKE) एक सार्वजनिक रूपले खेलकुद पहिरन र उपकरण उत्पादन तथा आपूर्ति गर्ने कम्पनी हो । यसको प्रमुख कार्यालय संयुक्त राज्य अमेरिकाको पोर्टल्याण्ड महानगरीय क्षेत्र अन्तर्गत पर्ने अरेगनको बिभर्टनमा रहेको छ । यो कम्पनी विश्वमा एथलेटिक जुत्ता र पहिरन आपुर्तिमा अग्रस्थानमा [३] र आर्थिक वर्ष २००८ (३१ मे २००८को अन्त्यसम्ममा) १८.६ अरब अमेरिकी डलर भन्दाबढी राजस्व बराबरको खेल उपकरण निर्माता तथा आपूर्तिकर्ता हो । नाइकी कम्पनीमा विश्वभरिका ३०,००० भन्दा अधिक मान्छेहरु कार्यरत छन । यस कम्पनीलाई "बिल" बोवेरम्यान र फिलिप नाइटले जनवरी १९६४ मा ब्लू रिबन स्पोर्टस'को नामले स्थापित गरेका थिए,[१] र पछि १९७८ मा यो नाइकी कम्पनी बन्यो । यस कम्पनीको नामाकरण ग्रिक विजयकी देवी नाइकी(ग्रिक Νίκη उच्चारण [níːkɛː])को नामबाट भएको हो । नाइकीले आफ्नो ब्राण्ड अन्तर्गत नाइकी गल्फ, नाइकी प्रो, नाइकी +, एयर जोर्डन, नाइकी स्केटबोर्डिङ्ग र कोल हान, हर्ले इन्टरनेशनल, अम्ब्रो र कन्भर्स लगायतका अनुगामी ब्राण्डका उत्पादनहरूलाई बजारमा ल्याएकोछ । नाइकीले १९९५ र २००८को बीचमा बउअर हकी ( पछि नाम बदलेर नाइकी बउअर भएको)लाई पनि आफ्नो स्वामित्वमा लियो ।[४] खेल पहिरनहरु र उपकरणहरू निर्माण वाहेक यस कम्पनीले नाइकीटाउन नामले खुद्रा स्टोर चलाउँछ । नाइकीले आफ्नो चर्चित ट्रेडमार्क "JUST DO IT" र लोगो "Swoosh"का साथ ठूला-ठूला एथलेटिक्स खेलाडीहरु र खेल खेल समुहहरूको प्रायोजन गरेकोछ ।
सङ्गठन तथा इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]
सन १९६४ मा ओरेगन विश्वविद्यालय ट्र्याक एथलेट फिलिप नाइट र उनका प्रशिक्षक बिल बोवेरम्यान द्वारा स्थापित नाइकी कम्पनीको स्थापना नाम "ब्लू रिबन स्पोर्टस" हो । यो कम्पनी शुरूमा जापानी जूत्ता निर्माता ओनित्सुका टाइगर (हाल ASICS)को वितरकको रूपमा सञ्चालन गरिएको थियो ।[५] कम्पनीको फाइदा तिब्र गतिमा बृद्धि भयो र १९६७ मा ब्लू रिबन स्पोर्टसले सान्ता मोनिका, क्यालिफोर्नियाको पिको बउलभर्डमा आफ्नो पहिलो खुद्रा स्टोर खोल्यो । १९७१ तिर, ब्लू रिबन स्पोर्टस र ओनित्सुका टाइगर बीचको सम्बन्ध सकिन लाग्यो । यसपछि ब्लू रिबन स्पोर्टसले आफ्नै लोगो अङ्कित जूत्ता उत्पादन गर्ने तयारी गर्यो, जस अनुरुप क्यारोलिन डेविडसनद्वारा डिजाइन गरिएका स्वूस (Swoosh) लोगो प्रयोगमा ल्यायो ।[६] नाइकीले Swooshको प्रयोग पहिलो पल्ट जून १९७१मा गर्यो र २२ जनवरी १९७४मा अमेरिकी पेटेण्ट र ट्रेडमार्क कार्यालयमा पेटेण्ट दर्ता गर्यो ।[७]
सबैभन्दा पहिला बजारमा आएको यो डिजाइनको जूत्ता नाइकी नामको फुटबल सू हो,जुन १९७१ को गर्मी मौसममा उत्पादन भएको थियो । १९७२ फेब्रुअरीमा, ब्लू रिबन स्पोर्टसले ग्रिककी विजयकी देवीको नाइकीको नामबाट लिईएको नामको साथ आफ्नो नाइकीको पहिलो जूत्ता प्रस्तुत गर्यो । १९७८ मा ब्लू रिबन स्पोर्टसले आधिकारिक रूपमा आफ्नो नाम परिवर्तन गरेर नाइकी राख्यो । नाइकीसँग अनुबन्धित पहिला पेशेवर खेलाडी इलिए नास्तेसको प्रायोजन संगै, एथलीटहरूको प्रायोजन कम्पनीको बजार बृद्धिको एक महत्त्वपूर्ण हतियार बन्यो ।
कम्पनीको पहिलो खुद-तयार उत्पादन बोवेरम्यानको "वफल" डिजाइनमा आधारित थियो । ओरेगन विश्वविद्यालय हेवर्ड फील्डको ट्र्याकमा पून:पृष्ठमा आएपछि, बोवेरम्यानले नयाँ युरेथन ट्र्याकमा प्रभावकारी ढंगबाट मजबुत पकड राख्न सक्ने विभिन्न सम्भावित बाहिरीसोल साथ प्रयोग गर्न शुरू गरे । उनको यो नयाँ प्रयगहरु एक आईतवार बिहनबाट शुरु भयो जब उनले आफ्नी श्रीमतीको वफल आइरनमा तरल युरेथन पोखे । बोवेरम्यानले १९७४ मा हाल आइकोनिक वफल ट्रेनर भनिने त्यस समयको 'वफल' भनिने सोलको विकास तथा परिष्कार गरे ।
१९८० सम्ममा, अमेरिका एथलेटिक जूत्ता बजारमा नाइकीको शेयर बजार ५०% पुगेको थियो र यसै वर्षको डिसेम्बरमा कम्पनी सार्वजनिक भयो ।[८] टिभी विज्ञापनहरूको सट्टा 'वर्ड-अफ-फुट' विज्ञापन (नाइकीले १९७० को दशकको अन्त्य तिर प्रकाशित गरेको विज्ञापन)सँगै यसको बृद्धि भयो । नाइकीको राष्ट्रिय टिभीमा पहिलो विज्ञापन न्यु योर्क म्याराथनको प्रसारणको क्रममा अक्टूबर १९८२ मा भएको थियो । यो विज्ञापन पोर्टल्याण्डमा अवस्थित विज्ञापन एजेन्सी वाइडेन + क्यानेडीले धेरै महीना लगाएर अप्रिल १९८२को शुरु तिर बनाएको थियो ।
नाइकी र वाइडेन + क्यानेडी मिलेर धेरै तस्वीर तथा टिभी विज्ञापनहरु निर्माण गरे र उक्त एजेन्सीको पहिलो प्राथमिकतामा हाल पनि नाइकी नै रहेको छ । नाइकीको हाल चर्चित रहेको नारा "Just Do It" १९८८ मा नाइकीको विज्ञापन अभियानको क्रममा यहि एजेन्सीका सह-संस्थापक ड्यान वाइडेनले रचना गरेका थिए । यो नारालाई एड्भरटाइजिङ्ग एजले २०औं शताब्दीका पाँच उत्कृष्ट विज्ञापन नाराहरु मध्य एकको रूपमा छानेको थियो र यो अभियान स्मिथसोनियन इन्स्टीच्यूशनमा निहित थियो।[८] १९८८मा शुरु भएको "Just Do It"को पहिलो विज्ञापनमा सान फ्रान्सिस्कन वाल्ट स्टक संलग्न भएको थियो ।[८] वाइडेनले यो नारा ग्यारी गिलमोरले उनलाई मृत्युदण्ड दिनु पूर्व भनेको शब्द "Let’s do it"बाट प्रेरित भएर रचना गरेका थिए ।[९]
१९८० को दशकको समयमा, नाइकी कम्पनीले आफ्नो उत्पादन रेखामा अन्य खेल र क्षेत्रहरूलाई समावेश गर्दे विश्व भरी विस्तार गर्यो ।[१०]
उत्पादन[सम्पादन गर्नुहोस्]
नाइकीले धेरै किसिमका खेलकुद सामग्रीहरू तथा कपडा उत्पादन गर्दछ । यसको सबैभन्दा पहिला ट्र्याकमा दौडने जुत्ताहरू उत्पादन गरेको थियो । नाइकीले वर्तमानमा पनि ब्यापक रूपमा ट्र्याक एण्ड फिल्ड, बेसबल, आइस हकी, टेनिस, फुटबल, ल्याक्रोस, बास्केटबल र क्रिकेट लगायतका खेलहरूको लागि जूत्ता, मोजा, जर्सी तथा भित्री कपडाहरु आदि निर्माण गर्दछ ।
प्रधान कार्यालय[सम्पादन गर्नुहोस्]
विज्ञापन[सम्पादन गर्नुहोस्]
प्रायोजन[सम्पादन गर्नुहोस्]
सन्दर्भ सूची[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ १.० १.१ Nikebiz : Company Overview : History : 1960s वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-१०-२३ मिति, Nike, Inc., Retrieved on August 12, 2010.
- ↑ २.० २.१ २.२ २.३ २.४ २.५ "2010 Form 10-K, Nike, Inc.", United States Securities and Exchange Commission।
- ↑ Sage, Alexandria (जुन २६, २००८), "Nike profit up but shares tumble on U.S. concerns", Reuters, अन्तिम पहुँच २००८-०७-१०। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००८-१०-०७ मिति
- ↑ "Nike sells Bauer Hockey for $200 Million", The Sports Network, फेब्रुअरी २१, २००८, मूलबाट २००८-०२-२५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००८-०६-०२।
- ↑ "Company Overview : History : 1950s", Nikebiz, अन्तिम पहुँच २०१०-०३-०४। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१०-०५-२९ मिति
- ↑ "Logos that became legends: Icons from the world of advertising", London: The Independent, २००८-०१-०४, अन्तिम पहुँच २०१०-०२-११।
- ↑ "Registration Number 72414177", TESS, U.S. Patent & Trademark Office, अन्तिम पहुँच ११ फेब्रुअरी २०१०।[dead link]
- ↑ ८.० ८.१ ८.२ "Company Overview : History : 1970s", Nikebiz, अन्तिम पहुँच २०१०-०३-०४। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१०-०२-२८ मिति
- ↑ Peters, Jeremy W. (अगस्ट १९, २००९), "The Birth of 'Just Do It' and Other Magic Words", The New York Times, अन्तिम पहुँच २००९-०९-३०।
- ↑ Nike Origins
बाहिरी कडी[सम्पादन गर्नुहोस्]
- आधिकारिक वेबसाइट
- Nikebiz.com – Business Site वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-०१-२९ मिति
- Oregon Senate Bill ८८७ वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००५-१२-३० मिति, as signed by Governor Ted Kulongoski
- Company summary वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१३-१२-०३ मिति, from the New York Stock Exchange website
- निर्देशाङ्कहरू: ४५°३०′३३″N १२२°४९′४८″W / ४५.५०९३°N १२२.८२९९°W
- Nike at the Open Directory Project
| सांगठनिक निर्देशक | John G. Connors · Jill Ker Conway · Timothy D. Cook · Ralph D. DeNunzio · Alan B. Graf · Douglas G. Houser · Phil Knight · John C. Lechleiter · Mark Parker · Johnathan A. Rodgers · Orin C. Smith · John Thompson · Phyllis M. Wise Keith White |
|---|---|
| मौज्दात सम्पत्ति तथा उत्पादन | Air Jordan · Air Melo Line · Cole Haan · Converse · Exeter Brands Group · Hurley · Nike Air Max · Nike Considered · Nike Flywire · Nike Free · Nike Golf · Nike Mercurial Vapor · Nike Shox · Nike SB · Swoosh · Team Starter · Nike Total 90 · Umbro · Nike Multi-Turf |
| विविध | |
