कानेपोखरी

कानेपोखरी ब्यापारिक केन्द्रका रूपमा समेत स्थानीय बजारका रूपमा विकास भर्इरहेको मोरङ जिल्लाको वयरवनगाबिस स्थित कानेपोखरी एतिहासिक महत्त्वको ठाँउ समेत हो भन्ने कुरा धेरैलाई थाहा नुहन सक्छ । महेन्द्र राजमार्गमा पर्ने कानेपोखरी देखी करिब १ किलोमिटर दक्षिणमा रंगेली जानेबाटो पटिट चारकोशे झाडीमा यो पोखरी पर्दछ । यो पोखरीको क्षेत्रफल करिब एक बिगाहा रहेको छ । यस क्षेत्रमा मिश्रित जातजातिहरूको बसोबास रहेको छ । यहाँका मानिसहरु कृषि र ब्यपार ब्यबसायमा सम्मिलित छन । यस क्षेत्रमा धान,गहुँ,मकै,तोरी लगायतका बालीहरु उत्पादन हुने गरेको छ । कानेपोखरी बयरबन गाबिसको वार्ड नम्बर ९ मा अबस्थित रहेको छ । यस पोखरीको नामबाट नै राजमार्गमा रहेको चौकको नाम काने पोखरी राखिएको हो । यो पोखरीलाई पहिला खोर पोखरी भनिन्थ्यो । मोरङको उत्तरी गाबिस भोगटेनीमा रहेको एतिहासिक धिमाल राजारानी पोखरीमा वर्षेनी मेला लाग्ने गरेको र सो मेला भर्न जाने आदिबासी धिमाल महिलाहरू त्यही पोखरीको बाटो हुँदै जान्थे । मेला भर्न जाँदा महिलाले गहनानलगाई गए अशुभ अनिष्ट हुन्छ भन्ने गर्दथे यसै क्रममा सोही पोखरीको छेउमा एकजना बृद्ध महिला बस्थिन । उनले गरगहना नभएका महिलाहरूलाई मेला भर्न जाँदा कानमा लाउने गहना दिने र मेलाबाट फर्किएपछि फिर्ता लिने गर्दथिन । यसरी कानमा लगाउने गहना दिने गरेका कारण पोखरीको नाम कानेपोखरी रहेको किंबदन्ती रहेको छ । पोखरीको एक छेउबाट हेर्दा यो पोखरी कानजस्तो देखिने भएका कारण पनि यसलाई कानेपोखरी भनिएको हो भन्ने भनाई छ । यस क्षेत्रका धिमाल जातिहरूले बकुल्लालाई काने भन्ने गरेको र उत्त पोखरीमा त्यस्ता बकुल्ला धेरै पाईने भएका कारण पनि धिमालहरूले यो पोखरीको नाम कानेपोखरी राखेको बताईन्छ । परापुर्बकालिन बिराटराजाका गाईबस्तुलाई पानी खुवाउने राजाको काने भन्ने नोकरले पोखरी बनाएको हुनाले पोखरीलाई कानेपोखरी नामाकरण गरिएको समेत भनाई छ ।