शाह मीर वंश
शाह मीर वंश कश्मीरको मुस्लिम वंश थियो ।[१] ई.सा. १३३९ देखि १५६१ सम्म शाह मीरहरूले कश्मीर मा इस्लाम दृढ स्थापित भयो । शाह मीर वंश अफगान (पठान) वा खस जातिको थियो ।
उत्पत्ति[सम्पादन गर्नुहोस्]
शाह मीरको स्थापना ई.सा. १३३९ मा भएको थियो । शाह मीरको उत्पत्तिको बारेमा दुई धारणाहरू छन् । इतिहासकार ए. क्यु. रफिकी का अनुसार केही फारसी वंशावलीले शाह मीरहरूलाई स्वात, पाकिस्तान का शासकको वंशज भएको वर्णित गरेको थियो ।[क] रफिकीका अनुसार तुर्की वा फारसी आप्रवासीहरू स्वात क्षेत्रमा आइ आदिवासीसंग विवाह गरी बसे ।[३] अर्को धारणा अनुसार, १५औं शताब्दी का कश्मीरी इतिहासकार जोनराज शाह मीरका वंशज बुदशाहको दरबारिया थिए । उनका अनुसार शाह मीर आफ्ना जातिसंगै पञ्चगहवर देशबाट कश्मीर आएका थिए । पञ्चगहवरलाई राजौरी तथा बुधलको बीचमा पर्ने पञ्जगब्बर उपत्यका मानिएको छ । शाह मीरलाई पार्थ नामक पूर्वजको परिवारका सदस्य मानिएको थियो ।[४][५] तर केही विद्वानहरूका अनुसार पञ्जगब्बर उपत्यकामा खस जातिको बसोबास थियो र शाह मीर पनि खस जातिका थिए ।[६][७][८]
धैरेजसो आधुनिक इतिहासकारहरू शाह मीरको स्वाती उत्पत्तिको मान्दछन् । स्वातीहरू अफगान थिए जो दीर मालाकाण्ड क्षेत्रबाट गजनवीको समयमा आएका थिए ।[९][१०][११][१२]
शासक[सम्पादन गर्नुहोस्]
| क्रम | नाम | ईश्वी |
|---|---|---|
| 1 | शाह मीर | १३३९ |
| 2 | जमसेद | १३४२ |
| 3 | Ala'u'din | 1343 |
| 4 | Shihu'd-Din | 1354 |
| 5 | Qutub'd-Din | 1373 |
| 6 | सिकन्दर बुत्सिकन | 1389 |
| 7 | Ali Shah | 1413 |
| 8 | Zainu'l'Abadin | 1420 |
| 9 | Hasan Shah | 1472 |
| 10 | Muhammad Shah (i) | 1484 |
| 11 | Fateh Shah (i) | 1486 |
| 12 | Muhammad Shah (ii) | 1493 |
| 13 | Fateh Shah (ii) | 1505 |
| 14 | Muhammad Shah (iii) | 1514 |
| 15 | Fateh Shah (ii1) | 1515 |
| 16 | Muhammad Shah (iv) | 1517 |
| 17 | Ibrahim Shah (i) | 1528 |
| 18 | Nazuk Shah (i) | 1529 |
| 19 | Muhammad Shah (v) | 1530 |
| 20 | Shamsu'd-Din (ii) | 1537 |
| 21 | Ismail Shah (i) | 1540 |
| 17 | Nazuk Shah (ii) (i) | 1540 |
| 18 | Ibrahim Shah (i) | 1552 |
| 19 | Ismail Shah (ii) (v) | 1555 |
| 20 | Habib Shah | 1557–1561 |
Note: Muhammad Shah had five separate reigns from 1484 to 1537.[१४]
स्रोत[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ Sharma, R. S. (१९९२), A Comprehensive History of India, Orient Longmans, पृ: ६२८, आइएसबिएन 978-81-7007-121-1।
- ↑ Gull, Surayia (२००३), Mir Saiyid Ali Hamadani And Kubraviya Sufi Order In Kashmir, Kanikshka Publishers, Distributors, पृ: ३, आइएसबिएन 978-81-7391-581-9।
- ↑ Baloch & Rafiq 1998, पृष्ठ. 311-312.
- ↑ Sharma, R. S. (१९९२), A Comprehensive History of India, Orient Longmans, पृ: ६२८, आइएसबिएन 978-81-7007-121-1, "Jonaraja records two events of Suhadeva's reign (1301-20), which were of far-reaching importance and virtually changed the course of the history of Kashmir. The first was the arrival of Shah Mir in 1313. He was a Muslim condottiere from the border of Panchagahvara, an area situated to the south of the Divasar pargana in the valley of river Ans, a tributary of the Chenab."
- ↑ Zutshi, N. K. (१९७६), Sultan Zain-ul-Abidin of Kashmir: an age of enlightenment, Nupur Prakashan, पृ: 6–7।
- ↑ Wani, Nizam-ud-Din (१९८७), Muslim rule in Kashmir, 1554 A.D. to 1586 A.D., Jay Kay Book House, पृ: २९, "Shamir was a Khasa by birth and descended from the chiefs of Panchagahvara."
- ↑ Saxena, Savitri (१९९५), Geographical Survey of the Purāṇas: The Purāṇas, a Geographical Survey, Nag Publishers, पृ: 360–361, आइएसबिएन 978-81-7081-333-0, "In the Rajatarangini, the rulers of Rajapuri (modern Rajauri) are called the lord of Khasas and their troops as Khasas. They occupied the valleys of Ans river, now called Panjagabhar (Pancagahvara of Srivara IV 213)."
- ↑ Zutshi, N. K. (१९७६), Sultan Zain-ul-Abidin of Kashmir: an age of enlightenment, Nupur Prakashan, पृ: ७, ""This area in which Panchagahvara was situated is mentioned as having been the place of habitation of the Khasa tribe. Shah Mir was, therefore, a Khasa by birth. This conclusion is further strengthened by references to the part of the Khasas increasingly played in the politics of Kashmir with which their connections became intimate after the occupation of Kashmir."
- ↑ Schimmel 1980, पृष्ठ 44.
- ↑ Wink 2004, पृष्ठ 140.
- ↑ Gupta, Jyoti Bhusan Das (६ डिसेम्बर २०१२), Jammu and Kashmir, Springer, पृ: 19–, आइएसबिएन 978-94-011-9231-6।
- ↑ Snedden, Christopher (२०१५), Understanding Kashmir and Kashmiris, Oxford University Press, पृ: 28–, आइएसबिएन 978-1-84904-342-7।
- ↑ Hasan, Mohibbul (२००५) [१९५९], Kashmir Under the Sultans (Reprinted संस्करण), Delhi: Aakar Books, पृ: ३२५, आइएसबिएन 978-81-87879-49-7, अन्तिम पहुँच २०१३-०१-१७।
- ↑ http://coinindia.com/galleries-kashmirsultans.html
उद्दरण त्रुटी: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found