सिन्धु गङ्गा मैदान

सिन्धु-गङ्गा मैदान

सिन्धु-गङ्गा मैदान भारतीय उपमहाद्वीपको उत्तरी क्षेत्रहरू, प्रायः उत्तरी र पूर्वी भारत, पाकिस्तानको लगभग आधा, लगभग सम्पूर्ण बङ्गलादेश र नेपालको दक्षिणी मैदानहरू सहित एक उर्वर मैदान हो। यस क्षेत्रको नाम सिन्धु र गङ्गा नदीहरूको नामबाट राखिएको छ र यसले धेरै ठूला शहरी क्षेत्रहरूलाई समेट्छ।

मैदान उत्तरमा हिमालयले बाँधिएको छ, जसले यसका असंख्य नदीहरूलाई खुवाउँछ र दुई नदी प्रणालीहरूद्वारा यस क्षेत्रमा जम्मा भएको उर्वर जलोदरको स्रोत हो। धेरै विकसित शहरहरू जस्तै दिल्ली, ढाका, कोलकाता, लाहोर र कराची सिन्धु-गङ्गाको मैदानमा अवस्थित छन्।

भूगोल

सिन्धु-गङ्गाको मैदानलाई दिल्ली रिजद्वारा दुई ड्रेनेज बेसिनहरूमा विभाजित गरिएको छ; पश्चिमी भाग सिन्धुमा बग्छ, र पूर्वी भागमा गङ्गा-ब्रह्मपुत्र जल निकासी प्रणालीहरू छन्। यो विभाजन समुन्द्री सतहबाट मात्र ३५० मिटर उचाइमा छ, जसले गर्दा पश्चिममा सिन्धदेखि बङ्गाल र पूर्वमा असमसम्म सिन्धु-गङ्गाको मैदान निरन्तर रहेको देखिन्छ।

समतल क्षेत्रहरू

केही भूगोलविद्हरूले सिन्धु-गङ्गाको मैदानलाई धेरै भागहरूमा विभाजन गर्छन्: गुजरात, सिन्ध, पन्जाब, दोआब, रोहिलखण्ड, अवध, बिहार, बङ्गाल र असम क्षेत्रहरू। लगभग, सिन्धु-गङ्गाको समतल क्षेत्र माथि फैलिएको छ:उत्तरमा जम्मू मैदानहरू, पूर्वी पाकिस्तान र उत्तरपश्चिम भारतमा पन्जाब मैदानहरू, दक्षिणी पाकिस्तानमा सिन्ध मैदानहरू, दक्षिणी पाकिस्तान र पश्चिमी भारतमा इन्डस मुखद्वीप, गङ्गा-यमुना दोआब, रोहिलखण्ड (कातेहर) मैदानी क्षेत्र, अवध मैदानहरू, पूर्वाञ्चल मैदानहरू, बिहार मैदान, उत्तर बङ्गाल मैदानहरू, भारत र बङ्गलादेशमा गङ्गा मुखद्वीप, र पूर्वमा ब्रह्मपुत्र उपत्यका।