हिन्दुकुश

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
(हिन्दु कुशबाट अनुप्रेषित)
हिन्दुकुश
हिन्दुकुश
सर्वोच्च बिन्दु
शिखरतिरिच मीर (पाकिस्तान)
उचाइ७,७०८ मी (२५,२८९ फिट)
सूची
निर्देशाङ्क३६°१४′४५″उ॰ ७१°५०′३८″पू॰ / ३६.२४५८३°N ७१.८४३८९°E / 36.24583; 71.84389
भूगोल
हिन्दुकुश क्षेत्रको स्थलाकृति[१]
देशहरूअफगानिस्तान, पाकिस्तानताजिकिस्तान
हिमशृङ्खलाहिमालय

हिन्दुकुश हिमालयको पश्चिममा मध्य र दक्षिण एसियामा रहेको ८०० किलोमिटर-लामो (५०० माइल) पर्वत शृङ्खला हो। यो मध्य र पश्चिमी अफगानिस्तानदेखि उत्तरपश्चिमी पाकिस्तान र सुदूर दक्षिणपूर्वी ताजिकिस्तानसम्म फैलिएको छ।[२][३] यसले उत्तरमा अमु दर्या (प्राचीन ओक्सस) को उपत्यकालाई सिन्धु नदी उपत्यकाबाट दक्षिणमा विभाजित गर्दछ।

बामियान बुद्धजस्ता स्थलहरू भएको हिन्दुकुश दायरा क्षेत्र बौद्ध धर्मको ऐतिहासिक रूपमा महत्त्वपूर्ण केन्द्र थियो।[४] यसमा बसोबास गर्ने दायरा र समुदायहरूले प्राचीन मठहरू, महत्त्वपूर्ण व्यापारिक नेटवर्कहरू र मध्य एसियादक्षिण एसिया बीचका यात्रुहरूको मेजबानी गर्थे।[५][६] हिन्दुकुश दायरा भारतीय उपमहाद्वीपमा आक्रमणहरूको लागि मार्ग पनि भएको छ, र अफगानिस्तानमा समकालीन युद्धको लागि महत्त्वपूर्ण छ।[७]

नाम[सम्पादन गर्नुहोस्]

फारसी नाम हिन्दुकुशको सबैभन्दा प्रारम्भिक ज्ञात प्रयोग लगभग १००० ईस्वी प्रकाशित नक्सामा हुन्छ।[८] कतिपय आधुनिक विद्वानहरूले उक्त ठाउँलाई हटाएर हिमाललाई हिन्दुकुश भनेर उल्लेख गरेका छन्।[९] वैदिक संस्कृतमा, दायरालाई उपरिश्येनअवेस्तानमा उपरिसाईन (प्रोटो-इरानीबाट *उपरिसाइना- 'हपुषाले ढाकिएको') भनेर चिनिन्थ्यो।[१०][११]

शिखरहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

नाम उचाइ देश
तिरिच मिर ७,७०८ मिटर (२५,२८९ फिट) पाकिस्तान
नोशक ७,४९२ मिटर (२४,५८० फिट) अफगानिस्तान
इस्टोर-ओ-नल ७,४०३ मिटर (२४,२८८ फिट) पाकिस्तान
साराघर ७,३३८ मिटर (२४,०७५ फिट) पाकिस्तान
उड्रेन जोम ७,१४० मिटर (२३,४३० फिट) पाकिस्तान
कोहे शकवर ७,०८४ मिटर (२३,२४१ फिट) अफगानिस्तान
लुन्खो ए दोसरे ६,९०१ मिटर (२२,६४१ फिट) अफगानिस्तान
कुह-ए बन्दका ६,८४३ मिटर (२२,४५१ फिट) अफगानिस्तान
कोह-ए केशनी खान ६,७४३ मिटर (२२,१२३ फिट) अफगानिस्तान
सक्कर सर ६,२७२ मिटर (२०,५७७ फिट) अफगानिस्तान
कोहे मोन्डी ६,२३४ मिटर (२०,४५३ फिट) अफगानिस्तान

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. Hindu Kush, Encyclopedia Iranica
  2. Mike Searle (२०१३), Colliding Continents: A geological exploration of the Himalaya, Karakoram, and Tibet, Oxford University Press, पृ: १५७, आइएसबिएन 978-0-19-165248-6 , Quote: "The Hindu Kush mountains run along the Afghan border with the North-West Frontier Province of Pakistan".
  3. George C. Kohn (२००६), Dictionary of Wars, Infobase Publishing, पृ: १०, आइएसबिएन 978-1-4381-2916-7 
  4. Deborah Klimburg-Salter (1989), The Kingdom of Bamiyan: Buddhist art and culture of the Hindu Kush, Naples – Rome: Istituto Universitario Orientale & Istituto Italiano per il Medio ed Estremo Oriente, आइएसबिएन ९७८-०८७७७३७६५० (Reprinted by Shambala)
  5. Jason Neelis (२०१०), Early Buddhist Transmission and Trade Networks: Mobility and Exchange Within and Beyond the Northwestern Borderlands of South Asia, BRILL Academic, पृ: 114–115, 144, 160–163, 170–176, 249–250, आइएसबिएन 978-90-04-18159-5 
  6. Ibn Battuta; ((Samuel Lee (Translator))) (२०१०), The Travels of Ibn Battuta: In the Near East, Asia and Africa, Cosimo (Reprint), पृ: 97–98, आइएसबिएन 978-1-61640-262-4 ; Columbia University Archive
  7. Frank Clements (२००३), Conflict in Afghanistan: A Historical Encyclopedia, ABC-CLIO, पृ: 109–110, आइएसबिएन 978-1-85109-402-8 
  8. Fosco Maraini et al., Hindu Kush, Encyclopædia Britannica
  9. Karl Jettmar; Schuyler Jones (१९८६), The Religions of the Hindukush: The religion of the Kafirs, Aris & Phillips, आइएसबिएन 978-0-85668-163-9 
  10. Thapar, Romila (२०१९), Which of Us are Aryans?: Rethinking the Concept of Our Origins, Aleph, पृ: 1, आइएसबिएन 978-93-88292-38-2 
  11. Schmitt, Rüdiger (२००७), "Iškata", Encyclopaedia Iranica