कपूरथला जिल्ला

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
Kapurthala district
ਕਪੂਰਥਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
Located in two different regions
पन्जाब, भारत मा अवस्थिती
निर्देशाङ्क: ३१°२२′४६″उ॰ ७५°२३′०५″पू॰ / ३१.३७९४४°N ७५.३८४७२°E / 31.37944; 75.38472निर्देशाङ्कहरू: ३१°२२′४६″उ॰ ७५°२३′०५″पू॰ / ३१.३७९४४°N ७५.३८४७२°E / 31.37944; 75.38472
देश भारत
राज्यपन्जाब
नामकरणNawab Kapur Singh
सदरमुकामKapurthala
सरकार
 • Deputy commissionerJaskiran Singh
क्षेत्रफल
 • जम्मा१,६३३ किमी (६३१ वर्ग माइल)
जनसङ्ख्या
 (2011)‡[›]
 • जम्मा८१७,६६८
 • घनत्व५००/किमी (१३००/वर्ग माइल)
भाषा
 • सरकारीपन्जाबी
समय क्षेत्रयुटिसी+5:30 (IST)
सवारी दर्ताPB-09
साक्षरता८०.२०%
वेबसाइटwww.kapurthala.net.in

कपूरथला जिल्ला भारतको पन्जाब राज्यको एउटा जिल्ला हो। कपुरथला शहर जिल्ला सदरमुकाम हो।

कपुरथला जिला क्षेत्र र जनसङ्ख्या दुबैको हिसाबले पन्जाब को सबैभन्दा सानो जिल्लाहरू मध्ये एक हो, २०११ को जनगणना अनुसार ८१५,१६८ जना संग। यो जिला दुई असंगत भागहरू, मुख्य कपूरथला-सुल्तानपुर लोधी भाग र फगवारा तहसील वा ब्लक मा विभाजित छ।

कपूरथला-सुल्तानपुर लोधी भाग उत्तरी अक्षांश ३१° ०७' र ३१° २२' र पूर्वी देशान्तर ७५° ३६' को बीचमा छ। उत्तर मा यो होशियारपुर, गुरदासपुर, र अमृतसर जिला, पश्चिम मा ब्यास नदी र अमृतसर जिला, र दक्षिण मा सतलज नदी, जालन्धर जिला, र होशियारपुर जिला संग जोडिएको छ।

फगवारा तहसील उत्तर अक्षांश ३१ ° २२ ' र पूर्वी देशान्तर ७५ ° ४०' र ७५ ° ५५' को बीचमा छ। फगवारा राष्ट्रिय राजमार्ग नम्बर १ मा अवस्थित छ, र तहसील कपूरथला जिल्ला को शेष भन्दा धेरै औद्योगिक रूप मा विकसित छ। फगवारा जालन्धर को १९ किलोमीटर (१२ माईल) दक्षिण पूर्व को दूरी मा अवस्थित छ, र तहसील जालन्धर जिला द्वारा दुईबाट तिर घेरिएको छ जबकि उत्तर होशियारपुर जिला र पूर्व एस बी एस नगर जिल्ला द्वारा।

जिल्लामा तीन उपविभाग/तहसील छन्: कपूरथला, फगवारा, र सुल्तानपुर लोधी। जिल्लाको कुल क्षेत्रफल १,६३३ किमी (१,०१५ मील) हो जसमध्ये ९०९.०९ वर्ग किमी (३५१.०० वर्ग मील) कपूरथला तहसीलमा छ, ३०४.०५ वर्ग किमी (११७.३९ वर्ग मील) फगवारा तहसीलमा र ४५१.० किमी २ (१७४.१वर्ग माइल) सुल्तानपुर लोधी तहसील मा छ। जिल्लाको अर्थतन्त्र अझै कृषि प्रधान छ। प्रमुख बालीहरू गहुँ, चामल, उखु, आलु र मकै हुन्। कपूरथला जिल्ला को प्रमुख भाग ब्यास नदी र काली-बेन नदी को बीच मा स्थित छ र 'बीईटी' क्षेत्र भनिन्छ। यो क्षेत्र बाढीको चपेटामा छ। माटोमा पानी जम्ने र क्षारीयता क्षेत्र को प्रमुख समस्या हो। ब्यास नदीको देब्रे किनारमा 'धुसी बन्ध' नामक बाढी संरक्षण बन्ध निर्माण गरीएको छ, र यसले यस क्षेत्रलाई बाढीको क्षतिबाट बचाएको छ। पूरै जिल्ला एक जलोभ मैदान हो। काली-बेन नदी को दक्षिण मा 'डोना' को रूप मा परिचित क्षेत्र पर्दछन् जसको अर्थ दुई घटक अर्थात् बालुवा र माटो बाट बनेको माटो हो।

पन्जाबको मैदानको जलवायु सामान्य छ अर्थात गर्मीमा तातो र जाडोमा चिसो। यो उप उष्णकटिबन्धीय महाद्वीपीय मानसून प्रकार जलवायु छ। जिल्लामा गहन खेतीले वन कभरको कुनै गुंजाइश छोड्दैन र वन्यजन्तु व्यावहारिक रूपमा अस्तित्वमा छैन।

जनसाङ्ख्यिकी[सम्पादन गर्नुहोस्]

२०११ को जनगणना अनुसार कपुरथला जिल्ला ८१५,१६८ को जनसङ्ख्या छ,[स्रोत नखुलेको]कोमोरोस [१] वा साउथ डकोटाको अमेरिकी राज्य बराबर बराबर।.[२] यसले यसलाई भारतमा ४८१ औं स्थान (कुल ६४० मध्ये) प्रदान गर्दछ।[स्रोत नखुलेको] जिल्लाको जनसङ्ख्या घनत्व ५०१ बासिन्दा प्रति वर्ग किलोमीटर (१,३००/वर्ग मील) छ।[स्रोत नखुलेको] दशक २००१-२०११ मा यसको जनसङ्ख्या वृद्धि दर ८.३७% थियो।[स्रोत नखुलेको] कपूरथलामा प्रत्येक १००० पुरुषमा ९१२ महिलाहरूको लिंग अनुपात छ, र ८०.२% को साक्षरता दर छ।[स्रोत नखुलेको]

ऐतिहासिक जनसङ्ख्या
वर्षजन.±% प्र.व. ±%
1951२९५,०७१—    
1961३४३,७७८+१.५४%
1971४२९,५१४+२.२५%
1981५४५,२४९+२.४१%
1991६४६,६४७+१.७२%
2001७५४,५२१+१.५५%
2011८१५,१६८+०.७८%
source:[३]
Religion in Kapurthala district[४]
Religion Percent
Sikhism
५५.६६%
Hinduism
४१.२३%
Others
३.११%

यो पनि हेर्नुहोस्[सम्पादन गर्नुहोस्]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. US Directorate of Intelligence, "Country Comparison:Population", अन्तिम पहुँच २०११-१०-०१, "Comoros 794,683 July 2011 est."  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-०९-२७ मिति
  2. "2010 Resident Population Data", U. S. Census Bureau, मूलबाट १८ नोभेम्बर २०११-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०११-०९-३०, "South Dakota 814,180" 
  3. Decadal Variation In Population Since 1901
  4. "Kapurthala District Population Census 2011-2021, Punjab literacy sex ratio and density" 

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]