चार्ल्स अल्बर्ट गोबाट

चार्ल्स अल्बर्ट गोबाट
जन्म	(१८४३-०५-२१)२१ मे १८४३ Tramelan, Switzerland
मृत्यु	१६ मार्च १९१४(1914-03-16) (उमेर ७०) ट्रामेलन, स्विट्जरल्याण्ड
पेशा	वकिल शैक्षिक प्रशासक राजनीतिज्ञ
पुरस्कार	नोबेल शान्ति पुरस्कार (१९०२)

हस्ताक्षर

चार्ल्स अल्बर्ट गोबाट (२१ मे १८४३ – १६ मार्च १९१४) एक स्विस वकिल, शैक्षिक प्रशासक र राजनीतिज्ञ थिए। उनले सन् १९०२ मा एली डुकमुनसँग संयुक्त रूपमा नोबेल शान्ति पुरस्कार प्राप्त गरेका थिए। उनीहरूले स्थायी अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति ब्युरोको नेतृत्व गरेका थिए।

जन्म र शिक्षा

गोबाटको जन्म २१ मे १८४३ मा ट्रामेलन, स्विट्जरल्यान्डमा भएको थियो। उनी एक प्रोटेस्टेन्ट पादरीका छोरा थिए र यरूशलेमका बिशप बनेका मिशनरी सामुएल गोबातका भतिज थिए। उनले बासेल विश्वविद्यालय, हाइडलबर्ग विश्वविद्यालय, बर्न विश्वविद्यालय र पेरिस विश्वविद्यालयमा अध्ययन गरेका थिए। उनले १८६७ मा हाइडलबर्ग विश्वविद्यालयबाट कानूनमा "सुम्मा कुम लाउडे" उपाधिसहित विद्यावारिधि प्राप्त गरेका थिए।

कानून र राजनीतिमा करियर

गोबातले आफ्नो विद्यावारिधि पूरा गरेपछि बर्नमा कानून अभ्यास गर्न थाले र बर्न विश्वविद्यालयमा फ्रेञ्च नागरिक कानूनबारे अध्यापन गर्न थाले। त्यसपछि उनले बर्नको क्यान्टोनस्थित डेलिमोण्टमा आफ्नो कार्यालय खोलेका थिए।

पन्ध्र वर्षसम्म कानून अभ्यास गरेपछि, उनी राजनीति र शिक्षा क्षेत्रमा संलग्न भए। सन् १८८२ मा उनलाई बर्न क्यान्टोनको सार्वजनिक शिक्षा सुपरिटेन्डेन्ट नियुक्त गरियो, जहाँ उनले ३० वर्षसम्म सेवा गरे। उनले शिक्षाशास्त्रमा प्रगतिशील दृष्टिकोण अपनाए र शिक्षा प्रणालीमा धेरै महत्वपूर्ण सुधारहरू गरे। उनले प्राथमिक शिक्षा प्रणालीलाई सुधार गरे, शिक्षक-विद्यार्थी अनुपात सुधार गर्नका लागि थप बजेट सुनिश्चित गरे, जीवित भाषाहरूको अध्ययनलाई समर्थन गरे, र परम्परागत रूपमा संकुचित शास्त्रीय शिक्षाको सट्टा व्यवसायिक तथा व्यावसायिक तालिमलाई पाठ्यक्रममा समावेश गरे।

उनले राजनीतिमा पनि करियर बनाए। उनी सन् 1882 मा ग्रान्ड काउन्सिल अफ बर्नमा निर्वाचित भएका थिए। सन् 1884 देखि 1890 सम्म उनी स्विट्जरल्यान्डको काउन्सिल अफ स्टेट्सका सदस्य थिए र सन् 1890 देखि सन् 1914 मा उनको मृत्यु नभएसम्म उनी केन्द्रीय स्विस विधान निकायको अर्को सदन राष्ट्रिय परिषद् सदस्य थिए। राजनीति र शिक्षा दुवैमा उनी उदार सुधारक थिए। सन् 1902 मा उनले व्यावसायिक सन्धिहरूमा मध्यस्थताको सिद्धान्त लागू गर्ने थुप्रै कानुनहरूलाई प्रायोजित गरे।गोबाटले सन् 1903 मा नोबेल शान्ति पुरस्कार विजेता विलियम र्यान्डल क्रेमरद्वारा सन् 1889 मा स्थापना गरिएको अन्तर-संसदीय सङ्घसँग काम गरे। सन् 1892 मा उनी युनियनको चौथो सम्मेलनका अध्यक्ष बने, जुन बर्नमा आयोजित भएको थियो र ब्युरो इन्टरप्यार्लेमेन्टियरको स्थापना भयो। उनले शान्ति आन्दोलन, अन्तर्राष्ट्रिय मेलमिलाप र राष्ट्रिय संसदीय निकायहरूबिच सञ्चार गर्ने सूचना कार्यालय ब्युरोको महासचिवका रूपमा काम गरे। सन् 1891 मा रोममा आयोजित युनियनको तेस्रो सम्मेलनले अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति ब्यूरो स्थापना गऱ्यो, जसको निर्देशक गोबाट थिए जब यसलाई सन् 1910 मा नोबेल शान्ति पुरस्कार प्रदान गरिएको थियो।

उनी राजनीतिमा पनि सक्रिय रहे। सन् १८८२ मा उनलाई बर्नको ग्रान्ड काउन्सिलमा निर्वाचित गरियो। सन् १८८४ देखि १८९० सम्म, उनी स्विजरल्याण्डको काउन्सिल अफ स्टेट्स का सदस्य थिए। सन् १८९० देखि १९१४ मा आफ्नो निधनसम्म, उनी नेशनल काउन्सिल (स्विस केन्द्रीय विधायिकाको अर्को सदन) का सदस्य रहेका थिए। शिक्षा र राजनीतिमा उनी उदारवादी सुधारक थिए। सन् १९०२ मा उनले वाणिज्यिक सन्धिहरूमा मध्यस्थताको सिद्धान्त लागू गर्ने विभिन्न कानुन प्रस्ताव गरेका थिए। उनले सन् १८८९ मा विलियम रान्डल क्रेमरद्वारा स्थापित अन्तर-संसदीय संघसँग मिलेर काम गरे। सन् १८९२ मा, उनले बर्नमा संघको चौथो सम्मेलनको अध्यक्षता गरे र ब्युरो इन्टरप्यार्लेमेन्टियरको स्थापना गरेका थिए। उनले उक्त ब्युरोको महासचिवको रूपमा सेवा गरे, जुन शान्ति आन्दोलन, अन्तर्राष्ट्रिय मेलमिलाप, र विभिन्न राष्ट्रिय संसदीय निकायहरूबीच सम्पर्क स्थापित गर्ने कार्यालय थियो। संघको तेस्रो सम्मेलन, जुन १८९१ मा रोममा आयोजना भएको थियो, ले अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति ब्युरो स्थापना गर्‍यो। यस ब्युरोका निर्देशकका रूपमा गोबाटले काम गरे, र सन् १९१० मा यस संस्थालाई नोबेल शान्ति पुरस्कार प्रदान गरियो।

पछिका वर्षहरू

सन् १९०२ मा, गोबाटले एली डुकमुनसँग संयुक्त रूपमा स्थायी अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति ब्युरोको नेतृत्वका लागि नोबेल शान्ति पुरस्कार प्राप्त गरेका थिए।

सन् १९०६ मा एली डुकमुनको निधन भएपछि, गोबाटले अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति ब्युरोको नेतृत्व सम्हालेका थिए।

गोबातको मृत्यु १६ मार्च १९१४ मा बर्न, स्विट्जरल्याण्डमा भएको थियो। बर्नमा भइरहेको शान्ति सम्मेलनको बैठकमा भाग लिँदै गर्दा, उनी बोल्न उठे, तर अकस्मात ढले र करिब एक घण्टापछि उनको निधन भएको थियो।