नदी प्रवाही जलविद्युत
रन-अफ-रिभर जलविद्युत ( ROR ) वा रन-अफ-द-रिभर जलविद्युत एक प्रकारको जलविद्युत उत्पादन परियोजना हो जसमा जलभण्डारण शुन्य वा थोरै मात्र पानीको भण्डार हुन्छ । यी जलविद्युतहरूको सञ्चालन मौसमी नदीको बहावमा निर्भर हुन्छ , त्यसैले यस्ता परियोजनाले अनिरन्तर उर्जा स्रोतको रूपमा काम गर्छ। परम्परागत जलविद्युतले जलाशयहरू प्रयोग गर्दछ, जसले बाढी नियन्त्रण, पठाउन सकिने विद्युतीय शक्ति, र कृषिका लागि ताजा पानीको प्रावधानको लागि पानीलाई नियमन गर्दछ।
फाइदाहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]रन अफ दी रिभर जलविद्युत परियोजनाले दिगो ऊर्जा सिर्जना गर्न सक्छ जसले वरपरको वातावरण र नजिकका समुदायहरूमा कम प्रभाव पार्छ ।[१] नदीको बहावले उपभोक्ता र उद्योगलाई आवश्यक पर्ने बिजुली उत्पादन गर्न कोइला वा प्राकृतिक ग्यास बाल्नु पर्ने आवश्यकतालाई हटाएर पानीको प्राकृतिक सम्भाव्य ऊर्जालाई उपयोग गर्छ।
फाइदाहरू :
स्वच्छ उर्जा र कम हरितगृह ग्यास
[सम्पादन गर्नुहोस्]सबै जलविद्युत पावर जस्तै, रन-अफ-द-रिभरले उपभोक्ता र उद्योगहरूलाई चाहिने बिजुली उत्पादन गर्न कोइला वा प्राकृतिक ग्यास जलाउने आवश्यकतालाई हटाएर पानीको प्राकृतिक सम्भाव्य ऊर्जाको उपयोग गर्दछ। यसबाहेक, रन-अफ-द-रिभर जलविद्युत प्लान्टहरूमा जलाशय हुँदैन , जसले गर्दा परम्परागत बाँधको जलाशयमा जैविक पदार्थको सडेर हुने मिथेन र कार्बन डाइअक्साइड उत्सर्जनलाई हटाउँछ। [२] यो उष्णकटिबंधीय देशहरूमा विशेष फाइदा हो, जहाँ मिथेन उत्पादन समस्या हुन सक्छ।
कम बाढी
[सम्पादन गर्नुहोस्]जलाशय नहुँदा नदीको माथिल्लो भागमा बाढी आउँदैन । नतिजास्वरुप, नदीको छेउमा वा नजिकै बस्ने मानिसहरूलाई बाढीले डुबान गर्दैनन्। बाढीको कुनै पनि पूर्व-अवस्थित ढाँचा अपरिवर्तित रहनेछ, जसले सुविधा र डाउनस्ट्रीम क्षेत्रहरूमा बाढीको जोखिम प्रस्तुत गर्दछ।
कम प्रभाव कार्यान्वयन
[सम्पादन गर्नुहोस्]यसको न्युन प्रभावको कारण, रन-अफ-द-रिभर बाँधहरू विद्यमान सिँचाइ बाँधहरूमा स्थानीय इकोसिस्टममा कुनै परिवर्तन नगरी कार्यान्वयन गर्न सकिन्छ। [३]
बेफाइदाहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]"अनिश्चित" उर्जा
[सम्पादन गर्नुहोस्]रन-अफ-द-रिभर पावरलाई उर्जा को "अनिश्चित" स्रोत मानिन्छ: रन-अफ-द-रिभर परियोजनामा ऊर्जा भण्डारणको लागि क्षमता कम छ वा कुनै छैन र त्यसैले विद्युत उत्पादनको उत्पादनमा समन्वय गर्न सक्दैन। उपभोक्ताको मागसँग मेल खान्छ। यसरी मौसमी नदीको बहाव उच्च हुँदा यसले धेरै शक्ति उत्पन्न गर्छ , र स्थानको आधारमा, सुख्खा गर्मी महिना वा जमेको जाडो महिनाहरूमा धेरै कम हुन्छ।
स्थानको उपलब्धता
[सम्पादन गर्नुहोस्]साइटमा उर्जा उत्पादनको सम्भाव्यता हेड(उचाइँ) र पानीको प्रवाहको परिणाम हो। नदीमा बाँध बनाएर, बाँधको अनुहारमा विद्युत उत्पादन गर्न हेड उपलब्ध हुन्छ । बाँधले सयौं किलोमिटर लामो जलाशय बनाउन सक्छ, तर रन-अफ-द-रिभरमा हेड सामान्यतया नहर, पाइप वा सुरुङले पावर हाउसको माथिल्लो भागमा बनाइन्छ। [४]
वातावरणीय प्रभावहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]साना, राम्रोग रन-अफ-द-रिभर परियोजनाहरू न्यूनतम वातावरणीय प्रभावहरूका साथ विकास गर्न सकिन्छ।[५] ठूला परियोजनाहरूमा वातावरणीय चिन्ताहरू बढी हुन्छन्। माछा बोक्ने नदीहरूको लागि, एक सीढी आवश्यक हुन सक्छ, र पानीमा घुलेका ग्यासहरू तल्लो तटीय क्षेत्रका माछालाई असर गर्न सक्छ।
जलवायु परिवर्तनको जोखिम
[सम्पादन गर्नुहोस्]रन-अफ-द-रिभर परियोजनाहरू पानीको निरन्तर प्रवाहमा धेरै निर्भर हुन्छन्, किनभने तिनीहरूमा जलाशयहरू छैनन् र नदीहरूको प्राकृतिक प्रवाहमा निर्भर छन्। फलस्वरूप, यी परियोजनाहरू भण्डारणमा आधारित परियोजनाहरूको तुलनामा जलवायु परिवर्तनको लागि बढी जोखिममा छन्।
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ Douglas T, Broomhall P, Orr C. (2007). Run-of-the-River Hydropower in BC: A Citizen's Guide to Understanding Approvals, Impacts and Sustainability of Independent Power Projects
- ↑ "Reservoir Emissions", International Rivers, अन्तिम पहुँच ८ फेब्रुअरी २०१७।
- ↑ Skoulikaris, Charalampos (जनवरी २०२१), "Run-Of-River Small Hydropower Plants as Hydro-Resilience Assets against Climate Change", Sustainability (अङ्ग्रेजीमा) 13 (24): 14001, आइएसएसएन 2071-1050, डिओआई:10.3390/su132414001।
- ↑ Zaidi, Arjumand Z.; Khan, Majid (२० नोभेम्बर २०१६), "Identifying high potential locations for run-of-the-river hydroelectric power plants using GIS and digital elevation models", Renewable and Sustainable Energy Reviews (अङ्ग्रेजीमा) 89: 106–116, डिओआई:10.1016/j.rser.2018.02.025।
- ↑ Douglas T, Broomhall P, Orr C. (2007). Run-of-the-River Hydropower in BC: A Citizen's Guide to Understanding Approvals, Impacts and Sustainability of Independent Power Projects
| जलविद्युत उर्जा उत्पादन |  | |
|---|---|---|
| जलविद्युत उर्जा उपकरण | ||