पृथ्वी

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
Jump to navigation Jump to search
पृथ्वी Astronomical symbol of Earth
A planetary disk of white cloud formations, brown and green land masses, and dark blue oceans against a black background. The Arabian peninsula, Africa and Madagascar lie in the upper half of the disk, while Antarctica is at the bottom.
पृथ्वीको तस्वीर
कक्षपथको विशेषताहरू
युग J2000.0 [n १]
अपसूर
१५२०९८२३२किमी
(१.०१६७१३८८ढाँचा:Convert/ScientificValue/LonAonSoff) [n २]
अनुसूर
१४७०९८२९०किमी
(०.९८३२९१३४AU) [n २]
अर्ध-मुख्य अक्ष
१४९५९८२६१किमी
(१.०००००२६१AU) [१]
विलक्षणता०.०१६७११२३[१]
कक्षीय अवधि
३६५.२५६३६३००४days 
(१.००००१७४२१yr)
औसत कक्षीय गति
२९.७८km/s[२]
(१०७२००ढाँचा:Convert/ScientificValue/LonAonSoff)
औसत गति३५७.५१७१६deg[२]
झुकाव
उदविन्दुरको देशान्तर३४८.७३९३६ deg[२][n ३]
अनुसूरको सिद्धान्त११४.२०७८३ deg[२][n ४]
उपग्रहहरू
  • चन्द्रमा Moon
  • One natural satellite;
  • 1070 operational artificial satellites;
  • २१००० pieces of debris over 10 cm 
    in size (२४ अक्टोबर २०१३ (2013-10-24) अनुसार).[४]
भौतिक विशेषताहरू
औसत व्यास६३७१.०किमी[५]
भूमध्यरेखीय अर्धव्यास६३७८.१किमी[६][७]
ध्रुव अर्धव्यास६३५६.८किमी[८]
समरुपताको०.००३३५२८[९]
1/298.257222101 (ETRS89)
परिधि
सतहको क्षेत्रफल
  • ५१००७२०००km2
    [१२][१३][n ५]
  •  (१४८९४००००km2
     (29.2%) land
  •   ३६११३२०००km2
     (70.8%) water)
आयतन१.०८३२१×१०१२किमी३[२]
द्रव्यमान
५.९७२१९×१०२४किलोग्राम[१४]
(3.0×10-6 Suns)
औसत घनत्व५.५१४g/cm3[२]
भूमध्यरेखीय सतहको गुरुत्वाकर्षण
रिहाइ वेग११.१८६km/s[२]
नाक्षचित्र घृर्णनकाल
०.९९७२६९६८d
(23h 56m 4.100s)
भूमध्यरेखीय आञ्चलिक घृर्णन वेग१,६७४.४ किमी/घंटा (४६५.१ मी/सेक)
अक्षीय ढाल23 deg 26 min 21.4119 s 
प्रतिफलन अनुपात
सहतको तापक्रम न्यून मध्यक सर्वोच्च
Kelvin 184 K 288 K 330 K
Celsius −89.2 °C 15 °C 56.7 °C
वायुमण्डल
सतहको चाप१०१.३२५ढाँचा:Convert/ScientificValue/LonAonSoff (at MSL)
गठन

पृथ्वी सौर्यमण्डलको तेस्रो ग्रह हो। यसलाई विश्व पनि भनिन्छ। यो सौर्य परिवारका ग्रहहरू मध्ये जिवावाशेष भेटिएको एक मात्र ग्रह हो । यो ग्रह करिव ४.५७ अर्ब (४.५७×१०९) वर्ष अगाडि उत्पन्न भएको हो। त्यसको केही पछि यसले एकमात्र प्राकृतिक उपग्रह, चन्द्रमा, प्राप्त गर्‍यो।

भौतिक विशेषताहरू

मुख्य लेख: भूगोल

आकार

पृथ्वीको आकृति केही चेप्टो अण्डाकार रहेको छ, यसको व्यास करिब् १२,७४२ किमि छ। यसको अधिकतम झुकावका कारण पृथ्वीमा सबैभन्दा अग्लो स्थान (८,८४८ मिटर उचाई भएको सगरमाथाको चुचुरो ) र सबैभन्दा होचो स्थान (समुन्द्री सतह भन्दा १०,९११ मिटर मुनी मारियाना ट्रेन्च) रहेको छ।

बनावट

पृथ्वीमा भएका तत्वहरू: [१] is:

अक्सिजन: २८ .२ %
फलाम: ३४ .१ %
सिलिकन: १७ .२ %
म्यागनेसियम: १५ .९ %
निकेल: १ .६ %
क्यालसियम: १ .६ %
सिलाबर: १ .५ %
सल्फर: ० .७० %
सोडियम: ० .२५ %
टाइटेनियम: ० .०७१ %
पोटासियम: ० .०१९  %
अरु पदार्य:     ० .५३ %

कोर

पृथ्वीको औशत् घनत्व ५,५१५kg/m3 छ त्यसैले यो सौर्य परिवारको सबैभन्दा बढी घनत्व भएको ग्रह हो। पृथ्वीको सतहमा रहेका पदार्थहरूको घनत्व करीब् ३,००० kg/m३, मात्र हुन्छ यसले पृथ्वीको केन्द्रमा अत्याधिक् घनत्व भएका पदार्थहरू पाइन्छन् भन्ने कुरालाई पुष्टी गर्छ।

Earth cutaway from core to exosphere. Partially to scale.

सन्दर्भ सामग्रीहरू

  1. ↑ १.० १.१ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named standish_williams_iau
  2. ↑ २.० २.१ २.२ २.३ २.४ २.५ २.६ २.७ २.८ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named earth_fact_sheet
  3. ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Allen294
  4. ↑ "How Many Satellites are in Space?", Universe Today, २०१३-१०-२४, अन्तिम पहुँच २०१४-०२-०१। 
  5. ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named hbcp2000
  6. ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named usno
  7. ↑ ७.० ७.१ World Geodetic System (WGS-84). Available online from National Geospatial-Intelligence Agency.
  8. ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named cazenave_ahrens1995
  9. ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named iers
  10. ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named WGS-84-2
  11. ↑ The Earth's circumference is almost exactly 40,000 km because the metre was calibrated on this measurement – more specifically, 1/10-millionth of the distance between the poles and the equator.
  12. ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Pidwirny 2006_8
  13. ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named cia
  14. ↑ "Solar System Exploration: Earth: Facts & Figures", NASA, १३ Dec २०१२, अन्तिम पहुँच २०१२-०१-२२। 
  15. ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named yoder12
  16. ↑ National Oceanic & Atmospheric Administration (NOAA) – Earth System Research Laboratory (ESRL), Trends in Carbon Dioxide.

बाहिरी कडीहरू

सौर्य परिवार
सूर्यबुधग्रहशुक्रग्रहचन्द्रमापृथ्वीमंगलग्रहPhobos and DeimosसेरेसThe main asteroid beltबृहस्पतिग्रहMoons of JupiterRings of Jupiterशनिग्रहMoons of SaturnRings of Saturnअरुणग्रहMoons of UranusRings of Uranusवरुणग्रहMoons of NeptuneRings of NeptunePlutoMoons of PlutoHaumeaMoons of HaumeaMakemakeThe Kuiper BeltErisDysnomiaThe Scattered DiscThe Hills CloudThe Oort CloudSolar System Template Final.png
सूर्य
•
Heliosphere
 ग्रहहरु
☾ = उपग्रह(s) ∅ = rings		 बुधग्रह शुक्रग्रह पृथ्वी ☾ मंगलग्रह ☾
बृहस्पतिग्रह ☾ ∅ शनिग्रह ☾ ∅ अरुणग्रह ☾ ∅ वरुणग्रह ☾ ∅  
क्षुद्रग्रहहरु सेरेस यम ☾ हुमेआ ☾ मेकमेक
Eris ☾
Small
Solar
System
bodies		 शिशुग्रहहरु
(साना ग्रहहरु) 		Groups and families: Vulcanoids · Near-Earth asteroids · Asteroid belt
Jupiter Trojans · Centaurs · Neptune Trojans · Asteroid moons · Meteoroids · Pallas · Juno · Vesta · Hygiea ·
See also the list of asteroids, and the meaning and pronunciation of asteroid names.
Trans-
Neptunians 		Kuiper belt – Plutinos: Orcus · Ixion – Cubewanos: 2002 UX25 · Varuna ·
1992 QB1 · 2002 TX300 · Quaoar · Huya · 2002 AW197
Scattered disc: 2002 TC302 · 2004 XR190 · Sedna
पुच्छ्रेताराहरु Lists of periodic and non-periodic comets · Damocloids · Hills cloud · Oort cloud
See also Geology of solar terrestrial planets, astronomical objects, the solar system's list of objects, sorted by radius or mass, and the Solar System Portal


उद्दरण त्रुटी: <ref> tags exist for a group named "n", but no corresponding <references group="n"/> tag was found 

"https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=पृथ्वी&oldid=850782" बाट अनुप्रेषित