वसन्त कुमार शर्मा 'नेपाल'

अन्य प्रयोगको लागि वसन्त (स्पष्टता) हेर्नुहोस ।

वसन्तकुमार शर्म्मा 'नेपाल' (जन्म: वि.सं. १९८४) कोशकार हुन् । उनका करिब एक सय कृति प्रकाशित छन्। उनले तयार पारेको नेपाली शब्दसागर शब्दकोश हालसम्मकै सबभन्दा ठूलो नेपाली शब्दकोश हो।

जीवनी

शर्माको जन्म चैत रामनवमीका दिन महाराजगंज, काठमाडौंमा भएको थियो । उनका पिता पण्डित दिवाकर शर्मा नेपाल र माता हेमकुमारी देवी हुन् ।

शिक्षा

साहित्य-धर्मशास्त्र-राजशास्त्रमा शास्त्री, हिन्दी शर्माले साहित्यमा साहित्यभूषण, नेपालीमा एम्.ए., बी. एड., हामीयोडाक्टर उपाधि प्राप्त गरेका छन् ।

सेवा

• नेपाली भाषा प्रकाशिनी समिति र भाषानुवाद् परिषद्मा बृहद् नेपाली शव्दकोषका सहायक संपादक,
• संक्षिप्त संस्कृत-नेपाली शव्दकोषका संपादक,
• नेपाल राजकीय प्रज्ञाप्रतिष्ठान गद्यसाहित्य विभाग,
• विदेशी साहित्यकार संम्पर्क समितिका सचिव र
• चित्र-कला विभागका सहायक सचिव।

सामाजिक संलग्नता

• विश्वबन्धु पुस्तकालय २००४-१२ -कान्तिसाँस्कृतिक केन्द्र) का संस्थापक सचिव र अध्यक्ष,
• अखिल नेपाल पुस्तकालय संघका संस्थापक सदस्यसचिव २००७-१०,
• संस्कृत छात्रसंघीय अध्यक्ष २००८-१०,
• अग्रगामी साहित्यिक मण्डलका संस्थापक सदस्यसचिव २००९-१२,
• नेपाल फुटबल संघका संस्थापक सदस्य २०१३-२०, जयन्ती -साहित्यिक मासिक) पत्रिकाका संस्थापक संपादक २०२७-३१,
• नेपाल नाटक संघका संस्थापकसचिव र निर्देशक २००५-०९,
• चारु मित्र चौतारी समूहका सम्मानित सदस्य, नवजीवन बुद्ध सेवा संघका संरक्षक,
• शिक्षा मन्त्रालयद्धारा प्रकाशित नेपाली शिक्षा, जागृति, शिक्षा समाचार २००६-१०, पद्मोदय रजतजयन्ती मुखपत्र २०२९ आदिका संपादक प्रबन्ध संपादक

शैक्षिक संलग्नता

• नेपाली शिक्षा परिषद्का संस्थापक शिक्षक (२००८), * रत्नराज्यलक्ष्मी क्याम्पसका संस्थापक सचिव र प्राध्यापक (२०१८),
• पशुपति बहुमुखी क्याम्पस चाबेलका संस्थापक, सदस्य-सचिव र क्याम्पसप्रमुख (२०३७-२०४१),
• नुवाकोट आदर्श बहुमुखी क्याम्पसका संस्थापक, सदस्य सचिव र क्याम्पसप्रमुख (२०४२-०४३),
• कन्या क्याम्पस, डिल्लीबजारका संस्थापक प्राध्यापक (२०३७-२०४०),
• पद्मोदय मा.वि. रामशाहपथका शिक्षक २०१०-२०३१,
• पद्मकन्या मा.वि. डिल्लीबजारका शिक्षक २०३१-२०४३,
• प्रौढ महिला मन्दिरका संस्थापक शिक्षक, रात्री पाठशाला -नन्दी-रात्री मा. वि.) नक्सालका शिक्षक,
• अमर आदर्श आवसीय विद्यालय वानेश्वरका संस्थापक शिक्षक,
• आदर्श शिक्षा मन्दिर -हाल शिवपुरी मा. वि.) महाराजगन्जका संस्थापक सदस्य,
• बालकुमारी आवसीय विद्यालय काठमाडौंका संस्थापक सदस्य,
• शहीद शुक्र मा. वि. का संस्थापक सदस्य,
• शारदा मा. वि. देवपत्तन काठमाडौंका संस्थापक शिक्षक,
• नीजि क्याम्पस अर्गनाईजेसनको सदस्य सचिव २०३८-४३,
• नेपाल सरकारको पाठ्यक्रम परिमार्जन समितिमा पटक-पटक १ देखि १० कक्षा सम्मको नेपाली पुस्तकको परिमार्जनमा संलग्न र

हाल

• ब्रिलियन्ट उच्च बहुमुखी क्याम्पसका संरक्षक,
• पायोनियर एकाडेमीका सञ्चालक समितिका अध्यक्ष, * योगी नरहरीनाथ ट्रष्ट सेवा समितिका सल्लाहकार।

सम्मान तथा पुरस्कार

'आमा' (मेक्सिम गोर्की)को अनुवादमा रुस सरकारबाट पुरस्कृत-२०१०, शिक्षासेवा नगद पुरस्कार-२०२९, गुणराज व्याख्यान पुरस्कार-२०५१, पशुपति बहुमुखी क्याम्पसबाट अभिनन्दित-२०५३, नुवाकोट बहुमुखी क्याम्पसबाट अभिनन्दित-२०५६, उपनिषत् प्रसंगमा गुणराज पुरस्कार-२०५६, विजय श्री पुरस्कार-२०५८, हेमराज पुरस्कार-२०५८, विश्व हिन्दू परिषद्बाट अभिनन्दित-२०५८, वि्रलियन्ट उच्च बहुमुखी क्याम्पसबाट अभिनन्दित-२०५८, आफ्नो सहकारी कोषबाट अभिनन्दित-२०५८, नेपाल वंशज परिषद्बाट अभिनन्दित-२०५८, वीरेन्द्र ऐश्वर्य सेवा पदक-२०५८, पद्मकन्या विद्याश्रमबाट अभिनन्दित-२०५९, राष्ट्रिय व्यक्तित्व सम्मान-२०५९, बालचन्द्र पुरस्कार-२०५९, सुप्रवल गोरखा दक्षिणबाहु-२०५९, आयफा सम्मान-२०६०, त्रि.वि.वि.को तुलसाबाट अभिनन्दित-२०६०, देवकोटा काव्य सम्मान-२०६०, पद्मोदय सम्मान-२०६०, पशुपति क्याम्पसबाट सेवा सम्मान-२०६१, लेखनाथ रथयात्रा सम्मान-२०६१, श्रीमद्भागवत् ज्ञान महायज्ञ मूल समारोह समितिबाट अभिनन्दित-२०६१, मदन पुरस्कार स्वर्ण वर्ष सम्मान-२०६२, लोयलिटी एकाडेमी सम्मान-२०६२, स्टानफोर्ड, भानु प्रतिष्ठान, भानु जन्म स्थाल विकास समितिद्धारा सम्मान-२०६२, खिलशर्म-राजीवलोचन जोशी पुरस्कार-२०६२, पानी पोखरी युवा क्लवबाट सम्मान-२०६४, नेपाल पुस्तक तथा स्टेश्नरी व्यवशायी महासंघबाट अभिनन्दित-२०६४, योगी नरहरीनाथ ट्रष्ट सेवा केन्द्रबाट अभिनन्दित-२०६४, लुम्विनी एकेडेमी फाउन्डेशनबाट अभिनन्दित-२०६४, भद्रकुमारी घले सेवा सदनबाट अभिनन्दित-२०६४, ज्ञानदीप शिक्षा सदनबाट अभिनन्दित-२०६४, तन्नेरी द्वैमासिकबाट अभिनन्दित-२०६५, दायित्व वाङ्मय प्रतिष्ठानबाट अभिनन्दित-२०६५, चक्रपाणि स्मारक प्रतिष्ठानबाट सम्मान-२०६६, सीतापाइला बहुद्देश्य सहकारीबाट अभिनन्दित-२०६६, महाकवि देवकोटा शताब्दी सम्मान-२०६६, उदयानन्द पुरस्कार २०६७।

प्रकाशित कृति

१. युगको वारिस-२००८ -लधुनाटक) २. विधवा विवाह-२०१० -खण्डकाव्य) ३. एक्काईस कथा-२०२१ -कथासंग्रह) ४. हंसिला कथा-२०२५ -बाल कथासंग्रह) ५. मित्रको पत्र-२०२५ -नव्यकाव्य) ६. आधुनिक नेपाली निबन्ध-२०२५ -निबन्ध संग्रह) ७. संक्षिप्त नेपाली व्याकरण-२०२६ -व्याकरण) ८. महेन्द्रमाला ६-२०२८ -पाठ्य पुस्तक सहलेखन), ९. महेन्द्र माला ९ र १०-२०२८ -पाठ्य पुस्तक सहलेखन) १०. रत्नावली-२०२९ -नाटक) ११. आत्म समीक्षा-२०४४ -संपादन) १२. शकुन्तला-२०४४ -नाटक) १३. विप्रलंभ-२०४४ -महाकाव्य) १४. निबन्ध संग्रह-२०४४ -निबन्ध) १५. रुक्मिणी-परिणय-२०४४ -अनुवाद) १६. पाँच रात-२०५१ -नाटक) १७. उपनिषत् प्रसंग-१-२०५४ -६० उपनिषत्) १८. फेरा-२०५७ -अनुवाद) १९. आदिबिद्रोही-स्पार्टकस)-२०५७ -अनुवाद) २०. नेपाली शब्दसागर-२०५७ -सोपपत्तिक कोश) २१. उपनिषत् प्रसंग-२-२०५८ -६१ उपनिषत्) २२. श्रीमदत्भगवद्गीता-२०५९ -अनुवाद) २३. कोटारानी-२०५९ -संवादकथा) २४. प्रभावती गुप्ता-२०५९ -संवादकथा) २५. गण्डकयुद्ध ः जयापीड-२०५९ -संवादकथा) २६. राजकुमारीको स्वयंवर-२०५९ -संवादकथा) २७. रजिया बेगम-२०५९ -लघुनाटक) २८. गण्डकयुद्धः ब्रम्हहत्या-२०५९ -संवादकथा) २९. राज्यश्री-२०५९ -लघुनाटक) ३०. रगतको खोलो-२०५९ -नाट्यकथा) ३१. नमर्ने इच्छा-२०५९ -नाट्यकथा) ३२. लक्ष्मीबाई-२०५९ -संवादकथा) ३३. संस्कृतका प्रमुख एकांकी-२०६१ -अनुवाद) ३४. जनभावनाका जगदगुरु स्वामी प्रणवानन्द-२०६१ -अनुवाद) ३५. संक्षिप्त नेपाली शब्दसागर-२०६१-कोश) ३६. सानो नेपाली शब्दसागर-२०६२ -कोश) ३७. गद्य महाभारत१- २०६२, ३८. गद्य महाभारत२- २०६२, ३९. उमा -महाकाव्य) २०६३ -सम्पादन) ४०.गद्य महाभारत३- २०६४, ४१. ःथ ध्यचम द्यययप २०६४-सम्पादन) ४२. द्यभकत ध्यचम द्यययप २०६४ -सम्पादन) ४३.गद्य महाभारत४ -जैमिनीय महाभारतसमेत -२०६६, ४४. निरपराधको हत्या -उपन्यास) २०६६ -अनुवाद) ४५. मुक्ति संग्राम -उपन्यास) २०६६ -अनुवाद) ४६. तीनतारा -बालकथा) २०६६। ४७ नेपाली अङ्ग्रेजी शब्दसागर २०६७ ४८ नेपाली अङ्ग्रेजी संस्क्रित् शब्दसागर २०६७

अन्य

डाँडावारी अङ्क १-२०३६ -समालोचना), जयन्ती-२०२७/३१ -संपादक), शिक्षामन्त्रालय-द्धारा प्रकाशित नेपाली शिक्षा, जागृति, शिक्षा समाचार २००६/१० र पद्मोदय रजतजयन्ती मुखपत्र २०२९ आदिका संपादक, प्रबन्ध संपादक। २००७ सालदेखि पत्रपत्रिका, रेडियोहरूमा नेपाली, संस्कृत, नेवारी, हिन्दीमा विविध वकुश, ज्ञानेश्वरजी, प्रकाश, दाजु, बाणेश्वर, बच्चुरामबाजे, क्षेत्रीबाहुन, आदि उपनामहरूबाट लेखहरू प्रकाशित।