विनता
| विनता | |
|---|---|
 विनताबाट केही खानेकुरा खाँदै गरेका गरुड | |
| सहोदर | अदिति, दिति, कालिका, कपिल, सुरसा, सिंहिका, विश्व, कद्रु |
| सन्तान | अरुण र गरुड, सुमती (कन्या) |
| Texts | पुराण |
| पिता | दक्ष प्रजापति |
हिन्दु धर्म अनुसार विनता दक्ष प्रजापतिकी छोरीहरू मध्ये एक हुन् जसले जेठो अरुण र कान्छो गरुड गरि दुई छोराहरू जन्माएकी छिन्। उनले आफ्ना धेरै बहिनीहरूसहित कश्यपसँग विवाह गरेकी छिन्।[१]
किंवदन्ती
[सम्पादन गर्नुहोस्]विनता दक्षकी छोरी हुन्। दिति अदिति, दनु, कद्रु लगायत उनकी दिदीबहिनीहरू सहित उनको विवाह कश्यप ऋषिसँग भएको थियो। दितिबाट दैत्य, अदितिबाट आदित्य र दनुबाट दानवको जन्म भएको थियो। कद्रुले हजार नागपुत्रको बरदान माग्दा ती विनताले हजार नागपुत्र भन्दा पनि बलशाली २ पुत्रको वर मागिन्।
अरुणाको जन्म
[सम्पादन गर्नुहोस्]महाभारत अनुसार कद्रुले एक हजार अण्डा र विनताले दुई अण्डा पाए। दुवैले आफ्नो अण्डा न्यानोसँग राखे। पाँच सयौँ वर्षमा कद्रुको अण्डा फुट्यो र ती अण्डाहरूबाट विभिन्न प्रकारका हजारौँ नागहरू बाहिर निस्किए। कद्रुले आफ्ना बच्चाहरूसँग खेलिरहेको दृश्यले विनतालाई उत्सुक बनायो किनभने उनको अण्डा फुटेको थिएन। अधीर भएर, उनले गोप्य रूपमा आफ्नो एउटा अण्डा खोलिन् र आधा हुर्किएको बच्चा त्यसबाट बाहिर निस्कियो। त्यो बच्चा अरुण थियो। विनताले समयभन्दा पहिले अण्डा फुटाएकाले अरुण अपाङ्ग भएर जन्मियो। त्यसको रिसले अरुणले उनलाई सजायको रूपमा उनी कद्रुको दास बन्ने बताए। अरुणले उनलाई ५०० वर्षपछि अर्को अण्डा फुट्ने र असाधारण शक्ति र पराक्रम भएको पुत्रले उनलाई दासत्वबाट मुक्त गर्ने बताए। यसरी अरुण आकाशमा उठे, जहाँ उनी सूर्य सारथी बने।[२]
दासत्व
[सम्पादन गर्नुहोस्]समुद्र मन्थन घटनापछि, इन्द्रले क्षीरसागरबाट उच्चैःश्रवा नामक घोडा प्राप्त गरे। घोडाको पुच्छरको रङलाई लिएर विनता र कद्रुबिच विवाद भयोः कद्रुले यो कालो भएको दाबी गरिन् भने विनताले यो सेतो भएको विश्वास गरिन्। गलत साबित भएकी उनी विजेताको दास बन्ने शर्तमा उनीहरू अर्को दिन घोडालाई अवलोकन गर्न सहमत भए। कद्रुले आफ्ना नागपुत्रहरूलाई घोडाको पुच्छरमा झुन्डिनलाई अह्राइन् भने पुच्छर पछि कालो देखियो। यसरी, विनताले बाजी हारेर कद्रुको दास बनिन्।[३]
गरुडको जन्म
[सम्पादन गर्नुहोस्]जब गरुडले आफ्नो अण्डाबाट बाहिर निस्किए, उनी आफ्नी आमालाई उनकी बहिनीले दास बनाएको देखेर दुःखी भए। जब उनले कद्रुसँग भेटे। कद्रुले गरुणलाई यदि उनले देवलोकबाट अमृत ल्याएर दिएमा विनतालाई मुक्त गरिदिने बताइन्। गरुडले देवताहरूलाई पराजित गरी अमृत कद्रुलाई दिए र आफ्नी आमा विनतालाई दासत्वबाट मुक्त गरे। उनको बहादुरीबाट विष्णुको बाहन बन्ने वरदान आयो। उनले वाचा गरेअनुसार अमृतको भाँडो नागहरूलाई दिए, तर अमृत इन्द्रले चोरे। तर जे होस्, यसबाट विनतालाई दासत्वबाट स्वतन्त्रता सुरक्षित गर्यो।[४]
| अन्तर्गत एक शृङ्खलाको भाग |
| हिन्दु धर्म |
|---|
 |
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ Brahmapurāṇa: Summary of Contents, with Index of Names and Motifs, १९८९।
- ↑ www.wisdomlib.org (२०१९-०१-२८), "Story of Garuḍa", www.wisdomlib.org (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२२-०८-११।
- ↑ www.wisdomlib.org (२०१९-०१-२८), "Story of Garuḍa", www.wisdomlib.org (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२२-०८-११।
- ↑ www.wisdomlib.org (२०१९-०१-२८), "Story of Garuḍa", www.wisdomlib.org (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२२-०८-११।