"उजिरसिंह थापा" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
+बडाहाकिम |
+सन्दर्भ |
||
पङ्क्ति ४१: | पङ्क्ति ४१: | ||
===कागजातहरू=== |
===कागजातहरू=== |
||
*{{cite book|url=https://www.pustakalaya.org/media/uploads/op/pdf/KarnaBaniya2070BS_UjirSinghThapa.pdf/KarnaBaniya2070BS_UjirSinghThapa.pdf|title=नेपालको इतिहासमा उजिरसिंह थापाको योगदान|last=बानियाँ|first=कर्णबहादुर|date=२०७०|publisher=धवल पुस्तकालय|accessdate=७ साउन २०७९}} |
*{{cite book|url=https://www.pustakalaya.org/media/uploads/op/pdf/KarnaBaniya2070BS_UjirSinghThapa.pdf/KarnaBaniya2070BS_UjirSinghThapa.pdf|title=नेपालको इतिहासमा उजिरसिंह थापाको योगदान|last=बानियाँ|first=कर्णबहादुर|date=२०७०|publisher=धवल पुस्तकालय|accessdate=७ साउन २०७९| ref = {{harvid|बानियाँ|२०७०}}}} |
||
[[श्रेणी:जीवनी]] |
[[श्रेणी:जीवनी]] |
१८:५८, ४ अगस्ट २०२२ जस्तै गरी पुनरावलोकन
उजिरसिंह थापा | |
---|---|
पाल्पाका बडाहाकिम एवम् संरक्षक | |
कार्यकाल वि.सं. १८७१ मंसिर ८[१] – १८८१ | |
पूर्वाधिकारी | अमरसिंह थापा (सानुकाजी) (हजुरबुवा) |
उतराधिकारी | बख्तावरसिंह थापा |
व्यक्तिगत विवरण | |
जन्म | वि.सं. १८५२, चैत्र कृष्ण प्रतिपदा, बिहीबार नेपाल |
मृत्यु | वि. सं. १८८१ मार्ग २० (उमेर २९)[१] आर्यघाट, काठमाडौँ |
नाता | नैनसिंह थापा (बुवा) भीमसेन थापा (ठूलोबुवा) माथवरसिंह थापा (भाइ) |
सैन्य सेवा | |
निष्ठा | नेपाली |
श्रेणी | कर्णेल |
लडाई/युद्धहरू | नेपाल-अङ्ग्रेज युद्ध (पाल्पा-बुटबल) |
उजिरसिंह थापा (कहीं कहीं वजीर सिंह थापा भनिएका) पाल्पाका बडाहाकिम थिए । उनले नेपाल अङ्ग्रेज युद्धमा बुटबल-पाल्पाको मोर्चा सम्हालेका थिए । अङ्ग्रेजलाई जितेमा मन्दिर बनाउने भाकल गरेका थिए र पाल्पाको रणउजेश्वरी भगवती मन्दिर उनले नै बनाएका हुन् । पाल्पामा भगवतीजात्राको प्रचलन रहेको छ ।[१] अङ्ग्रेजलाई तीब्र चतुर्याइँले पछि पारेको एक कहानी पनि छ ।
प्रारम्भिक जीवन
उजिरसिंह थापाको जन्म काजी नयनसिंह थापा र मूखिनी रण कुमारी थापाको जेठो छोराका रूपमा वि.सं. १८५२ साल चैत्र कृष्ण प्रतिपदामा भएको थियो।[२] उनका पूर्वज काजी वीरभद्र थापाले नेपालको एकीकरणमा युद्ध लडेका थिए र उनकी आमा मूलकाजी रणजीत पाँडेकी छोरी थिइन्।[३] उनका भाइबहिनी मुख्तियार माथवरसिंह थापा, महारानी ललित त्रिपुरा सुन्दरी र गणेश कुमारी (जङ्गबहादुर राणाकी आमा) थिए।[४] थापा ११ वर्षको हुदा उनको बुबाको मृत्यु भएपछि उनको आमाले हेरविचार गरेकी थिइन्।[२] मुख्तियार भीमसेन थापाले थापाको रेखदेख पनि गरेका थिए।[२] उनलाई कर्णेलको दर्जा दिइएको थियो र उनले धनकुटा, सप्तरी, बारा र पर्सा क्षेत्रमा पनि काम गरेका थिए।[२]
बडाहाकिम
सानुकाजी अमरसिंह थापाको मृत्यु भएपछि १९-२० बर्सिए उजिरसिंह थापा वि.सं. १८७१ सालमा पाल्पाका बडाहाकिम भएका थिए।[२][५]
निष्कासित पाल्पाली राजाको मद्दतले जनरल वुडले सिउराज, जीतगढी, नुवाकोट (पल्लो), हमला गर्न चाहन्थे । बुटबलको रक्षा गणलाई पार गरी पाल्पामा हमला गर्ने दाउमा अङ्ग्रेजी फौज थिए । १२०० नेपाली फौजलाई कर्णेल उजीरले जीतगढी, नुवाकोटगढी र काठेगढीमा तयार राखेका थिए । रणकौशलता सिपालु उजीर एक अनुशासित सेना अधिकारी थिए ।
अङ्ग्रेज हमला २२ पौष, १८७१ मा जीतगढीमाथि भयो । तिनाउ नदी तर्न खोज्दा नेपाली फौजले अङ्ग्रेजलाई ध्वस्त बनाए । अर्को फौज तानसेन बजारतिर बढ्दै थियो जुन पराजित भयो । वुड गोरखपुर तिर फिर्ता गए । नुवाकोटगढीमा ७० नेपालीको मृत्यु भयो भने ३०० अङ्ग्रेज मारिए ।
मृत्यु
वि.सं. १८८१ साल मार्ग सुदी १२ (मार्ग २० गते) काठमाडौँ आर्यघाटमा २९ वर्षको उमेरमा मृत्यु भयो । मृत्युको एघारौँ दिनको काम सकिएपछि कर्णेल उजिरसिंह थापाको जेठी मुख्यानीबाट जगदिव्यश्वरी छोरीको जन्म भयो । [१]
यो पनि हेर्नुहोस्
सन्दर्भ सामग्रीहरू
स्रोतहरू
- ↑ १.० १.१ १.२ १.३ "उजिरसिंह थापाको सालिक", Annapurna Post, अन्तिम पहुँच २३ बैशाख २०७४ ०९:०५:०१।
- ↑ २.० २.१ २.२ २.३ २.४ बानियाँ २०७०, पृष्ठ ५.
- ↑ बानियाँ २०७०, पृष्ठ २.
- ↑ बानियाँ २०७०, पृष्ठ ४.
- ↑ थापा, दिनबहादुर (१६ साउन २०७८), "उजिरसिंहको ऊर्जामय पुरुषार्थ", गोरखापत्र, अन्तिम पहुँच ७ साउन २०७९।
कागजातहरू
- बानियाँ, कर्णबहादुर (२०७०), नेपालको इतिहासमा उजिरसिंह थापाको योगदान, धवल पुस्तकालय, अन्तिम पहुँच ७ साउन २०७९।