"उत्सर्जन" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
नयाँ पृष्ठ: [[File:KidneyStructures PioM.svg|thumb|250px|right| <center> 1. वृक्क पिरैमिड • 2. इन्टरलोबर धमनी • 3.&n... |
कुनै सम्पादन सारांश छैन |
||
पङ्क्ति २८: | पङ्क्ति २८: | ||
[[श्रेणी:प्राणि विज्ञान]] |
[[श्रेणी:प्राणि विज्ञान]] |
||
[[श्रेणी:उत्सर्जन]] |
[[श्रेणी:उत्सर्जन]] |
||
[[श्रेणी: |
[[श्रेणी:नेपाली विकि डीवीडी परियोजना]] |
||
[[bs:Izlučivanje]] |
[[bs:Izlučivanje]] |
२१:४९, १ अगस्ट २०११ जस्तै गरी पुनरावलोकन
उपापचयी (मेटाबोलिक) क्रियायहरुका फलस्वरूप बने उत्सर्जी पदार्थहरुलाई शरीर भन्दा बाहिर निकालनको क्रियालाई उत्सर्जन भन्दछन्। सजीव कोशिकाहरुका भित्र विभिन्न प्रकारकहरु जैव-रासायनिक क्रियाहरु छती रह्दछन्। यिनी क्रियायहरुका समय केहि बेकार एवं विषैले पदर्थ उत्पन्न छ्दछन् जुन कोशिकाहरु अथवा शरीर को लागि उपयोगी नहो्दछन्। यदि तिनलाई शरीरमा इकट्ठा हुने दियो जाय त उनी प्राणघातक पनि हुन सक्छन्ं। इन्हीं पदार्थहरुको उत्सर्जनको क्रियामा शरीर बाहिर निकाल दे्दछ। केहि हानिकारक एवं उत्सर्जी पदार्थ कार्बन डाईऔक्साइड, अमोनिया, यूरिया, यूरिक अम्ल तथा केहि अन्य नाइट्रोजनका यौगिक छन्। यो पदार्थ जस विशेष अंगहरु द्वारा शरीर भन्दा बाहिर निकाले जान्छन् तिनलाई उत्सर्जन अंग भन्दछन्।
विरुवाहरु एवं प्राणीहरु दुइटैमा उत्सर्जनको क्रिया हुन्छ तर विरुवाहरुमा कुनै विशेष उत्सर्जन-अंग या तन्त्र नहुन्छ अतः पौधे आफ्नो उत्सर्जी पदार्थ पत्तीहरु, छालहरु, फलहरु, बीजहरुका माध्यमबाट शरीरबाट निष्कासित गर दे्दछन्।[१] प्राणीहरुमा सबै उत्सर्जी पदार्थहरुका शरीर भन्दा बाहिर निकालनको लागि उत्सर्जी अंग पाए जान्छन्। मेरूदण्डी प्राणीहरुमा मुख्य उत्सर्जी अंग वृक्क (चित्रित) छ जुन गहिरो ला ल रंगको सेमको बीजको आकृतिको हुन्छ। वृक्क आफ्नो ला खहरु वृक्क नलिकाहरुका माध्यमबाट रक्तलाई छानकर शुद्ध गर्दछ एवं छने भएका वर्ज्य पदार्थहरुको मूत्रका माध्यमबाट निष्कासित गर दे्दछ।