"कार्ल मार्क्स" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
सा r2.7.2+) (रोबोट ले थप्दै: ba:Карл Маркс |
सा Bot: Migrating 146 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9061 (translate me) |
||
पङ्क्ति ७५: | पङ्क्ति ७५: | ||
{{Link FA|la}} |
{{Link FA|la}} |
||
[[af:Karl Marx]] |
|||
[[am:ካርል ማርክስ]] |
|||
[[an:Karl Marx]] |
|||
[[ar:كارل ماركس]] |
|||
[[arz:كارل ماركس]] |
|||
[[as:কাৰ্ল মাৰ্ক্স]] |
|||
[[ast:Karl Marx]] |
|||
[[ay:Karl Marx]] |
|||
[[az:Karl Marks]] |
|||
[[ba:Карл Маркс]] |
|||
[[bat-smg:Karls Marksos]] |
|||
[[bcl:Karl Marx]] |
|||
[[be:Карл Маркс]] |
|||
[[be-x-old:Карл Маркс]] |
|||
[[bg:Карл Маркс]] |
|||
[[bn:কার্ল মার্ক্স]] |
|||
[[bo:ཁཱར་ལ་མར་ཁེ་སི།]] |
|||
[[bpy:কার্ল মার্ক্স্]] |
|||
[[br:Karl Marx]] |
|||
[[bs:Karl Marx]] |
|||
[[ca:Karl Marx]] |
|||
[[ckb:کارڵ مارکس]] |
|||
[[co:Karl Marx]] |
|||
[[cs:Karl Marx]] |
|||
[[cv:Карл Маркс]] |
|||
[[cy:Karl Marx]] |
|||
[[da:Karl Marx]] |
|||
[[de:Karl Marx]] |
|||
[[diq:Karl Marx]] |
|||
[[dsb:Karl Marx]] |
|||
[[el:Καρλ Μαρξ]] |
|||
[[en:Karl Marx]] |
|||
[[eo:Karl Marx]] |
|||
[[es:Karl Marx]] |
|||
[[et:Karl Marx]] |
|||
[[eu:Karl Marx]] |
|||
[[ext:Karl Marx]] |
|||
[[fa:کارل مارکس]] |
|||
[[fi:Karl Marx]] |
|||
[[fiu-vro:Marxi Karl]] |
|||
[[fr:Karl Marx]] |
|||
[[fy:Karl Marx]] |
|||
[[ga:Karl Marx]] |
|||
[[gan:馬克思]] |
|||
[[gd:Karl Marx]] |
|||
[[gl:Karl Marx]] |
|||
[[glk:کارل مارکس]] |
|||
[[he:קרל מרקס]] |
|||
[[hi:कार्ल मार्क्स]] |
|||
[[hif:Karl Marx]] |
|||
[[hr:Karl Marx]] |
|||
[[hsb:Karl Marx]] |
|||
[[hu:Karl Marx]] |
|||
[[hy:Կառլ Մարքս]] |
[[hy:Կառլ Մարքս]] |
||
[[ia:Karl Marx]] |
|||
[[id:Karl Marx]] |
|||
[[ilo:Karl Marx]] |
|||
[[io:Karl Marx]] |
|||
[[is:Karl Marx]] |
|||
[[it:Karl Marx]] |
|||
[[ja:カール・マルクス]] |
|||
[[jbo:karl. marks]] |
|||
[[jv:Karl Marx]] |
|||
[[ka:კარლ მარქსი]] |
|||
[[kaa:Karl Marx]] |
|||
[[kab:Karl Marx]] |
|||
[[kk:Карл Маркс Генрих]] |
|||
[[kn:ಕಾರ್ಲ್ ಮಾರ್ಕ್ಸ್]] |
|||
[[ko:카를 마르크스]] |
|||
[[ku:Karl Marx]] |
|||
[[ky:Маркс, Карл]] |
|||
[[la:Carolus Marx]] |
|||
[[lad:Karl Marx]] |
|||
[[lb:Karl Marx]] |
|||
[[lez:Карл Маркс]] |
|||
[[li:Karl Marx]] |
|||
[[lmo:Karl Marx]] |
|||
[[lt:Karl Marx]] |
|||
[[lv:Kārlis Markss]] |
|||
[[mk:Карл Маркс]] |
|||
[[ml:കാൾ മാർക്സ്]] |
|||
[[mn:Карл Маркс]] |
|||
[[mr:कार्ल मार्क्स]] |
|||
[[ms:Karl Marx]] |
|||
[[mt:Karl Marx]] |
|||
[[mwl:Karl Marx]] |
|||
[[my:ကားလ်မာ့ခ်]] |
|||
[[mzn:کارل مارکس]] |
|||
[[nah:Karl Marx]] |
|||
[[nds:Karl Marx]] |
|||
[[nds-nl:Karl Marx]] |
|||
[[nl:Karl Marx]] |
|||
[[nn:Karl Marx]] |
|||
[[no:Karl Marx]] |
|||
[[nov:Karl Marx]] |
|||
[[oc:Karl Marx]] |
|||
[[pa:ਕਾਰਲ ਮਾਰਕਸ]] |
|||
[[pl:Karol Marks]] |
|||
[[pms:Karl Marx]] |
|||
[[pnb:کارل مارکس]] |
|||
[[pnt:Καρλ Μαρξ]] |
|||
[[ps:کارل مارکس]] |
|||
[[pt:Karl Marx]] |
|||
[[qu:Karl Marx]] |
|||
[[rm:Karl Marx]] |
|||
[[ro:Karl Marx]] |
|||
[[ru:Маркс, Карл]] |
|||
[[rue:Карл Маркс]] |
|||
[[sa:कार्ल मार्क्स]] |
|||
[[sah:Карл Маркс]] |
|||
[[sc:Karl Marx]] |
|||
[[scn:Karl Marx]] |
|||
[[sco:Karl Marx]] |
|||
[[sh:Karl Marx]] |
|||
[[si:කාල් මාක්ස්]] |
|||
[[simple:Karl Marx]] |
|||
[[sk:Karl Marx]] |
|||
[[sl:Karl Marx]] |
|||
[[so:Karl Marx]] |
|||
[[sq:Karl Marx]] |
|||
[[sr:Карл Маркс]] |
|||
[[st:Karl Marx]] |
|||
[[su:Karl Marx]] |
|||
[[sv:Karl Marx]] |
|||
[[sw:Karl Marx]] |
|||
[[ta:கார்ல் மார்க்சு]] |
|||
[[te:కార్ల్ మార్క్స్]] |
|||
[[tg:Карл Маркс]] |
|||
[[th:คาร์ล มาร์กซ์]] |
|||
[[tl:Karl Marx]] |
|||
[[tr:Karl Marx]] |
|||
[[tt:Карл Маркс]] |
|||
[[ug:كارل ماركىس]] |
|||
[[uk:Карл Маркс]] |
|||
[[ur:کارل مارکس]] |
|||
[[uz:Karl Marx]] |
|||
[[vi:Karl Marx]] |
|||
[[wa:Karl Marx]] |
|||
[[war:Karl Marx]] |
|||
[[xmf:კარლ მარქსი]] |
|||
[[yi:קארל מארקס]] |
|||
[[yo:Karl Marx]] |
|||
[[za:Karl Marx]] |
|||
[[zea:Karl Marx]] |
|||
[[zh:卡尔·马克思]] |
|||
[[zh-min-nan:Karl Marx]] |
|||
[[zh-yue:馬克思]] |
२१:३४, ८ मार्च २०१३ जस्तै गरी पुनरावलोकन
कार्ल मार्क्स | |
जन्म: | ५ मे १८१८ ट्रायर् प्रुसिया अर्जेन्टिना(Trier, Prussia) |
---|---|
मृत्यु: | १४ मार्च १८८३ (६४ वर्षको उमेरमा) लन्डन, यु.के. |
कार्यक्षेत्र: | साम्यवादी दर्शन, मार्क्सवादीको दर्शनको सृजना |
क्रान्तिको असर परेका देश: | संसारका प्रायः सबै राष्ट्रहरू |
क्रान्तिको क्षेत्र(विषय): | साम्यवादी (Communist) |
आन्दोलन: | साम्यवादी (Communist) |
क्रान्तिको परिणाम: | साम्यवादी सरकारको स्थापना |
महत्वपूर्ण कार्य: | एङ्गेलसित मिलेर मार्क्सवादको स्थापना |
लेखन कार्य: | अधिशेष मूल्य, मूल्य, अलगावको श्रम सिद्धान्त र कार्यकर्ताको शोषणको लागि योगदान, कम्युनिस्ट घोषणापत्र, पूँजी, इतिहासको भौतिकवादी अवधारणा |
अन्य कार्य: | - |
वेबपेज: | - |
हस्ताक्षर: |
कार्ल हेन्-रिक् मार्क्स (५ मे १८१८ - १४ मार्च १८८३) एक प्रसिद्ध दार्शनिक, राजनैतिक अर्थशास्त्री, इतिहासकार, राजनैतिक सिद्धान्तका प्रणेता, समाजशास्त्री, साम्यवादी एवं क्रान्तिकारी व्यक्तिको नाम हो जसको विचार र सिद्धान्तको आधारमा वर्तमान साम्यवाद (कम्युनिज्म)को जन्म भएको हो| कार्ल मार्क्सले १८४८मा प्रकाशित कम्युनिष्ट घोषणा पत्र (The Communist Manifesto)को प्रथम अध्यायको पहिलो पंक्तिमा आफ्नो दृष्टिकोणको सार लेखेका छन् : "अहिले सम्मको सम्पूर्ण समाजको इतिहास वर्ग संघर्षको इतिहास हो" The history of all hitherto existing society is the history of class struggles.” मार्क्सले तर्क दिएका छन् : "पुरानो सामाजिक आर्थिक प्रणाली सरह पूँजीवाद पनि आन्तरिक तनावको कारण विनाश भएर जानेछ| जसरी सामन्तवादको स्थान पूँजीवादले लिन्छ त्यसरी नैं समाजवादले पनि पूंजीवादको स्थान ओगट्ने पालो निश्चय आउनेछ अनि राज्यविहीन, वर्गहीन शुद्ध साम्यवादी समाजको निर्माण हुनेछ| .[१][२]
जीवनी
कार्ल हेन्-रिक् मार्क्सको जन्म प्र्युसिया(Prussia) राज्यको लोअर रीन् (Lower Rhine) प्रांतको ट्रायर् (Trier) भन्ने ठाउँमा भएको हो| उनका पिता हेन्-रिक् मार्क्स एक सफल वकील थिए जसले प्रसिया(Prussia)को संविधानको निम्ति आन्दोलनमा भाग लिएका थिए| उनकी आमाको जन्म थलो होल्याण्ड थियो, माता-पिता दुवै यहूदी थिए| तर कार्ल मार्क्स जन्मनु एक वर्ष अघि एउटा चर्चमा बख्तिस् लिएका थिए| ६ वर्षको उमेरमा कार्ल मार्क्सलाई पनि बख्तिस् दिलाइयो[३] कार्ल मार्कसले प्रुसियाका ब्यापारीकी छोरी जेनी वोन् वेस्ट् फ्यालेन् (Jenny von Westphalen) सित १९ जून १८४३ बिहे गरे| मार्क्स र जेनिका सात जना सन्तानहरू भए तर गरीबीको कारणले तीन जना मात्र जीवित रहे|[४] मार्क्सको आयको प्रमुख श्रोत फ्रेड्रिक् एंगेल्स् बाट पाएको सहयोग मात्र थियो| मार्क्स प्रायः हात-मुख जोड्ने समस्याका बीच बाचे, यसको कारण केही हदसम्म पत्नी र नानीहरूको विलासिता थियो जो मार्क्सले समाजिक स्थिति एवं समयको संस्कृतिको निम्ति जरुरी सोचेका थिए| मार्क्सका जेनी पट्टि सात सन्तान भए भने एउटा अवैध सन्तान(छोरो) घरकी नोकरनी हेलेन डेमुट्बाट भएको थियो|[५]
दिशम्बर १८८१मा पत्नी जेनीको मृत्यु भएपछि मार्क्सलाई सर्दी-जुखामले पक्र्यो जसले बिस्तारै ब्रोन्क्राइटिस्ट्को रूप लियो| यस कारण जिन्दगीका अन्तिम १५ महिना बिमारी अवस्थामा नै बिते र १४ मार्च १९८३को दिन लन्दनमा देहावसान भयो| उनको परिवार र साथी-भाइले उनको अन्तिम संस्कार १७ मार्च १८८३ का दिन लन्दनमा नै गरे| मार्क्सको समाधिमा यो सन्देश लेखिएको छ-"Workers of the word, unite”[६] सांस्कृतिक इतिहासकारहरू कार्ल मार्क्सलाई आधुनिक र पूर्वाधुनिक समाजको बीचमा शृङ्खलाबद्ध अवधारणा कायम गराउने प्रथम प्रमुख सामाजिक विचारक मान्दछन्|[७]
शिक्षा
मार्क्सका माता-पिता उनलाई तेह्र वर्षको उमेरसम्म घरैमा शिक्षा दिए| १८३५मा ट्रायर् जिम्नाजियम् स्कूल (Trier gymnasium school) बाट स्नातक बनेपछि १७ वर्षको उमेरमा बून विश्वविद्यालयमा भर्ना भए | उनी आफू दर्शन र अङ्ग्रेजी पढ्न् चाहन्थे तर उनका पिताले कानून विषय अध्ययनको अधिक व्यवहारिक क्षेत्र भनी जोर दिए|[८] बोनमा Trier Tavern Club drinking society (Landsmannschaft der Treveraner)</ref> सामेल भई एक प्रकारले अगुवा भएको कारण कम अङ्क प्राप्त गरेको कारण उनका पिताले बर्लिन विश्वविद्यालयमा सरुवा गरे जहाँ दर्शन शास्त्र र इतिहासको भ्रमण (excursions)को कारण कानून विषयको महत्व घट्यो | यस अवधिमा मार्क्सले धेरै कविता र निबन्धहरू लेखे | उनका रचनामा उनका पिताबाट अर्जित उदार तथा धार्मिक भाषाको प्रयोग गरिएकोछ, तर पछि गएर उनी नास्तिक बनें|
विचार
लेखन कार्य
प्रभाव
आलोचना
अन्य
- कमंस : कार्ल मार्क्स
- कार्ल मार्क्सको हो? (राष्ट्रधर्म)
- http://www.marxists.org/nepali/index.htm
- कार्ल मार्क्ससँग सम्बंधित ब्लग पोस्ट/लेख/संस्मरण
श्रोत
- ↑ Karl Marx: Critique of the Gotha Program (Marx/Engels Selected Works, Volume Three, p. 13-30;)
- ↑ In Letter from Karl Marx to Joseph Weydemeyer (MECW Volume 39, p. 58;)
- ↑ Isaiah Berlin (1996) - Karl Marx: His Life and Environment. ISBN 0-19-510326-2
- ↑ Peter Singer (2000) - Marx a very short introduction. pp. 5. ISBN 0-19-285405-4
- ↑ Francis Wheen (२०००), Karl Marx, W. W. Norton and Company, पृ: १७३।
- ↑ See the photograph of the tombstone.
- ↑ Best, S and Kellner, Douglas (1997). "From the Spectacle to Simulation," The Postmodern Turn, p.(79)
- ↑ उद्दरण त्रुटी: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedStrathern