"मास" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

मास
	सुकेको मासको दाना
वैज्ञानिक वर्गीकरण
जगत:	वनस्पति
(श्रेणीविहीन):	Angiosperms
(श्रेणीविहीन):	Eudicots
(श्रेणीविहीन):	Rosids
गण:	Fabales
कुल:	Fabaceae
उपकुल:	Faboideae
वंश:	phaseoleae
वंश:	Vigna
प्रजाति:	V. mungo
वैज्ञानिक नाम
	Vigna mungo; (L.) Hepper

अन्तरक्रियात्मक रूपमा इतिहास हेर्नुहोस्

← अघिल्लो भिन्नता पछिल्लो भिन्नता →

Content deleted Content added

दृश्यात्मकविकिपाठ

Inline

०८:३८, २४ मे २०१४ जस्तै गरी पुनरावलोकन

मास एक दलहन बाली हो । मासलाई संस्कृतमा "माष" अथवा "बलाढ्य", बंगालीमा "माष" वा "कलाई", गुजरातीमा "अडद", मराठीमा "उडीद", पंजाबीमा "माँह", अंग्रेजी, स्पेनिश र इटालियनमा "विगना मुंगो", जर्मनमा "उर्डबोहने", फ्रेंचमा "हरीकोट उर्ड", पोलिशमा "फासोला मुंगो", पुर्तगालीमा "फेजों-द-इण्डिया", हिन्दीमा "उडद" र लैटिनमा "फेसिओलस रेडिएटस" भन्दछन्।

यसको द्विदलिय बोट लगभग एक हाथ उचाँइको हुन्छ र नेपालमामा सर्वत्र धान, कोदो, कपासको खेतीसँग तथा एक्लै पनि बोएको देखिन्छ। यसबाट प्राप्त हुने दाल भोजन र औषधि, दुबैरूपमा उपयोगी हुन्छ। मास दुइ जातको हुन्छ ।

१. "कालो" अथवा "ठुलो" यो बर्षाको आरंभमा छरिन्छ, २. "हरीयो" अथवा "सानो" , यसलाई कालो मास छरेको दुई महीना पछी छरिन्छ।

यसको हरीयो फलको तरकारी र बीजको दाल, पापड, बडी इत्यादि भोज्य पदार्थ बनान्छ। आयुर्वेदको मतानुसार यसको दाल स्निग्ध, पौष्टिक, बलकारक, शुक्र, दुग्ध, मांस र मेदवर्धक, वात, श्वास र बवासीर जस्ता रोगहरूको लागी हितकर र पेट सफा गर्दछ। रासायनिक विश्लेषणहरू बाट मासमा स्टार्च ५६ प्रतिशत, अल्बुमिनाएड्स २३ प्रतिशत, तेल सवा दुई प्रतिशत र फास्फोरस ऐसिड सहित क्षार साढी चार प्रतिशत पाइएको छ।

मासको गुण चिसो हुन्छ, अतः यसको सेवन गर्दा शुद्ध घिउमा हींगको झानन लगाएर खानु उचित हुन्छ। मासमा पनि कार्बोहाइड्रेट, विटामिन्स, केल्शियम र प्रोटीन पर्याप्त मात्रामा पाइन्छ। बवासीर, गठिया, दम एवं लकवाको रोगिहरूले यसको सेवन कम गर्नु पर्छ।

प्रकार

मास बजारमा तीन प्रकारले प्रयोगमा आउछ।

गेडा
दाल
धोएको

संदर्भ

H.K. Bakhru (१९९७), Foods that Heal. The Natural Way to Good Health, Orient Paperbacks, आइएसबिएन 81-222-0033-8।

बाहिरिय लिंक

Vigna mungo (L.) Hepper

@@ पङ्क्ति २१: / पङ्क्ति २१: @@
 १.  "कालो" अथवा "ठुलो" यो [[बर्षा]]को आरंभमा छरिन्छ, २. "हरीयो" अथवा "सानो" , यसलाई कालो मास छरेको दुई महीना पछी छरिन्छ।
-यसको हरीयो फलको तरकारी र बीजको दाल, पापड, बडी इत्यादि भोज्य पदार्थ बनान्छ। आयुर्वेदको मतानुसार यसको दाल स्निग्ध, पौष्टिक, बलकारक, शुक्र, दुग्ध, मांस र मेदवर्धक, वात, श्वास र बवासीर जस्ता [[रोग]]हरूको लागी हितकर र पेट सफा गर्दछ।
+यसको हरीयो फलको तरकारी र बीजको दाल, पापड, बडी इत्यादि भोज्य पदार्थ बनान्छ। आयुर्वेदको मतानुसार यसको दाल स्निग्ध, पौष्टिक, बलकारक, शुक्र, दुग्ध, मांस र मेदवर्धक, वात, श्वास र बवासीर जस्ता [[रोग]]हरूको लागी हितकर र पेट सफा गर्दछ। रासायनिक विश्लेषणहरू बाट मासमा स्टार्च ५६ प्रतिशत, अल्बुमिनाएड्स २३ प्रतिशत, [[तेल]] सवा दुई प्रतिशत र फास्फोरस ऐसिड सहित क्षार साढी चार प्रतिशत पाइएको छ।
+मासको गुण चिसो हुन्छ, अतः यसको सेवन गर्दा शुद्ध [[घिउ]]मा हींगको झानन लगाएर खानु उचित हुन्छ। मासमा पनि कार्बोहाइड्रेट, विटामिन्स, केल्शियम र प्रोटीन पर्याप्त मात्रामा पाइन्छ। बवासीर, गठिया, दम एवं लकवाको रोगिहरूले यसको सेवन कम गर्नु पर्छ।
+== प्रकार ==
-{{Commonscat|Vigna mungo}}
+मास बजारमा तीन प्रकारले प्रयोगमा  आउछ।
+* गेडा
+* दाल
+* धोएको
+[[चित्र:white lentil.jpg|right|thumb|195px|मासको दाल धोएको]]
+== संदर्भ ==
+* {{cite book | author=H.K. Bakhru | title=Foods that Heal. The Natural Way to Good Health| publisher=Orient Paperbacks | year=1997| isbn=81-222-0033-8}}
+{{दाल}}
+== बाहिरिय लिंक ==
+* [http://www.gene.affrc.go.jp/htbin/plant/image/get_logo_e?plno=54261009 Vigna mungo (L.) Hepper]
+{{Commonscat|Vigna mungo}}
+[[श्रेणी:दाल]]
 [[श्रेणी:दलहन]]