"उर्दु भाषा" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
Content deleted Content added
कुनै सम्पादन सारांश छैन
कुनै सम्पादन सारांश छैन
पङ्क्ति २५: पङ्क्ति २५:
|script=[[Arabic script|Arabic]] ([[Urdu alphabet]])<br>[[Devanagari]]<br>[[Urdu Braille|Indian Urdu Braille]] ([[Bharati Braille|Bharati]])<br>[[Urdu Braille|Pakistani Urdu Braille]]
|script=[[Arabic script|Arabic]] ([[Urdu alphabet]])<br>[[Devanagari]]<br>[[Urdu Braille|Indian Urdu Braille]] ([[Bharati Braille|Bharati]])<br>[[Urdu Braille|Pakistani Urdu Braille]]
|sign=[[Indian Signing System]] (ISS)<ref>{{cite web|url=http://punarbhava.in/index.php?option=com_content&view=article&id=1056&Itemid=614|title=Short Term Programmes|author=Gaurav Takkar|work=punarbhava.in|accessdate=29 March 2015}}</ref><br>[[Signed Urdu]]<ref>"Indo-Pakistani Sign Language", ''Encyclopedia of Language and Linguistics''</ref>
|sign=[[Indian Signing System]] (ISS)<ref>{{cite web|url=http://punarbhava.in/index.php?option=com_content&view=article&id=1056&Itemid=614|title=Short Term Programmes|author=Gaurav Takkar|work=punarbhava.in|accessdate=29 March 2015}}</ref><br>[[Signed Urdu]]<ref>"Indo-Pakistani Sign Language", ''Encyclopedia of Language and Linguistics''</ref>
|nation={{flag|पाकिस्तान}}<br>{{flag|भारत}}; in the following [[भारतका राज्य तथा केन्द्र शासित प्रदेशहरू|राज्य]] र [[केन्द्र शासित प्रदेश|[केन्द्र शासित]]:
|nation={{flag|पाकिस्तान}}<br>{{flag|भारत}}; in the following [[भारतका राज्य तथा केन्द्र शासित प्रदेशहरू|राज्य]] र [[केन्द्र शासित प्रदेश|केन्द्र शासित]]:
* [[बिहार]]
* [[बिहार]]
* [[नयाँ दिल्ली]] (Capital Territory)
* [[नयाँ दिल्ली]] (Capital Territory)

१३:०५, १० अक्टोबर २०१६ जस्तै गरी पुनरावलोकन

उर्दू
اُردُو
Urdu in Perso-Arabic script (Nastaliq style)
उच्चारणIPA: [ˈʊrd̪u] ( )
मूलभाषीपाकिस्तानभारत[१]
मातृभाषी वक्ता65 million
Arabic (Urdu alphabet)
Devanagari
Indian Urdu Braille (Bharati)
Pakistani Urdu Braille
हस्ताक्षरित रूप
Indian Signing System (ISS)[३]
Signed Urdu[४]
सरकारी दर्जा
आधिकारिक भाषा
 पाकिस्तान
 भारत; in the following राज्यकेन्द्र शासित:
नियामक संस्थापाकिस्तान National Language Authority
भारत National Council for Promotion of Urdu Language[५]
भाषा सङ्केतहरू
आइएसओ ६३९-१ur
आइएसओ ६३९-२urd
आइएसओ ६३९-३urd
ग्लोटोलगurdu1245[६]
भाषाविद् प्रयोगशाला59-AAF-q (with Hindi,
including 58 varieties: 59-AAF-qaa to 59-AAF-qil)
  Areas where Urdu is official or co-official with local language
  (Other) areas where only a regional language is official
यो लेखमा आइपिए ध्वन्यात्मक चिह्नहरूको प्रयोग गरिएको छ। सही आइपिए सक्षम नभएमा तपाईँले युनिकोड अक्षरहरू प्रश्न चिह्न, कोठा अथवा अन्य कुनै चिह्न जस्तो देखिनेछ।

उर्दू एक भाषा हो जुन पाकिस्तानभारत मानिसहरूद्वारा बोलिन्छ। यो अधिकांशत। यो पाकिस्तान र जम्मु कश्मीरको अधिकारिक भाषा हो। लगभग १०४ अर्ब मानिषहरू उर्दूमा कुरा गर्छन।

उर्दू एक तुर्की शब्द हो। मुगलकाल देखिनै यसको नाम उर्दु राखिएको थियो र पूरै भारतमा प्रसार भयो। यसमा धेरै शब्दहरू अरबी, फारसीसंस्कृत भाषा बाट लिईएको छ। यो भारतको २२औँ सरकारी भाषा हो। उर्दू भाषाको जन्म भारतमा भएको हो तर यो अहिले पाकिस्तानको राष्ट्रभाषा हो। उर्दूलाई भारतीय मुस्लिमहरूले पनि बोल्ने गर्छन। उर्दू र हिन्दीमा मात्र शब्दको अलिकति फरक हुन्छ तर उर्दुको लिपी चाहिँ बिल्कुलै फरक हुन्छ र उर्दु लिपी दाहिने बाट देब्रेतिर लेखिन्छ।

उर्दूको अक्षर

अक्षर (अकेला) Name of letter

अक्षर का नाम

उच्चारण IPAमा उच्चारण
ا alif अलिफ अ, आ [ə, ɑ:] after a consonant;
ب be बे [b]
پ pe पे [p]
ت te * ते dental [t̪]
ٹ ṭe टे retroflex [ʈ]
ث se से [s]
ج jīm जीम [dʒ]
چ ce चे [tʃ]
ح baṛī he बडी हे [h]
خ xe खे [x]
د dāl दाल dental [d̪]
ڈ ḍāl डाल retroflex [ɖ]
ذ zāl जाल [z]
ر re रे dental [r]
ڑ ṛe डे retroflex [ɽ] flap
ز ze जे [z]
ژ ze जे [ʒ]
س sīn * सीन [s]
ش śīn शीन [ʃ]
ص svād स्वाद [s]
ض zvād ज्वाद [z]
ط to तो [t]
ظ zo जो [z]
ع aen 'अएन 'अ [ɑ:] after a consonant;

otherwise [ʔ], [ə], or silent.

غ ġaen गएन [ɣ]
ف fe फे [f]
ق qāf काफ [q]
ک kāf काफ [k]
گ gāf गाफ [g]
ل lām लाम [l]
م mīm मीम [m]
ن nūn नून [n] or a nasal vowel
و vāo वाओ व, उ, ऊ, ओ, औ [v, u, ʊ, o,au]
ہ, ﮩ, ﮨ choṭī he छोटी हे ह्, अः, (आ) [ɑ] at the end of

a word,

otherwise [h] or silent

ھ do caśmī he दो चश्मी हे -ह (फ, थ, ठ, छ, भ,

ध, झ, घ बनाउनको लागि)

indicates that the preceding consonant is

aspirated (p, t, ch, k) or murmured (b, d, j, g).

ی choṭī ye छोटी ये य, ई, ए, ऐ [j, i, e, ɛ]
ے baṛī ye बडी ये [eː]
ء hamzā हम्जा 'अ, - [ʔ] or silent
  1. "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Urdu", Ethnologue, अन्तिम पहुँच ५ मार्च २०१३ 
  2. २.० २.१ Hindustani (२००५), किथ ब्राउन, सम्पादक, भाषा र भाषाविद्को विश्वकोष (2 संस्करण), एलसेभियर, ISBN 0-08-044299-4 
  3. Gaurav Takkar, "Short Term Programmes", punarbhava.in, अन्तिम पहुँच २९ मार्च २०१५ 
  4. "Indo-Pakistani Sign Language", Encyclopedia of Language and Linguistics
  5. "National Council for Promotion of Urdu Language", Urducouncil.nic.in, अन्तिम पहुँच १८ डिसेम्बर २०११ 
  6. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "Urdu", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History। 
  7. उर्दु भाषा इथानोलगमा (१८अौँ संस्करण, सन् २०१५)