"उत्प्रेरणा" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
Content deleted Content added
साकुनै सम्पादन सारांश छैन
चिनोहरू: दृश्य सम्पादक मोबाइल सम्पादन मोबाइल वेब सम्पादन
पङ्क्ति ४९: पङ्क्ति ४९:


=== आवश्यकता शृंखला सिद्धान्त ===
=== आवश्यकता शृंखला सिद्धान्त ===
मुख्य लेख : आवश्यकता शृंखला सिद्धान्त
{{main|आवश्यकता शृंखला सिद्धान्त}}

[[चित्र:आवश्यकता_शृंखला_सिद्धान्त.png|alt=आवश्यकता शृंखला सिद्धान्त.png|thumb|आवश्यकता शृंखला|300x300px]]
[[चित्र:आवश्यकता_शृंखला_सिद्धान्त.png|alt=आवश्यकता शृंखला सिद्धान्त.png|thumb|आवश्यकता शृंखला|300x300px]]
[[अब्राहम मास्लो]]को यो सिद्धान्त निम्नलिखित मान्यताहरुमा आधारित छ ।
[[अब्राहम मास्लो]]को यो सिद्धान्त निम्नलिखित मान्यताहरुमा आधारित छ ।

१५:२२, ११ जुलाई २०२० जस्तै गरी पुनरावलोकन

उत्प्रेरनाको शाब्दिक अर्थ अग्रसर बनाउनु हो । सङ्गठनात्मक उद्देश्य हासिल गर्नका लागि सङ्गठनमा आबद्द कर्मचारीहरुमा काम गर्ने तिब्र चाहना, इच्छा र जागरण अत्यावश्यक हुन्छ ।तसर्थ उत्प्रेरणाले कर्मचारीको सङ्गठनात्मक कार्य गर्न बल प्रदान गर्छ ।

उत्प्रेरणा मनोबैज्ञानिक मानबिय पक्ष हो । यो कर्मचारीलाई कामप्रति उत्सुकता जगाउने कार्य हो ।

व्यवस्थापनविज्ञहरुको परिभाषा

william G Scott

उत्प्रेरणा भनेको लक्षित उद्देश्य प्राप्त गर्न मानिसहरुलाई काम गर्न उत्साहित गर्नु हो ।

Decenzo and Robbins

उत्प्रेरणा उच्च मेहनत गर्ने इच्छा हो ; जुन प्रयास व्यक्तिगत उद्देश्य   प्राप्त गर्ने सर्तमा गरिन्छ ।

Dalton E. McFarland

उत्प्रेरणाको धारणा विशेष गरि मनोबैज्ञानिक छ । यसले कर्मचारीहरुलाई निश्चित तरिकाले कम गर्न वा नगर्न तत्पर बनाउने सबै तत्वहरु संग सम्बन्ध राख्छ ।

koontz and O'Donnell

उत्प्रेरणा भनेको उत्साह , इच्छा , आवश्यकता तथा त्यस्तै अन्य तत्वहरु प्रदान गर्नु हो ; जसले मानिसहरुलाई कम गर्न प्रेरित गर्छ ।

Dale S Beach

उत्प्रेरणा लक्ष्य अथवा पुरस्कार प्राप्त गर्नका लागि शक्तिको विस्तार गर्ने तत्परता हो ।

उत्प्रेरणाका विशेषताहरु

  1. मनोबैज्ञानिक प्रक्रिया
    उत्प्रेरणाको सम्बन्ध मानिसको आवस्यकता र चाहनाहरु संग हुन्छ । यसले व्यवहारलाई मार्गदर्शन गर्छ ।

नियमित प्रक्रिया

जटिल तथा भविष्यवाणी गर्न

नसकिनेसर्वव्यापी कार्य

व्यवहारमा प्रभाव

सम्पूर्ण व्यक्ति उत्प्रेरित

सकारात्मक वा नकारात्मक

लक्ष्योन्मुख

उत्प्रेरणाको महत्व

  • नाफा हुने कार्य गर्ने
  • उच्च उत्पादकत्व
  • परिवर्तनको स्वीकार
  • मानव संसाधनको प्रभावकारी उपयोग
  • कर्मचारी सन्तुष्टि
  • विवाद र हड्तालमा कमि
  • समन्वयको आधार
  • कर्मचारी स्थायित्व
  • निरीक्षण खर्चमा कमि
  • सङ्गठनात्मक लक्ष प्राप्ति

उत्प्रेरणाको सिद्धान्तहरु

आवश्यकता शृंखला सिद्धान्त

आवश्यकता शृंखला सिद्धान्त.png
आवश्यकता शृंखला

अब्राहम मास्लोको यो सिद्धान्त निम्नलिखित मान्यताहरुमा आधारित छ ।

मानिसका आवश्यकता र उद्देश्य अनगिन्ती हुन्छन् ।

आवश्यकताको शृंखला हुन्छ ।

असन्तुष्ट आवश्यकताले कर्मचारीलाई उत्प्रेरित गर्छ ।

मानिसले विकास र विस्तार चाहन्छ ।

दुई तत्त्व सिद्धान्त

कर्मचारी उत्प्रेरणाका तरिकाहरु

१. वित्तिय सुविधा

२. सहभागिता

३. अख्तियार प्रत्यायोजन

४. जागिरको स्थायित्व

५. कार्य सम्रिद्दीकरण

६. कार्य आलोपालो

७. कार्य जीवनको गुण

[१]

सन्दर्भ

  1. व्यवस्थापनको सिद्धान्त : डा. सन्तोषराज पौड्याल , गोपालमान प्रधान, केदारप्रसाद भण्डारी २०७०