उजिरसिंह थापा

श्री कर्णेल काजी उजीर सिंह थापा
योद्धा उजीरसिंह थापा भारदारी वस्त्रमा श्रीपेच सहित
पाल्पाका बडाहाकिम एवम् संरक्षक
कार्यकाल वि.सं. १८७१ मंसिर ८ – १८८१
पूर्वाधिकारी	अमरसिंह थापा (सानुकाजी) (हजुरबुवा)
उतराधिकारी	बख्तावरसिंह थापा
व्यक्तिगत विवरण
जन्म	वि.सं. १८५२, चैत्र कृष्ण प्रतिपदा, बिहीबार नेपाल
मृत्यु	वि. सं. १८८१ मार्ग २० (उमेर २९) आर्यघाट, काठमाडौं
नाता	नैनसिंह थापा (बुवा) भीमसेन थापा (ठूलोबुवा) माथवरसिंह थापा (भाइ)
सैन्य सेवा
निष्ठा	नेपाली
श्रेणी	कर्णेल
लडाई/युद्धहरू	नेपाल-अङ्ग्रेज युद्ध (पाल्पा-बुटबल)

उजीर सिंह थापा (कहीं कहीं वजीर सिंह थापा भनिएका) पाल्पाका बडाहाकिम थिए । उनले नेपाल अङ्ग्रेज युद्धमा बुटबल-पाल्पाको मोर्चा सम्हालेका थिए । अङ्ग्रेजलाई जितेमा मन्दिर बनाउने भाकल गरेका थिए र पाल्पाको रणउजेश्वरी भगवती मन्दिर उनले नै बनाएका हुन् । पाल्पामा भगवतीजात्राको प्रचलन रहेको छ । अङ्ग्रेजलाई तीब्र चतुर्याइँले पछि पारेको एक कहानी पनि छ ।

युवक उजीरसिंह थापा

परिवार

उनको जन्म काजी नयनसिंह थापा र मूखिनी रण कुमारी थापाकाे जेठो छोराका रूपमा वि.सं. १८५२ मा भएको थियो । उनका भाइ नेपालको पहिलो प्रधानमन्त्री उपाधि पाउने माथवरसिंह थापा हुन् । उनी सानुकाजी जनरलअमर सिंह थापा का नाती हुन् ।

कार्य

उजीरसिंहको हस्तलिखित पत्रको खोलमा उनको मोहरछाप लगाइएको

निष्कासित पाल्पाली राजाको मद्दतले जनरल वुडले सिउराज, जीतगढी, नुवाकोट (पल्लो), हमला गर्न चाहन्थे । बुटबलको रक्षा गणलाई पार गरी पाल्पामा हमला गर्ने दाउमा अङ्ग्रेजी फौज थिए । १२०० नेपाली फौजलाई कर्णेल उजीरले जीतगढी, नुवाकोटगढी र काठेगढीमा तयार राखेका थिए । रणकौशलता सिपालु उजीर एक अनुशासित सेना अधिकारी थिए ।

अङ्ग्रेज हमला २२ पौष, १८७१ मा जीतगढीमाथि भयो । तिनाउ नदी तर्न खोज्दा नेपाली फौजले अङ्ग्रेजलाई ध्वस्त बनाए । अर्को फौज तानसेन बजारतिर बढ्दै थियो जुन पराजित भयो । वुड गोरखपुर तिर फिर्ता गए । नुवाकोटगढीमा ७० नेपालीको मृत्यु भयो भने ३०० अङ्ग्रेज मारिए ।

मृत्यु

वि.सं. १८८१ साल मार्ग सुदी १२ (मार्ग २० गते) काठमाडौं आर्यघाटमा २९ वर्षको उमेरमा मृत्यु भयो । मृत्युको एघारौं दिनको काम सकिएपछि कर्णेल उजिरसिंह थापाको जेठी मुख्यानीबाट जगदिव्यश्वरी छोरीको जन्म भयो ।

यो पनि हेर्नुहोला

• रणवीर सिंह थापा