रोबर्ट एन्ड्रयु मिलिकन

रोबर्ट एन्ड्रयु मिलिकन
प्रथम क्यालिफोर्निया ईन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजी अध्यक्ष
कार्यकाल १९२०–१९४६
उतराधिकारी	ली अल्विन डुब्रिज
व्यक्तिगत विवरण
जन्म	रोबर्ट एन्ड्रयु मिलिकन (१८६८-०३-२२)मार्च २२, १८६८ मोरिसन, Illinois, अमेरिका
मृत्यु	डिसेम्बर १९, १९५३(1953-12-19) (उमेर ८५) सन् मारिनो, अमेरिका
राष्ट्रियता	अमेरिका

रोबर्ट एन्ड्रयु मिलिकन (मार्च २२, १८६८- डिसेम्बर १९, १९५३) एक अमेरिकी प्रयोग भौतिकशासत्रि हुन् जसलाई १९२३ मा इलेक्ट्रोनको मुलभुत एकाइ चार्जको नाप र प्रकाश विद्युत प्रभावमा उनको कार्यको लागि भौतिकशास्त्र तर्फको नोबेल पुरस्कार प्रदान गरिएको थियो।

मिलिकनले ओबर्लिन कलेजबाट १८९१ मा स्नातक गरे र १८९५ मा कोलम्बिया युनिभर्सिटीबाट डक्टोरेट उपाध हासिल गरे। १८९६ मा उनी युनिभर्सिटी अफ सिकागोमा सहायक प्राध्यापक भए जहाँ उनी १९१० मा पुर्ण प्राध्यापक बने। १९०९ मा मिलिकनले  इलेक्ट्रोनको मुलभुत एकाइ चार्ज पता लगाउन प्रयोगको शृङ्खला सुरु गरे। उनले इलेक्टि्क फिल्डमा चार्जयुक्त पानीको थोपाबाट प्रयोगको थालनी गरे। प्रयोगको नतिजाबाट यो निष्कर्षमा पुगियो क थोपामा रहेको चार्ज मुल इलेक्ट्रोनको चार्जको गुणन हुन्छ, १९१० मा उनले आफ्नो प्रख्यात आयल ड्रप एक्सपेरिपेन्टबाट नतिजा हासिल गरे जहाँ उनले पानीलाई विस्थापित गरी आयल ड्रपको प्रयोग गरे जुन एकदम छिटो वाष्पिकरण हुन्छ।

१९१४ मा मिलिकनले समान खालको उपाय र सोचबाट १९०५ मा अल्बर्ट आइनस्टाइनको प्रकाश विद्युत प्रभाव व्याख्या गर्ने समीकरण सिद्ध गर्न सुरु गरे। उनले यसै विधिबाट प्ल्यान्क स्थिरको मान पत्त लगाए । १९२१ मा मिलिकनले युनिभर्सिटी अफ सिकागो छोडे र पासाडेन क्यालिफोर्नियामा रहेको ईन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजी नर्म्यान बृज भौतिकशास्त्र प्रयोगशालाको निर्देशक बने। त्यहाँ उनल भौतिकशास्त्री भिक्टर हेसले पत्ता लगाएको बाहिरी अन्तरिक्षबाट आउने विकिरणसम्बन्धि अध्ययन गरे। मिलिकनले यी विकिरणहरूलाई "कस्मिक विकिरण " नमाकरण गरे। १९२१ देखि सेवा निवृत नभएसम्म १९४५ सम्म क्याल्टेक कार्यकारी परिषद (त्यस समयको बिद्यालय नियामक संस्था) को अध्यक्ष भए र उनले स्कुललाइ अमेरिकाको अग्रणी अनुसन्धान संस्थामा रुपान्तरण गरे। उनले १९२१ देखि १९५३ सम्म सोसाइटी फर साइन्स एण्ड द पब्लिकको बोर्ड सदस्य भएर सेवा गरे ।

जीवनी

शिक्षा

रबर्ट एन्ड्रयु मिलिकनको जन्म मार्च २२, १८६८ मा मरिसन इलिनसमा भएको थियो । उनको हाइ स्कुल सम्मको शिक्षा मक्योकेटा, लोवामा भयो । उनले ओबर्लिन कलेजबाट १८९१ मा स्नातक उपाधी हासिल गरे  र पिएचडी उपाधी कोलम्बिया युनिभर्सिटीबाट १८९५ मा भौतिकशास्त्रमा प्राप्त गरे । उनी सोही विभागबाट पिएचडि हासिल गर्ने प्रथम व्यक्ती समेत हुन् ।

मिलिकनको मृत्यु उनकै घर सान मारिनो, क्यालिफोर्नियामा हृदयघातले १९५३ मा ८५ वर्षको उमेरमा भयो र उनको अन्तिम सस्कार "कोर्ट ओफ अनर " मा भयो |

२६ जनवरी १९८२  मा, उनी संयुक्त राज्य अमेरिका पोस्टल सेवाद्वारा ३७ सेन्ट महान अमेरिकन सीरीज (१९८०-२०००) हुलाक टिकटमा सम्मानित भएको थियो।