तमिलनाडु

तमिलनाडु

तमिल नाडु (तमिल: தமிழ்நாடு^ⓘ, तमिलनाटु) भारतको एउटा दक्षिणी राज्य हो। तमिल नाडुको राजधानी चेन्नई छ । तमिल नाडुका अन्य महत्त्वपूर्ण नगर मदुरै, त्रिचि, कोयम्बतूर, सलेम, तिरूनेलवेली छन्। यसका पड़ोसी राज्य आन्ध्र प्रदेश, कर्नाटक र केरल छन्। तमिल नाडुमा बोलिने प्रमुख भाषा तमिल छ । तमिल नाडुको वर्तमान मुख्यमन्त्री जयललिता र राज्यपाल सुरजीत सिंह बरनाला छन्।

नामाकरण

ब्रिटिश शाशनकालमा यो प्रान्त मद्रास प्रेसिडेन्सीको भाग थियो। स्वतन्त्रताका पछि मद्रास प्रेसिडेन्सीलाई विभिन्न भागहरुमा बाँट दिइएको, जसको परिणति मद्रास तथा अन्य राज्यहरुमा भएको हो। १९६८मा मद्रास प्रान्तको नाम बदलामार तमिल नाडु गरिएको।

तमिलनाडु शब्द तमिल भाषाका तमिल तथा नाडु (நாடு) अथवा देश वा वासस्थान,देखि मिलेर बनाएको छ जसको अर्थ तमिलहरुको घर वा तमिलहरुको देश हुन्छ ।

इतिहास

तमिलनाडुको इतिहास धेरै प्राचीन छ । यो ती केही क्षेत्रहरु मध्येको एउटा छ जो प्रागैतिहासिक कालदेखि अबसम्म लगातार रहेको छ । अत्यारम्भदेखि यो तीन प्रसिद्ध राजवंशहरुको गर्मभूमि रहेको छ- चेर, चोल तथा पांड्य । तमिल नाडुका प्राचीन संगम साहित्यमा, यहाँका तत्कालीन राजाहरु, राजकुमारहरु तथा तिनको प्रशंसक कविहरुको बारम्बार विवरण मिल्दछ । विद्वान तथा विशेषज्ञ यस्तो मान्दछन् कि, यो संगम साहित्य यस ोत्तर (इसा-पश्चात)को आरम्भिक केही सताव्दीहरुको छ । आरम्भिक चोल, पहिलो शताव्दीदेखि लिएर चौथो शताव्दीसम्म सत्ताका मुख्य अधिपति रहोस् । यिनमा सर्वप्रमुख नाम करिकाल चोल (तमिल - கரிகால சோல (तमिल हिज्जेको शुद्धता अपूर्ण हुन सक्छ )) छ, जसले आफ्नो साम्राज्यलाई कांचीपुरम्सम्म पुगाईा । चोलाहरुले वर्तमान तञ्जावुर तथा तिरुचिरापल्लीसम्म आफ्नो साम्राज्य विस्तृत गरे तथा सैन्य गर्महरुमा महारत प्राप्त गरे।आफ्नो यौवन कालमा चोलाहरुले दक्षिणमा श्रीलंका तथा उत्तरमा धेरै सौ कि.मी.सम्म आफ्नो प्रभुत्व स्थापित गरे । तेस्रो शताव्दीसम्म कालभ्रहरुका आक्रमणदेखि चोलाहरुको पतन आरम्भ भयो । कालभ्रहरुलाई छठी शताव्दीसम्म उत्तरमा पल्लवों तथा दक्षिणमा पांड्यहरु ले हराएर बाहिर गरिदिए ।

मन्दिर निर्माण

५८० ई०का आसनजिक पांड्य शाशक, जो मन्दिर निर्माणमा निपुण निकले, सत्ताका प्रमुख भए र अगले १५० वर्षहरुसम्म राज सम्भाले । कांचीपुरम् तिनको प्रमुख केन्द्र थियो। द्रविड़ स्थापत्य यस समय आफ्नो चरममा थियो ।

९औं शताव्दीमा चोलाहरुको पुनरोदय भयो । राजाराजा चोल तथा त्यसको पुत्र राजहरुद्र चोलका नेतृत्वमा चोल एशियाका प्रमुख साम्राज्यहरुमा गिना जाने लागेको । तिनको साम्राज्य बङ्गालसम्म फैल्यो । राजहरुद्र चोलको नौसेनाले बर्मा (म्यानमार ), अंडमान र निकोबार द्वीप समूह, सुमात्रा, जावा, मलय तथा लक्षद्वीप तकमा अधिपत्य जमाए । चोलाहरुले पनि भुवन (मन्दिर) निर्माणमा प्रवीणता हासिल गरे।तंजावुरको वृहदेश्वर मन्दिर यसको सुंदरतम उदाहरण छ । 14 औं शताव्दीका आरम्भमा पांड्य फेरि प्रभुत्वमा आए,मा अधिक दिनहरुसम्म टिक्न सकेनन् । तिनलाई उत्तरका मुस्लिम खिलजी शाशकहरुले हराई दिए । मदुरईलाई लूटे ।

यो पनि हेर्नुहोस्

• तमिलनाडुका लोकसभा सदस्य

बाह्य कड़ीहरु

• तमिल नाडु - भारतका राष्ट्रीय पोर्टल पर
• आधिकारिक जालस्थल (अंग्रेजी)
• आधिकारिक जालस्थल (तमिल)