"ग्रिस" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
Content deleted Content added
सा r2.7.3) (रोबोट ले परिवर्तन गर्दै: pcd:Grèche
सा r2.7.3) (रोबॉट: pam:Greece की जगह pam:Grekia जोड़ रहा है
पङ्क्ति २३५: पङ्क्ति २३५:
[[or:ଗ୍ରୀସ]]
[[or:ଗ୍ରୀସ]]
[[os:Грекъ]]
[[os:Грекъ]]
[[pam:Greece]]
[[pam:Grekia]]
[[pcd:Grèche]]
[[pcd:Grèche]]
[[pih:Griese]]
[[pih:Griese]]

२१:०५, ९ नोभेम्बर २०१२ जस्तै गरी पुनरावलोकन

ग्रीस (युनान) एक भूमध्यसागरीय दक्षिण-पूर्वी युरोपेली राष्ट्र हो।

Ελληνική Δημοκρατία
Ellinikí Dhimokratía
हैलेनिक गणराज्य
यूनानको झन्डा
झन्डा
यूनानको Coat of arms
Coat of arms
आदर्श वाक्य: Ελευθερία ή Θάνατος
(Transliteration: Eleftheria i thanatos)
(अनुवाद: "स्वतन्त्रता या मृत्यु")
राष्ट्रिय गान: Ύμνος εις την Ελευθερίαν
("स्वतन्त्रताको गीत")
यूनान
राजधानी
र सबैभन्दा ठुलो सहर
एथेंस
आधिकारिक भाषाहरूयूनानी
सरकारगणराज्य
कार्लोस पैपोलिऐस
कोस्तास कारामैन्लिस
स्वतन्त्र 
• घोषित
२५ मार्च १८२१
• मान्यता प्राप्त
१८२९
• पानी (%)
०.८६६९
जनसङ्ख्या
• २००५ अनुमानित
१,१२,४४,११८ [१] (७४औं)
• २००१ जनगणना
१,०९,६४,०२० [२]
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (क्रय शक्ति समता)२००५ लगत
• जम्मा
२४५.८८ अरब $ (२००५ आधिकारिक यूरोस्टैट डाटा) (३७ौं)
• प्रति व्यक्ति
२२,८०० $ (२००५ आधिकारिक यूरोस्टैट डाटा) (३०ौं)
मानव विकास सूचकाङ्क (२००४)०.९१२
धेरै उच्च · २४वाँ
मुद्रायूरो(€) (EUR)
समय क्षेत्रअन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+2 (EET)
• ग्रीष्मकालीन (दिवाप्रकाश समय बचत)
अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+3 (EEST)
टेलिफोन कोड30
इन्टरनेट डोमेन.gr
1 Monarchy rejected by referendum December 8th, 1974. Prior to 2001: Greek Drachma.

यो देशको प्राचीन इतिहास निकै धनी छ। पाश्चात्य दर्शन तथा सभ्यताको उद्गम थलोको रूपमा प्राचीन युनानलाई लिने गरिन्छ।

ग्रीस अथवा यूनान यूरोप महाद्वीपमा स्थित देश हो। यहाँको मान्छेलाइ यूनानी अथवा यवन भन्दछन्। अङ्ग्रेजी तथा अन्य पश्चिमी भाषाहरूमा यिनलाइ ग्रीक भनिन्छ। यो भूमध्य सागरको उत्तर पूर्वमा स्थित द्वीपहरूको समूह हो। प्रचीन यूनानी मान्छे यस द्वीपसँग अन्य धेरै क्षेत्रहरूमा गए जहाँ उनी आज पनि अल्पसंख्यकको रूपमा मौजूद हो, जस्तै - टर्की, मिस्र, पश्चिमी यूरोप इत्यादि।

यूनानी(ग्रीक) भाषाले आधुनिक अङ्ग्रेजी तथा अन्य यूरोपीय भाषाहरूको धेरै शब्द दिएको छ। प्राविधीक क्षेत्रहरूमा यिनको श्रेष्ठताको कारण प्राविधीक क्षेत्रको धेरै यूरोपीय शब्द ग्रीक भाषाको मूलों बनेका हुन्। यसको कारण यिनीहरू अन्य भाषाहरूमा पनि आएका हुन्।

यहांको राजधानी एथेंस हो। प्राचीन मन्दिरहरूमा पार्थेनान र कुनै टाढा नगरबाट बाहिर डेल्फीको मन्दिर देखने योग्य छ।

इतिहास

प्राचीन यूनानी मान्छे ईसापूर्व १५०० इस्वीको आसपास यस द्वीप तर आए जहाँ पहिले देखि आदिम मान्छे रहन्थे। यिनीहरू मान्छे हिन्द-यूरोपीय समूहको बुझिन्छ। 1100 ईसापूर्वसँग 800 ईसापूर्व सम्मको समयको अन्धकार युग भन्दछन्। त्यसपछि ग्रीक राज्यहरूको उदय भयो। एथेन्स, स्पार्टा, मेसीडोनिया (मकदूनिया) यिनै राज्यहरूमा प्रमुख थिए। यिनीहरूमा आपसी संघर्ष भइरहन्थ्यो। यस समय ग्रीक भाषामा अभूतपूर्व रचनाए भए। विज्ञानको पनि विकास भयो। त्यहि समयमा फारसमा हखामनी (एकेमेनिड) उदय हो रहयो थियो। रोम पनि शक्तिशाली होता जा रहयो थियो। सन् 500 ईसापूर्वसँग लिएर 448 ईसापूर्व सम्म फारसी साम्राज्यले यूनान तर चढाई को। यवनहरूलाइ यिनी युद्धहरूमा या त हारको मुख देखना पर्‍यो या पछि हटना पर्‍यो। तर ईसापूर्व चौथी सताब्दीको आरंभमा टर्कीको तट तर स्थित ग्रीक नगरहरूले फारसी शासनको बिरुद्ध विद्रोह गर्न आरंभ गर्‍यो।

सिकन्दर

सन् 335 ईसापूर्वको आसपास मकदूनियामा सिकन्दर (अलेक्जेन्डर, अलेक्षेन्द्र)को उदय भयो। उसले लगभग सम्पूर्म यूनान तर आफ्नो अधिपत्य जमाया। त्यसपछि त्यो फारसी साम्राज्यको ओर बढयो। आधुनिक टर्कीको तट तर त्यो 330 ईसापूर्वमा पुगयो जहाँ तर उसले फारसको शाह दारा तृतीयको हराया। दारा रणभूमि छोडेर भाग गयो। त्यसपछि सिकन्दरले तीन पल्ट फारसी संगनाको हराया। फेरि त्यो मिस्रको ओर बढयो। फर्कनु पछि त्यो मेसोपोटामिया (आधुनिक इराक, उन समय फारसी नियन्त्रण में) गयो। आफ्नो साम्राज्यको लगभग 40 गुणे ठूलो साम्राज्य तर कब्जा गर्ने पछि सिकन्दर अफगानिस्तान होते भए भारत सम्म चला आयो। तर उनलाई संगनाले थकानको कारण अगाडी बढनसँग इन्कार गर्‍यो। त्यसपछि त्यो फिर्ता लौट गयो र सन् 323मा बेबीलोनियामा उनकोी मृत्यु भयो। उनको यस विजयसँग फारस तर उनलाई नियन्त्रण भयो तर उनको मृत्यु पछि उनलाई साम्राज्यको उनलाई संगनापतियोंले आपसमा बाँट लिया। आधुनिक अफगानिस्तानमा केन्द्रित शासक सेल्युकस यसमा सबै भन्दा शक्तिशाली साबित भयो। पहिलो सताब्दी ईसा पूर्व सम्म उत्तरपश्चिमी भारतसँग लिएर ईरान सम्म एक अभूतपूर्व हिन्द-यवन सभ्यताको सृजन भयो।

सिकन्दर पछि सन् 117 ईसापूर्वमा यूनान तर रोमको नियन्त्रण भयो। यूनानले रोमको संस्कृतिको धेरै प्रभावित गरे। यूनानी भाषा रोमको दुई आधिकारिक भाषाहरू हरूमा एक थियो। यो पूर्वी रोमन साम्राज्यको पनि भाषा बनी। सन् १४५३मा कस्तुनतूनियाको पतन पछि यो उस्मानी (औटोमन तुर्क) नियन्त्रणमा आ गयो। त्यसपछि सन् १८२१ सम्म यो तुर्कहरूलाई अधीन रहयो जस समय यहाँ सँग धेरै मान्छे पश्चिमी यूरोप गए र उनले अङ्ग्रेजी तथा अन्य भाषाहरूमा आफ्नो ग्रंथहरूको अनुवाद गरे। त्यसपछि नै यिनीहरूका महत्व यूरोपमा जाना गयो।

सन् १८२१मा तुर्कहरू नियन्त्रणबाट मुक्त भए पछि यहाँ स्वतन्त्रता रही रह्यो तर यूरोपीय शक्तिहरूको प्रभाव यहाँ पनि देख्न पाइन्थियो। प्रथम विश्वयुद्धमा यसले तुर्कहरू बिरुद्धका मित्र राष्ट्रहरूलाई साथ दिए। द्वितीय विश्वयुद्धमा जर्मनहरूले यहाँ केही समयको लागि आफ्नो नियन्त्रण लिएका थिए। त्यसपछि यहाँ गृह युद्ध पनि भयो। सन् १९७५मा यहाँ गणतन्त्र स्थापित गरियो। साइप्रसलाई लिएर ग्रीस र टर्कीमा अहिले सम्म तनाव रहिरहेको छ.

अर्थतन्त्र

यो देश युरोपेली संघको एक सदस्य हो।

धर्म

यो देशको मुख्य धर्म अर्थोडक्स क्रिस्टियानिटी हो।

जीवनशैली

  • ग्रीक लिपि

बाहिरी लिन्कहरू