"सिदी" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
Content deleted Content added
सा Bot: Migrating 8 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q13685 (translate me)
सा Bot: Migrating 3 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q13685 (translate me)
पङ्क्ति ६२: पङ्क्ति ६२:


[[gu:સીદી]]
[[gu:સીદી]]
[[mr:सिद्दी]]
[[nl:Siddi (etnische groep)]]
[[ur:شیدی]]

०६:१७, १२ मार्च २०१३ जस्तै गरी पुनरावलोकन

सिदी वा शीदि भारतपाकिस्तानको एक मानव समुदाय छ जसको मूल अफ्रीका छ । भारतमा यी मुख्यतः गुजरातमा रहन्छन् । कर्नाटक तथा आन्ध्र प्रदेशमा पनि यिनको अस्तित्व छ ।

परिचय

ग़ुलामका रूपमा अफ़्रीकी मानिसहरुका बारेमा त शायद सबको जानकारी छ भनेंर भारतमा रहने भएका अफ़्रीकी मानिसहरुका बारेमा मानिसहरुलाई कम नैं जानकारी छ.

भारतका पश्चिमी तटमा जम्बुर (गुजरातको एक गाउँ) जस्तै गाँवमा यी मानिस अहिले पनि रह रहेका हुन्। यिनको पूर्वज अफ़्रीकी थिए जसलाई ग़ुलामका रूपमा यस उपमहाद्वीपमा लाइएको था। बाक़ीका मानिस लड़ाके, व्यापारीनाविकका रूपमा यहाँ आए थिए। पूर्वी अनि दक्षिणी अफ़्रीका र भारतमा गुजरातका साथ समुद्री व्यापार दुइ हज़ार साल पहिला स्थापित भएको थियो।


केही इतिहासकारहरुको मान्नु छ कि लाखौं अफ़्रीकी मानिसहरुले समुद्र पार गर्न यताको रुख़ गरेको थियो। अफ़्रीकी-भारतीय मानिस सिदी (शीदि) कहलाउँछन्.

धर्म

अधिकतर सिदिहरुको प्रकार जम्बुरका मानिस सूफ़ी मुसलमान छन्। जो मान्दछन् कि भगवानको पूजा संगीत र नृत्यका ज़रिए हुन्छ.

मानवविज्ञानीहरुको मान्नु छ कि नर्तकहरुको कला पारंपरिक अफ़्रीकी पूजा र भारतीय सूफ़ी परम्पराको मिश्रण छ.


संस्कृति

इस समुदायका नजिक आफ्नो ज्नेदेखि जोड़िएका रहने एक महत्वपूर्ण साधन छ- डमाल वा ड्रम। अन्यथा सिदी समुदाय ग्रामीण भारतका अन्य ग़रीब तल्लोदेखि अलग छैन ।

इस इलाक़ेमा आउने भएका मानिस गाँवका संगीतकारहरुलाई पैसा दिन्छन् । मानिसहरुदेखि मिले पैसेलाई मुखमा दबाएर यी मानिसहरुलाई शुक्रिया अदा गर्दछन्.

सिदी र भारतीय मुसलमान सैक्ने किलोमीटर टाड़ादेखि जम्बुरको दरगाहमा आउँछन्। केही मानिस यहाँ आकर चमत्कारको आशा गर्दछन्.जिन महिलाहरुका बच्चाहरु छैन हुन्छन्, ती पनि यहाँ यस आशामा आउँछन् कि तिनको बाँझपन टाड़ा हुनेछ। मानसिक रुपले बीमार बच्चाहरु पनि ठीक हुने आसमा यहाँ लाए जान्छन्.

जनजीवन

जम्बुरका ड्रम बजाने प्रमुख व्यक्ति युसूफ़ बताउँछन् कि डमाल अफ़्रीकादेखि आया। युसूफ़ अंधे छन्। ती बताउँछन् कि ड्रम बजाने कला पितादेखि पुत्रका नजिक आउँछ। ती भन्दछन् कि यो भगवानको तर्फदेखि मिल्यो उपहार छ.


प्रत्येक दिन शामलाई युसूफ़ जम्बुरका संगीतकारहरु र नर्तकहरुका साथ गाँवका बाहिर स्थित एक दरगाहमा ले जान्छन्.

जम्बुरमा नागारची बाबाको दरगाह छ। जसलाई ड्रम मास्टर पनि भनिन्छ। सिदिहरुको मान्नु छ कि ती एक अरब थिए, जसले 900 वर्ष पहिला अफ़्रीकाको यात्राको थियो र फेरि भारतमा रहने लागोस्.

यहीं एक अन्य सूफ़ी संत बावा गोरको दरगाह पनि छ। जो नाइजीरियाका मोतीका व्यापारी थिए.


जम्बुर पिछड़ा भयो गाँव छ। यहाँका मानिस पड़ोसका कुन ानहरुका लागि मज़दूरीको काम गर्दछन्। सरकार पनि ग़रीब मानिसहरुको सहायताका लागि लागू कार्यक्रमहरुका तहत यिनको सहायता गर्दछ.

जम्बुर गाँवको स्थापना सिदी सैनिकहरुका परिवारहरुले गरेको थियो, जो यस इलाक़ेका पूर्व नवाबका लागि काम गरिन्थ्यो।

भारतका धेरै राजा-महाराजाहरुले अफ़्रीकी मानिसहरुलाई आफ्नो निजी अंगरक्षकहरु, नौकरहरु र संगीतकारहरुका रूपमा तैनात गरे। देशका धेरै भागहरुमा त सिदिहरुले काफ़ी प्रगतिको र सैनिक जनरल र धेरै पल्ट त राजा पनि बनेका.


इस गाउँका एक रहनुमा हसन भाईको कहना छ कि तिनको पिता मोज़ाम्बिकदेखि आए थिए। तिनलाई पुर्तगाली सेनामा काम गर्नका लागि लाइएको था। जो नजिकका एक बंदरगाहको नियन्त्रण गर्दथ्यो।

हालाँकि अधिकतर सिदिहरुलाई आफ्नो पूर्वजहरुका बारेमा अधिक केही छैन पता। हसन भन्दछन् कि बच्चाहरु अफ़्रीकाका बारेमा केही छैन जान्दै र जो अफ़्रीकाका बारेमा जानन्थे। ती अब संसारमा छैन रहे.


(साभार बीबीसी हिन्दी डट कम)

बाह्य कड़ी

[१]