"तमिलनाडु" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

Content deleted Content added

Inline

१५:३५, ११ अप्रिल २०१४ जस्तै गरी पुनरावलोकन

तमिलनाडु (तमिल: தமிழ்நாடு^ⓘ, तमिलनाटु) भारतको एउटा दक्षिणी राज्य हो । तमिलनाडुको राजधानी चेन्नई हो । तमिल नाडुका अन्य महत्त्वपूर्ण नगर मदुरै, त्रिचि, कोयम्बतूर, सलेम, तिरूनेलवेली छन् । यसका छिमेकी राज्य आन्ध्र प्रदेश, कर्नाटक र केरल हुन्। तमिल नाडुमा बोलिने प्रमुख भाषा तमिल हो । तमिलनाडुको वर्तमान मुख्यमन्त्री जयललिता र राज्यपाल सुरजीत सिंह बरनाला हुन् ।

नामाकरण

ब्रिटिश शाशनकालमा यो प्रान्त मद्रास प्रेसिडेन्सीको भाग थियो । स्वतन्त्रताका पछि मद्रास प्रेसिडेन्सीलाई विभिन्न भागहरूमा बाँट दिइएको, जसको परिणति मद्रास तथा अन्य राज्यहरूमा भएको हो । १९६८ मा मद्रास प्रान्तको नाम बदलामार तमिल नाडु गरिएको ।

तमिलनाडु शब्द तमिल भाषाका तमिल तथा नाडु (நாடு) अथवा देश वा वासस्थान,देखि मिलेर बनाएको छ जसको अर्थ तमिलहरूको घर वा तमिलहरूको देश हुन्छ।

इतिहास

तमिलनाडुको इतिहास धेरै प्राचीन छ। यो ती केही क्षेत्रहरू मध्येको एउटा छ जो प्रागैतिहासिक कालदेखि अबसम्म लगातार रहेको छ। अत्यारम्भदेखि यो तीन प्रसिद्ध राजवंशहरूको गर्मभूमि रहेको छ- चेर, चोल तथा पांड्य। तमिल नाडुका प्राचीन संगम साहित्यमा, यहाँका तत्कालीन राजाहरू, राजकुमारहरू तथा तिनको प्रशंसक कविहरूको बारम्बार विवरण मिल्दछ। विद्वान तथा विशेषज्ञ यस्तो मान्दछन् कि, यो संगम साहित्य यस ोत्तर (इसा-पश्चात)को आरम्भिक केही सताव्दीहरूको छ। आरम्भिक चोल, पहिलो शताव्दीदेखि लिएर चौथो शताव्दीसम्म सत्ताका मुख्य अधिपति रहोस्। यिनमा सर्वप्रमुख नाम करिकाल चोल (तमिल - கரிகால சோல (तमिल हिज्जेको शुद्धता अपूर्ण हुन सक्छ )) छ, जसले आफ्नो साम्राज्यलाई कांचीपुरम्सम्म पुगाईा। चोलाहरूले वर्तमान तञ्जावुर तथा तिरुचिरापल्लीसम्म आफ्नो साम्राज्य विस्तृत गरे तथा सैन्य गर्महरूमा महारत प्राप्त गरे।आफ्नो यौवन कालमा चोलाहरूले दक्षिणमा श्रीलंका तथा उत्तरमा धेरै सौ कि.मी.सम्म आफ्नो प्रभुत्व स्थापित गरे। तेस्रो शताव्दीसम्म कालभ्रहरूका आक्रमणदेखि चोलाहरूको पतन आरम्भ भयो। कालभ्रहरूलाई छठी शताव्दीसम्म उत्तरमा पल्लवों तथा दक्षिणमा पांड्यहरू ले हराएर बाहिर गरिदिए।

मन्दिर निर्माण

५८० ई०का आसनजीक पांड्य शाशक, जो मन्दिर निर्माणमा निपुण निकले, सत्ताका प्रमुख भए र अगले १५० वर्षहरूसम्म राज सम्भाले। कांचीपुरम् तिनको प्रमुख केन्द्र थियो। द्रविड़ स्थापत्य यस समय आफ्नो चरममा थियो।

९औं शताव्दीमा चोलाहरूको पुनरोदय भयो। राजाराजा चोल तथा त्यसको पुत्र राजहरूद्र चोलका नेतृत्वमा चोल एशियाका प्रमुख साम्राज्यहरूमा गिना जाने लागेको। तिनको साम्राज्य बङ्गालसम्म फैल्यो। राजहरूद्र चोलको नौसेनाले बर्मा (म्यानमार ), अंडमान र निकोबार द्वीप समूह, सुमात्रा, जावा, मलय तथा लक्षद्वीप तकमा अधिपत्य जमाए। चोलाहरूले पनि भुवन (मन्दिर) निर्माणमा प्रवीणता हासिल गरे।तंजावुरको वृहदेश्वर मन्दिर यसको सुंदरतम उदाहरण छ। 14 औं शताव्दीका आरम्भमा पांड्य फेरि प्रभुत्वमा आए,मा अधिक दिनहरूसम्म टिक्न सकेनन्। तिनलाई उत्तरका मुस्लिम खिलजी शाशकहरूले हराई दिए। मदुरईलाई लूटे।

यो पनि हेर्नुहोस्

तमिलनाडुका लोकसभा सदस्य

सन्दर्भ सामग्री

बाह्य कडीहरू

@@ पङ्क्ति १: / पङ्क्ति १: @@
 {{भारतको प्रान्त
-| प्रान्तको नाम= तमिलनाडु <br /> தமிழ்நாடு
+| राज्यको नाम= तमिलनाडु <br /> தமிழ்நாடு
-| प्रतिष्ठा (स्थापित)=१ नवंबर, १९५६
+| प्रतिष्ठा (स्थापित)= १ नोभेम्बर, १९५६
 | मानचित्र =India_Tamil_Nadu_locator map.svg
 |भौगोलिक प्रकार=
@@ पङ्क्ति १२: / पङ्क्ति १२: @@
 |लिंगानुपात=
 |जातिहरू=
-|धर्म=हिन्दू-८८.३४%, ईशाई-६.०८%, इस्लाम-५.५७%, अन्य-०,२६%
+|धर्म= हिन्दू-८८.३४%, ईशाई-६.०८%, इस्लाम-५.५७%, अन्य-०,२६%
-|साक्षरता प्रतिशत=७३.४७%
+|साक्षरता प्रतिशत= ७३.४७%
 |पुरुष साक्षरता प्रतिशत=
 |महिला साक्षरता प्रतिशत=
@@ पङ्क्ति २०: / पङ्क्ति २०: @@
 |कृषि उत्पाद=
 |उद्योग धन्दा=
-|राजभाषा =[[तमिल भाषा|तमिल]], अङ्ग्रेजी
+|राजभाषा = [[तमिल भाषा|तमिल]], अङ्ग्रेजी
 |अन्य प्रमुख भाषाहरू = तेलुगु, कन्नड, उर्दू, मलयालम
 |राज्यपाल = सुरजीत सिंह बरनाला
@@ पङ्क्ति २६: / पङ्क्ति २६: @@
 |विधायिका =विधान सभामात्र २३४ सदस्यीय
 |संक्षेप = IN-TN
-| जालपृष्ठ = [http://www.tn.gov.in/ www.tn.gov.in]
+|वेबसाइट  = [http://www.tn.gov.in/ www.tn.gov.in]
 }}
-'''तमिलनाडु''' ([[तमिल]]: {{Audio|Tamil_Nadu.ogg|தமிழ்நாடு}}, तमिलनाटु) [[भारत]]को एउटा दक्षिणी [[प्रान्त|राज्य]] हो। तमिलनाडुको राजधानी [[चेन्नई]] हो। तमिल नाडुका अन्य महत्त्वपूर्ण नगर [[मदुरै]], [[त्रिचि]], [[कोयम्बतूर]], [[सलेम]], [[तिरूनेलवेली]] छन्। यसका छिमेकी राज्य [[आन्ध्र प्रदेश]], [[कर्नाटक]] र [[केरल]] हुन्। तमिल नाडुमा बोलिने प्रमुख भाषा [[तमिल]] हो। तमिलनाडुको वर्तमान [[मुख्यमन्त्री]] [[जयललिता]] र [[राज्यपाल]] [[सुरजीत सिंह बरनाला]] हुन्।
+'''तमिलनाडु''' ([[तमिल]]: {{Audio|Tamil_Nadu.ogg|தமிழ்நாடு}}, तमिलनाटु) [[भारत]]को एउटा दक्षिणी [[प्रान्त|राज्य]] हो । तमिलनाडुको राजधानी [[चेन्नई]] हो । तमिल नाडुका अन्य महत्त्वपूर्ण नगर [[मदुरै]], [[त्रिचि]], [[कोयम्बतूर]], [[सलेम]], [[तिरूनेलवेली]] छन् । यसका छिमेकी राज्य [[आन्ध्र प्रदेश]], [[कर्नाटक]] र [[केरल]] हुन्। तमिल नाडुमा बोलिने प्रमुख भाषा [[तमिल]] हो । तमिलनाडुको वर्तमान [[मुख्यमन्त्री]] [[जयललिता]] र [[राज्यपाल]] [[सुरजीत सिंह बरनाला]] हुन् ।
 == नामाकरण ==
-[[ब्रिटिश राज|ब्रिटिश शाशनकाल]]मा यो प्रान्त [[मद्रास प्रेसिडेन्सी]]को भाग थियो। स्वतन्त्रताका पछि मद्रास प्रेसिडेन्सीलाई विभिन्न भागहरूमा बाँट दिइएको, जसको परिणति '''मद्रास''' तथा अन्य राज्यहरूमा भएको हो। १९६८मा मद्रास प्रान्तको नाम बदलामार तमिल नाडु गरिएको।
+[[ब्रिटिश राज|ब्रिटिश शाशनकाल]]मा यो प्रान्त [[मद्रास प्रेसिडेन्सी]]को भाग थियो । स्वतन्त्रताका पछि मद्रास प्रेसिडेन्सीलाई विभिन्न भागहरूमा बाँट दिइएको, जसको परिणति '''मद्रास''' तथा अन्य राज्यहरूमा भएको हो । १९६८ मा मद्रास प्रान्तको नाम बदलामार तमिल नाडु गरिएको ।
 तमिलनाडु शब्द [[तमिल भाषा]]का ''तमिल'' तथा ''नाडु'' (நாடு) अथवा देश वा वासस्थान,देखि मिलेर बनाएको छ जसको अर्थ ''तमिलहरूको घर'' वा ''तमिलहरूको देश'' हुन्छ।
 == इतिहास ==
 तमिलनाडुको [[इतिहास]] धेरै प्राचीन छ। यो ती केही क्षेत्रहरू मध्येको एउटा छ जो [[प्रागैतिहासिक]] कालदेखि अबसम्म लगातार रहेको छ। अत्यारम्भदेखि यो तीन प्रसिद्ध राजवंशहरूको गर्मभूमि रहेको छ- [[चेर]], [[चोल]] तथा [[पांड्य]]। तमिल नाडुका प्राचीन [[संगम साहित्य]]मा, यहाँका तत्कालीन राजाहरू, राजकुमारहरू तथा तिनको प्रशंसक कविहरूको बारम्बार विवरण मिल्दछ। विद्वान तथा विशेषज्ञ यस्तो मान्दछन् कि, यो संगम साहित्य यस ोत्तर (इसा-पश्चात)को आरम्भिक केही सताव्दीहरूको छ। आरम्भिक चोल, पहिलो शताव्दीदेखि लिएर चौथो शताव्दीसम्म सत्ताका मुख्य अधिपति रहोस्। यिनमा सर्वप्रमुख नाम '''करिकाल चोल''' (तमिल - கரிகால சோல (तमिल हिज्जेको शुद्धता अपूर्ण हुन सक्छ )) छ, जसले आफ्नो साम्राज्यलाई [[कांचीपुरम्]]सम्म पुगाईा। चोलाहरूले वर्तमान [[तंजावुर जिल्ला|तञ्जावुर]] तथा [[तिरुचिरापल्ली जिल्ला|तिरुचिरापल्ली]]सम्म आफ्नो साम्राज्य विस्तृत गरे तथा सैन्य गर्महरूमा महारत प्राप्त गरे।आफ्नो यौवन कालमा चोलाहरूले दक्षिणमा [[श्रीलंका]] तथा उत्तरमा धेरै सौ कि.मी.सम्म आफ्नो प्रभुत्व स्थापित गरे। तेस्रो शताव्दीसम्म '''कालभ्रहरू'''का आक्रमणदेखि चोलाहरूको पतन आरम्भ भयो। ''कालभ्रहरू''लाई छठी शताव्दीसम्म उत्तरमा ''पल्लवों'' तथा दक्षिणमा ''पांड्यहरू ''ले हराएर बाहिर गरिदिए।
 === मन्दिर निर्माण ===
 ५८० ई०का आसनजीक [[पांड्य]] शाशक, जो मन्दिर निर्माणमा निपुण निकले, सत्ताका प्रमुख भए र अगले १५० वर्षहरूसम्म राज सम्भाले। कांचीपुरम् तिनको प्रमुख केन्द्र थियो। [[द्रविड़]] [[स्थापत्य]] यस समय आफ्नो चरममा थियो।
 ९औं शताव्दीमा चोलाहरूको पुनरोदय भयो। [[राजाराजा चोल]] तथा त्यसको पुत्र [[राजहरूद्र चोल]]का नेतृत्वमा चोल [[एशिया]]का प्रमुख साम्राज्यहरूमा गिना जाने लागेको। तिनको साम्राज्य [[बङ्गाल]]सम्म फैल्यो। राजहरूद्र चोलको नौसेनाले [[बर्मा]] (म्यानमार ), [[अंडमान र निकोबार द्वीप]] समूह, [[सुमात्रा]], [[जावा]], मलय तथा [[लक्षद्वीप]] तकमा अधिपत्य जमाए।
 चोलाहरूले पनि भुवन ([[मन्दिर]]) निर्माणमा प्रवीणता हासिल गरे।[[तंजावुर]]को [[वृहदेश्वर मन्दिर]] यसको सुंदरतम उदाहरण छ। 14 औं शताव्दीका आरम्भमा पांड्य फेरि प्रभुत्वमा आए,मा अधिक दिनहरूसम्म टिक्न सकेनन्। तिनलाई उत्तरका [[मुस्लिम]] [[खिलजी]] शाशकहरूले हराई दिए। [[मदुरई]]लाई लूटे।
 == यो पनि हेर्नुहोस् ==
 * [[तमिलनाडुका लोकसभा सदस्य]]
-== सन्दर्भ ==
+== सन्दर्भ सामग्री==
+{{reflist}}
-<references/>
 == बाह्य कडीहरू ==