"काजी" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

Content deleted Content added

Inline

२१:४१, ६ अप्रिल २०१८ जस्तै गरी पुनरावलोकन

काजी एक नेपाली प्रशासनिक एवम् सैनिक मर्यादाको पद वा उपाधि हो। काजी पदको सुरूवाती पदभार मुगल साम्राज्यको देवान र बेलायती परम्पराको प्रधानमन्त्री सरह थियो । कालान्तरमा ४ काजीको नियुक्ति हुन थाल्यो । फ्रान्सिस बुचानन ह्यामिल्टन तथा डिल्ली रमण रेग्मीका अनुसार नेपालको भारदारी सभामा ४ काजी हुने गर्दथे ।^[१] त्यसपछि तिनीहरूमध्ये एक मूलकाजी छानिन्थ्यो । राजा रणबहादुर शाहले नाबालक छोरा गीर्वाणयुद्ध विक्रम शाहको निम्ति गद्दी त्याग गर्दा काजीहरूको सङ्ख्या बढेको थियो ।^[१]

काजी र क्षेत्री जाति

विशेषतः क्षेत्री परिवारका सदस्यलाई दिइने यस उपाधि अन्य जातहरूमा पनि दिइन्थ्यो। पाँच थरका पुरूषहरूलाई भने यो उपाधि वंशाणुगत रूपमा दिइएको थियो। ती ५ काजी खलकका थरहरूः

थप: भण्डारी परिवारलाई पनि दरबारिया खलकसम्म मानिएको थियो।

अन्य थरीहरू पनि उक्त पदबाट सम्मानित थिए। यो पद विशेषतः प्रशासनिक वा सैनिक क्षेत्रका उच्च ओहोदाका जो कोही व्यक्तिलाई दिइन्थ्यो।

काजीहरूको सूची

गोरखा राज्य, नेपाल अधिराज्य तथा अन्य राज्यहरूका काजीहरूको सूची:

गणेश पाँडे (Kaji of Gorkha)
कालु पाँडे (Kaji of Gorkha)
शिवराम सिंह बस्न्यात (Senapati Kaji)
वीरभद्र थापा (Kaji Jethabudha)
रामकृष्ण कुँवर (Kaji Jethabudha)
काशीराम थापा (Kaji of Kantipur)
वंशराज पाँडे (Dewan Kaji)
केहरसिंह बस्न्यात (Kaji)
अभिमान सिंह बस्न्यात (Mulkaji)
अमरसिंह थापा (Badakaji)
दामोदर पाँडे (Mulkaji)
कीर्तिमान सिंह बस्न्यात (Mulkaji)
बख्तावर सिंह बस्न्यात (Mulkaji)
अमरसिंह थापा (सानुकाजी) (Sanukaji)
भीमसेन थापा (Kaji later Mukhtiyar)
रणजीत पाँडे
रणध्वज थापा (Kaji)
नैनसिंह थापा (Kaji General)
बालनरसिंह कुँवर (Kaji)
रणवीर सिंह थापा (Kaji General)
रणजङ्ग पाँडे (Kaji later Mukhtiyar)
माथवरसिंह थापा (Kaji later Mukhtiyar)
गगन सिंह भण्डारी (Kaji)
जङ्गबहादुर राणा (Kaji later Prime Minister)

पुस्तक

Joshi, Bhuwan Lal; Rose, Leo E. (१९६६), Democratic Innovations in Nepal: A Case Study of Political Acculturation, University of California Press, पृ: 551।
Pradhan, Kumar L. (२०१२), Thapa Politics in Nepal: With Special Reference to Bhim Sen Thapa, 1806–1839, New Delhi: Concept Publishing Company, पृ: 278, आइएसबिएन 9788180698132।
Karmacharya, Ganga (२००५), Queens in Nepalese Politics: an account of roles of Nepalese queens in state affairs, 1775-1846, Nepal: Educational Publishing House, आइएसबिएन 9789994633937।
Regmi, Dilli Raman (१९७५), Modern Nepal, आइएसबिएन 9780883864913।
Shrestha, Tulsi Narayan (२००५), Nepalese administration:a historical perspective, आइएसबिएन 9789993304784।
Wright, Daniel (१८७७), History of Nepal, आइएसबिएन 9788120605527।
Regmi, Mahesh Chandra (१९७९), Regmi Research Series, Nepal।
Khatri, Shiva Ram (१९९९), Nepal Army Chiefs:Short Biographical Sketches, University of Michigan: Sira Khatri।
Paodel, Prabha Krishna (२००३), The founder of Modern Nepal Prithvinarayan Shah।

स्रोत

यो पनि हेर्नुहोला

↑ ^१.० ^१.१ Pradhan 2012, पृष्ठ 8.

[FOOTNOTEPradhan20128-1] १.० ^१.१ Pradhan 2012, पृष्ठ 8.

[१]

@@ पङ्क्ति १: / पङ्क्ति १: @@
+[[File:Bamshidhar Kalu Pande.jpg|thumb|[[वंशिधर कालु पाँडे]], [[गोरखा राज्य]]को काजी, प्रसिद्ध युद्धनायक]]
-{{Infobox person
+'''काजी''' एक नेपाली प्रशासनिक एवम् सैनिक मर्यादाको पद  वा उपाधि हो। काजी पदको सुरूवाती पदभार [[मुगल साम्राज्य]]को [[देवान]] र बेलायती परम्पराको [[प्रधानमन्त्री]] सरह थियो । कालान्तरमा ४ काजीको नियुक्ति हुन थाल्यो । [[फ्रान्सिस बुचानन ह्यामिल्टन]] तथा [[डिल्ली रमण रेग्मी]]का अनुसार नेपालको भारदारी सभामा ४ काजी हुने गर्दथे ।{{sfn|Pradhan|2012|p=8}} त्यसपछि तिनीहरूमध्ये एक [[मूलकाजी]] छानिन्थ्यो । राजा [[रणबहादुर शाह]]ले  नाबालक छोरा [[गीर्वाणयुद्ध विक्रम शाह]]को निम्ति गद्दी त्याग गर्दा काजीहरूको सङ्ख्या बढेको थियो ।{{sfn|Pradhan|2012|p=8}}
-|name =  काजी
+==काजी र क्षेत्री जाति==
-| image        =
+विशेषतः [[क्षेत्री]] परिवारका सदस्यलाई दिइने यस उपाधि अन्य जातहरूमा पनि दिइन्थ्यो। पाँच थरका पुरूषहरूलाई भने यो उपाधि वंशाणुगत रूपमा दिइएको थियो। ती ५ काजी खलकका थरहरूः
-| image_caption = <small>१: [[विराज थापा मगर]]{{·}}[[महेश्वर पन्त]]{{·}}[[कालु पाँडे]]{{·}}[[शिवराम सिंह बस्न्यात]]<br />२: [[रामकृष्ण कुँँवर]]{{·}}[[केहरसिंह बस्न्यात]]{{·}}[[वंशराज पाँडे]]{{·}}[[अभिमान सिंह बस्न्यात]]<br/>३: [[बलभद्र शाह]]{{·}}[[कीर्तिमान् सिँह बस्न्यात]]{{·}}[[दामोदर पाँडे]]{{·}}[[अमरसिंह थापा]]<br/>४: [[भीमसेन थापा]]{{·}}[[रणजङ्ग पाँडे]]{{·}}[[माथवरसिंह थापा]]{{·}}[[अभिमान सिँह राना मगर]]</small>
-|regions=           {{flag|नेपाल}}
-|languages = [[नेपाली भाषा]]
-}}
-'''काजी''' एक नेपाली प्रशासनिक एवम् सैनिक मर्यादाको पद  वा उपाधि हो। विशेषतः [[क्षेत्री]] परिवारका सदस्यलाई दिइने यस उपाधि अन्य जातहरूमा पनि दिइन्थ्यो। पाँच थरका पुरूषहरूलाई भने यो उपाधि वंशाणुगत रूपमा दिइएको थियो। ती ५ काजी खलकका थरहरूः
 *१) [[थापा वंश]]
 *२) [[बस्न्यात परिवार]]
@@ पङ्क्ति १५: / पङ्क्ति ११: @@
 अन्य थरीहरू पनि उक्त पदबाट सम्मानित थिए। यो पद विशेषतः प्रशासनिक वा सैनिक क्षेत्रका उच्च ओहोदाका जो कोही व्यक्तिलाई दिइन्थ्यो।
+==काजीहरूको सूची==
-==नेपाल अधिराज्यका मूलकाजीहरूको सूची==
+[[गोरखा राज्य]], [[नेपाल अधिराज्य]] तथा अन्य राज्यहरूका काजीहरूको सूची:
-{| class="wikitable" style="text-align:center; border:1px #aaf solid; width:100%;"
+* [[गणेश पाँडे]] (Kaji of Gorkha)
-|-
+* [[कालु पाँडे]] (Kaji of Gorkha)
-!rowspan="2" colspan="2" | {{Abbr|No.|Number}}
+* [[शिवराम सिंह बस्न्यात]] (Senapati Kaji)
-!rowspan="2" style="width:60px;" | चित्र
+* [[वीरभद्र थापा]] (Kaji Jethabudha)
-!rowspan="2" style="width:150px;" | नाम<br/>{{small|(जन्म–मृत्यु)}}
+* [[रामकृष्ण कुँवर]] (Kaji Jethabudha)
-!colspan="2" | कार्यकाल
+* [[काशीराम थापा]] (Kaji of Kantipur)
-!rowspan="2" | राजनीतिक दल
+* [[वंशराज पाँडे]] (Dewan Kaji)
-|-
+* [[केहरसिंह बस्न्यात]] (Kaji)
-!नियुक्त
+* [[अभिमान सिंह बस्न्यात]] (Mulkaji)
-!पदत्याग
+* [[अमरसिंह थापा]] (Badakaji)
-|- style="background:#EEEEEE"
+* [[दामोदर पाँडे]] (Mulkaji)
-! style="background:{{Independent (politician)/meta/color}};"|
+* [[कीर्तिमान सिंह बस्न्यात]] (Mulkaji)
-! 1
+* [[बख्तावर सिंह बस्न्यात]] (Mulkaji)
-|[[File:Abhiman Singh Basnyat.jpg|60px]]
+* [[अमरसिंह थापा (सानुकाजी)]] (Sanukaji)
-|'''[[अभिमान सिंह बस्न्यात]]'''<br/>{{small|(1744–1800)}}
+* [[भीमसेन थापा]] (Kaji later Mukhtiyar)
-| ??
+* [[रणजीत पाँडे]]
-| 1794
+* [[रणध्वज थापा]] (Kaji)
-|[[Independent politician|Independent]]
+* [[नैनसिंह थापा]] (Kaji General)
-|- style="background:#EEEEEE"
+* [[बालनरसिंह कुँवर]] (Kaji)
-! style="background:{{Independent (politician)/meta/color}};"|
+* [[रणवीर सिंह थापा]] (Kaji General)
-! 2
+* [[रणजङ्ग पाँडे]] (Kaji later Mukhtiyar)
-|[[File:Kirtiman Singh Basnyat (cropped).jpg|60px]]
+* [[माथवरसिंह थापा]] (Kaji later Mukhtiyar)
-|'''[[कीर्तिमान सिंह बस्न्यात]]'''<br/>{{small|(??–1801)}}
+* [[गगन सिंह भण्डारी]] (Kaji)
-| 1794
+* [[जङ्गबहादुर राणा]] (Kaji later Prime Minister)
-| 28 September, 1801
+==पुस्तक==
-|[[Independent politician|Independent]]
+*{{citation | last = Joshi | first = Bhuwan Lal | last2 = Rose | first2 = Leo E. | title = Democratic Innovations in Nepal: A Case Study of Political Acculturation | publisher = University of California Press | year = 1966 | pages = 551 | url = https://books.google.com/books?id=MX22o4PJ3Q0C }}
-|- style="background:#EEEEEE"
+*{{citation | last = Pradhan | first = Kumar L. | title = Thapa Politics in Nepal: With Special Reference to Bhim Sen Thapa, 1806–1839 | publisher = Concept Publishing Company | year = 2012 | isbn = 9788180698132 | location = New Delhi | pages = 278 | url = https://books.google.com/books?id=7PP1yElRzIUC}}
-! style="background:{{Independent (politician)/meta/color}};"|
+*{{citation | last = Karmacharya | first = Ganga | title = Queens in Nepalese Politics: an account of roles of Nepalese queens in state affairs, 1775-1846  | publisher = Educational Publishing House | year = 2005 | isbn = 9789994633937 | location = Nepal | pages =  | url = https://books.google.com.np/books?id=6G5uAAAAMAAJ&q=abhiman+singh+basnet+kaji&dq=abhiman+singh+basnet+kaji&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiVjpOzoKrYAhVKs48KHTI2Ay4Q6AEIOTAG }}
-! 3
+*{{Citation|last= Regmi|first=Dilli Raman |authorlink=Dilli Raman Regmi|year=1975|title=Modern Nepal|url=https://books.google.com/?id=TChuAAAAMAAJ&q=bhagirath+panth&dq=bhagirath+panth|isbn=9780883864913}}
-|
+*{{Citation|last=Shrestha|first=Tulsi Narayan|year=2005|title=Nepalese administration:a historical perspective|url=https://books.google.com/?id=p_AVAQAAIAAJ&q=bhagirath+panth&dq=bhagirath+panth|isbn=9789993304784}}
-|'''[[बख्तावर सिंह बस्न्यात]]'''
+*{{Citation|first=Daniel |last=Wright |year=1877|title=History of Nepal |url=https://books.google.com/?id=AiU50pM_z6MC&pg=PA278&dq=bhagirath+panth#v=onepage&q=bhagirath%20panth&f=false|isbn=9788120605527 }}
-| 1801
+*{{Cite journal | last = Regmi | first = Mahesh Chandra | title = Regmi Research Series | publisher =  | year = 1979 | isbn =  | location = Nepal | pages =  | url = https://books.google.com/books/about/Regmi_Research_Series.html?id=jGJDAAAAYAAJ}}
-| February 1803
+*{{Citation|last =Khatri | first= Shiva Ram |title= Nepal Army Chiefs:Short Biographical Sketches |publisher = Sira Khatri
-|[[Independent politician|Independent]]
+|year =1999
-|- style="background:#EEEEEE"
+|location= University of Michigan
-! style="background:{{Independent (politician)/meta/color}};"|
+|url=https://books.google.com.np/books?id=YIPeAAAAMAAJ}}
-! 4
+*{{Citation|last=Paodel|first=Prabha Krishna|year=2003|title=The founder of Modern Nepal Prithvinarayan Shah|url=https://books.google.com.np/books?id=btVjAAAAMAAJ}}
-|[[File:Damodar Pande.jpg|60px]]
-|'''[[दामोदर पाँडे]]'''<br/>{{small|(1752–1804)}}
-| February 1803
-| March 1804
-|[[Independent politician|Independent]]
-|- style="background:#EEEEEE"
-! style="background:{{Independent (politician)/meta/color}};"|
-! 5
-|
-|'''[[रणजीत पाँडे]]'''
-| 1804
-| 1804
-|[[Independent politician|Independent]]
-|}
 ==स्रोत==