पारसमणि प्रधान

पारसमणि प्रधान (वि.सं. १९५५ - वि.सं. २०४२) नेपाली भाषाका एक प्रसिद्ध साहित्यकार हुन् ।

जीवनी[सम्पादन गर्नुहोस्]

प्रधानको जन्म वि.सं. १९५५ साल माघ महिनामा कालिम्पोङमा भएको थियो। उनको साहित्यिक नाम पारसमणि प्रधान हो भने चिनिने नाम प्रशमान प्रधान पनि थियो। ओखलढुङ्गाबाट बाजेकै पालामा दार्जिलिङ पुगी उनी त्यहीँ बस्ने गरेका थिए। बी.ए.सम्म पढेका प्रधानले लामो समय शिक्षण पेशा अपनाए ।

साहित्य-कर्म[सम्पादन गर्नुहोस्]

उनी नेपाली साहित्यका ३ जना वरिष्ठ वाङ्मयसेवी सूधपामध्ये एक ‘पा’ नामले दार्जिलिङमा चिनिएका थिए। कविता, जीवनी, व्याकरण र अन्य विषयमा प्रकाशित उनका कृतिहरूः
१. नेपाली प्राथमिक भूगोल १ र २
२. भारतवर्षको इतिहास (२)
३. विलायत यात्रा
४. सजिलो नेपाली व्याकरण
५. प्रश्नोत्तर(भानुभक्तीय)
६. चेपागाँडा
७. घिचुवा आगो
८. हुस्सु कुखुरी
९. प्राथमिक शिक्षा विधि
१०. कथा भारती जेठो भाग
११. कथा भारती माहिलो भाग
१२. कथा भारती साहिलो भाग
१३. कथा भारती काहिंलो भाग
१४. वुद्ध चरित्र नाटक
१५. नेपाली सजिलो साहित्य (भाग ४)
१६. नेपाली व्याकरण
१७. भानुभक्त ग्रन्थावली
१८. सम्पादकको विचार (पहिलो खण्ड)
१९. नेपाली मुहावरा
२०. नेपाली हाम्रो मातृभाषा
२१. नेपाली भाषाको उत्पत्ति र विकास
२२. नेपाल तरुण दल प्र.म.को कार्यक्रम
२३. भारतको इतिहास (केटाकेटीको)
२४. नेपाली कविता पाठ भाग १ र २
२५. कवि र कविता
२६. नेपाली सरल गणित पहिलो भाग
२७. १०८ अमर जीवनी भाग १ र २
२८. नेपाली व्याकरणको छोटो इतिहास
२९. टिपन टापन खण्ड १
३०. रोचक संस्मरण
३१. बाँच पौरखी पुरुष रत्न
३२. आधुनिक शिक्षा प्रति गान्धीजी
३३. नेपाली साहित्यको साउँ अक्षर
३४. नेपाली भाषा साहित्यको विवरण
३५. आफ्नो बारेमा १
३६. जयमाला
३७. क्वाँटी
३८. आठौँ अनसूचीमा नेपाली भाषा
३९. साढे सात कथा
४०. काठमाडौंमा दश दिन
४१. काठे झाँकी
४२. कविशिरोमणि लेखनाथ पौड्याल
४३. महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा
४४. रमाइलो सम्झना खरसाङ्‌गको
४५. बाल कविता केटाकेटीका गीत

पुरस्कार[सम्पादन गर्नुहोस्]

टिपन-टापन ग्रन्थका लागि गद्य विधामा मदन पुरस्कार २०२५ प्राप्त गरेका हुन्। उनले त्रिभुवन प्रज्ञा पुरस्कार र त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट सम्मानार्थ महाविद्यावारिधी (डीलिट) उपाधी पाएका थिए ।

निधन[सम्पादन गर्नुहोस्]

उनको वि.सं. २०४२ सालमा कालिम्पोङमा निधन भयो ।

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

हे वा स नेपाली साहित्यकारहरू
नेपाली	अभि सुवेदी अमर न्यौपाने अम्बालिका देवी अम्बिकाप्रसाद उपाध्याय अरविन्दनाथ रिमाल अशेष मल्ल वैरागी काइँला बालकृष्ण पोखरेल बालकृष्ण सम वानीरा गिरि बसन्त बस्नेत भैरव अर्याल भानुभक्त आचार्य भरत जङ्गम भारतदत्त कोइराला भवानी भिक्षु भीमनिधि तिवारी विजय मल्ल विनोदप्रसाद धिताल भीमबहादुर पाँडे भोला रिजाल भूपाल राई भूपि शेरचन भुवन ढुङ्गाना विमला तुम्खेवा विश्वेश्वरप्रसाद कोइराला बुद्ध सायमी बुद्धिनारायण श्रेष्ठ बुद्धिसागर व्याकुल माइला चक्रपाणि चालिसे चन्द्रप्रकाश बानियाँ चित्तरञ्जन नेपाली रमोलादेवी शाह 'छिन्नलता' चूडामणि रेग्मी दौलतविक्रम विष्ट दयावीरसिंह कंसाकार दीपक सिंखडा देश सुब्बा धनुषचन्द्र गौतम धरणीधर कोइराला धर्मरत्न यमी धर्मराज थापा धर्मेन्द्रबिक्रम नेम्वाङ धुस्वाँ सायमी ध्रुवचन्द्र गौतम डायमनशमशेर राणा डोरबहादुर विष्ट दुर्गालाल श्रेष्ठ ज्ञानेन्द्र वीरविक्रम शाह गीता त्रिपाठी गिरिश बल्लभ गोपाल पराजुली गोपालप्रसाद रिमाल गोविन्दबहादुर मल्ल गुरुप्रसाद मैनाली ज्ञानदिल दास हाङयुग अज्ञात हरिवंश आचार्य हरिप्रसाद रिमाल हर्क गुरुङ हेमाङ दीक्षित इमानसिंह चेम्जोङ ईश्वरबल्लभ जगदीश घिमिरे जगतलाल मास्टर जनकप्रसाद हुमागाईं जयप्रकाश मल्ल जयपृथ्वीबहादुर सिंह झमक घिमिरे कमलमणि दीक्षित कनकमणि दीक्षित कर्ण शाक्य करुणाकर वैद्य केदारमान व्यथित केदारनाथ न्यौपाने केसर लाल खगेन्द्र संग्रौला खप्तड बाबा कृष्णभूषण बल कृष्णचन्द्रसिंह प्रधान कृष्ण धरावासी कृष्णहरि बराल क्षेत्रप्रताप अधिकारी कुलबहादुर केसी कुमारकाश्यप महास्थविर कुमार नगरकोटी लैनसिंह बाङ्देल लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा लीलाध्वज थापा लेखनाथ पौड्याल मदनमणि दीक्षित मदनमोहन मिश्र माधवप्रसाद देवकोटा माधवप्रसाद घिमिरे महानन्द सापकोटा महेन्द्र वीरविक्रम शाह महेशविक्रम शाह महेशचन्द्र रेग्मी मनु ब्राजाकी मित्रसेन थापा मगर माया ठकुरी मोदनाथ प्रश्रित मोहन कोइराला मोतीराम भट्ट मुकुन्दशरण उपाध्याय नवराज लम्साल नरबहादुर साउद नरदेव पाण्डे नरनाथ आचार्य नारायण रायमाझी नारायण वाग्ले नवराज सिलवाल नयनराज पाण्डे नीलम कार्की नीर शाह नित्यराज पाण्डे पहलमानसिंह स्वाँर परशु प्रधान पारिजात प्रेमा शाह पृथ्वीनारायण शाह चाँदनी शाह ललित त्रिपुरा सुन्दरी राधा पौडेल राजन मुकारुङ राजेश्वर देवकोटा राममान तृषित रामराज पन्त रमेश विकल रमेश क्षितिज रामलाल जोशी रश्मिला शाक्य रत्नशम्शेर थापा रेवतीरमण खनाल ऋद्धिबहादुर मल्ल रूक्माङ्गद कटवाल रुद्रराज पाण्डे सञ्जीव उप्रेती सन्तोश लामिछाने सानु शर्मा सरस्वती प्रतीक्षा सरिता तिवारी सरुभक्त सत्यमोहन जोशी शक्तिबल्लभ अर्याल शङ्कर लामिछाने शान्ता चौधरी शान्ति मिश्र शिखर घिमिरे शिवकुमार राई श्रवण मुकारुङ सिद्धिचरण श्रेष्ठ सोमनाथ सिग्देल सुविन भट्टराई सुमन पोखरेल सूर्यविक्रम ज्ञवाली सुलोचना मानन्धर सुष्मा जोशी स्वप्निल स्मृति तारानाथ शर्मा तारिणीप्रसाद कोइराला तोया गुरुङ तुलसी दिवस उपेन्द्र सुब्बा उषा शेरचन उत्तम कुँवर विष्णुराज आत्रेय योगवीरसिंह कंसाकार योगेश राज योगी नरहरिनाथ योगमाया न्यौपाने युवराज नयाँघरे युयुत्सु शर्मा
संस्कृत	भानुभक्त आचार्य लेखनाथ पौड्याल मोतीराम भट्ट मुकुन्दशरण उपाध्याय नरनाथ आचार्य विष्णुराज आत्रेय
लिम्बू	वैरागी काइँला इमानसिंह चेम्जोङ
नेवारी	बौद्धऋषि महाप्रज्ञा बुद्ध सायमी बुद्धघोष महास्थविर चित्तधर हृदय दयावीरसिंह कंसकार धम्मालोक महास्थविर धर्मरत्न यमी धर्मचारी गुरुमाँ धर्मादित्य धर्माचार्य धुस्वाँ सायमी दुर्गालाल श्रेष्ठ गणेशलाल श्रेष्ठ गिरिजाप्रसाद जोशी जगतलाल मास्टर जगतसुन्दर मल्ल जयप्रकाश मल्ल केदारमान व्यथित केदारनाथ न्यौपाने केसर लाल कुमारकाश्यप महास्थविर मदनमोहन मिश्र मोतिलक्ष्मी उपासिका निष्ठानन्द बज्राचार्य फत्तेबहादुर सिंह प्रज्ञानन्द महास्थविर प्रत्येकमान तुलाधर प्रेमबहादुर कंसाकार पूर्णकाजी ताम्रकार पुष्परत्न सागर रेबतिरमणानन्द श्रेष्ठ सत्यमोहन जोशी शशिकला मानन्धर शुक्रराज शास्त्री सिद्धिचरण श्रेष्ठ सिद्धिदास महाजु सुदर्शन महास्थविर सुलोचना मानन्धर तारादेवी तुलाधर योगवीरसिंह कंसाकार
अङ्ग्रेजी	अभि सुवेदी सीके लाल डी. बी. गुरुङ दीपक सिंखडा डोरबहादुर विष्ट मञ्जुश्री थापा प्रणय शमशेर जंगबहादुर राणा प्रत्युष ओन्टा रवि थापा सम्राट उपाध्याय शान्ति मिश्र सुमन पोखरेल योगेश राज योङ्गे मिङग्युर रिन्पोछे युयुत्सु शर्मा
हिन्दी	चित्तधर हृदय धुस्वाँ सायमी केदारमान व्यथित सीताराम अग्रहरी
तामाङ	बिना माया थिङ लामा गणेशलाल श्रेष्ठ
अवधी	भवानी भिक्षु विष्णुराज आत्रेय
मगर	बालकृष्ण पोखरेल
मैथिली	धीरेन्द्र प्रेमर्षि चण्डेश्वर ठक्कुर ज्योतिरिश्वर ठाकुर विद्यापति
चीनियाँ	सुलोचना मानन्धर