याङ्त्से नदी

याङ्त्से, याङ्गत्से, याङ्जी, वा चाङजियाङ युरेसियाको सबैभन्दा लामो नदी, विश्वको तेस्रो सबैभन्दा लामो नदी, र पूर्ण रूपमा एक देश भित्र बग्ने सबैभन्दा लामो नदी हो। यो तिब्बती पठारको तांगगुला पर्वतमा जारी पहाडमा उठ्छ र पूर्वी चीन सागरमा सामान्यतया पूर्वी दिशामा ६३०० किमी (३९१५ माइल) लम्बाइ बनाइ बग्दछ। यो विश्वको पाँचौं ठूलो प्राथमिक नदी हो। यसको जल निकासी बेसिन चीनको एक-पाँचौं भूभागमा फैलिएको छ जहाँ चिनको जनसंख्याको लगभग एक तिहाइको वास्थान हो।

यांगत्जे नदीले चीनको इतिहास, संस्कृति र अर्थतन्त्रमा प्रमुख भूमिका खेलेको छ। हजारौं वर्षदेखि यो नदी पानी, सिंचाई, सरसफाइ, यातायात, उद्योग, सीमा चिन्ह लगाउने र युद्धका लागि प्रयोग हुँदै आएको छ। यांगत्जे डेल्टाले चीनको कुल गार्हस्थ उत्पादनको २० प्रतिशतसम्म उत्पादन गर्छ । यांगत्जे नदीमा रहेको थ्री गर्जेज बाँध संसारको सबैभन्दा ठूलो जलविद्युत केन्द्र हो जुन हाल प्रयोगमा छ। २०१४ को मध्यमा, चिनियाँ सरकारले नदीको किनारमा नयाँ आर्थिक बेल्ट सिर्जना गर्न रेल, सडक र एयरपोर्टहरू समावेश गरी बहु-स्तरीय यातायात नेटवर्क निर्माण गरिरहेको घोषणा गरेको थियो।

यांगत्जे पारिस्थितिकी तंत्र को एक महत्वपुर्ण अंग हो; यो विभिन्न प्रजातिको वासस्थान हो जसमा चिनियाँ एलीगेटर, साँघुरो-रिज्ड फिनलेस पोर्पोइज, र अब विलुप्त यांगत्जे नदी डल्फिन (वा बैजी), चिनियाँ पैडलफिस र यांगत्जे स्टर्जन पर्दछन्। हालका वर्षहरूमा, नदीले औद्योगिक प्रदूषण, प्लास्टिक प्रदूषण, कृषि अपवाह, सिल्टेशन, र आर्द्रभूमि र तालहरूको हानिले मौसमी बाढीको प्रकोप बढाएको छ। नदीका केही भागहरू अहिले प्राकृतिक आरक्षको रूपमा सुरक्षित छन्। युन्नानको पश्चिमी भागमा गहिरो खाडलहरू हुँदै बग्ने यांगत्जे नदीको माथिल्लो भाग युन्नान संरक्षित क्षेत्रहरूको तीन समानान्तर नदीहरूको भाग हो, जुन युनेस्कोको विश्व सम्पदा स्थलमा समावेश गरिएको छ।