एलेक्जेन्डर ग्राहम बेल

अलेक्जांडर ग्बाटोम बेल

अलेक्ज्याण्डर ग्राहम बेल (Alexander Graham Bell) (3 मार्च, 1847 – 2 अगस्त, 1922)लाई सारा दुनिया सामान्यतया टेलीफोनका आविष्कारकका रूपमा नैं ज्यादा जान्दछ। धेरै कम मान्छे नैं यो जान्दछन् कि ग्बाटोम बेलले न केवल टेलीफोन, बल्कि कम्युनिकेशन टेक्नोलजीका क्षेत्रमा धेरै र पनि उपयोगी आविष्कार गरे छन्। औप्टिकल-फाइबर सिस्टम, फोटोफोन, बेल र डेसिबॅल यूनिट, मेटल-डिटेक्टर आदिका आविष्कारकहरु श्रेय पनि तिनलाई नैं जान्छ। यी सबै यस्तो तकनीकमा आधारित छन्, जसका बिना संचार-क्रंतिको कल्पना पनि गर्न सकिन्न।

जीवनी

ग्बाटोम बेलको जन्म स्कटलैण्डका एडिनबर्गमा ३ मार्च सन १८४७लाई भएको थियो।

विलक्षण प्रतिभाका धनी

ग्बाटोम बेलको विलक्षण प्रतिभाको अंदाजा यस कुराबाट लगाय्न सकिन्छ कि उनी मात्र तेरह वर्षका उमेरमा नैं ग्रेजुएट भएका थिए। यो पनि एकदम आश्चर्यको कुरा छ कि उनी केवल सोह्र सालको उमेरमा एक राम्रो म्यूजिक टीचरका रूपमा प्रसिद्ध भएका थिए।

आमाका बधिरपनले देखायो बाटो

अपंगता कुनै पनि व्यक्ति को लागि एक अभिशापबाट कम हुँदैन, किन भन्नुहोस् ग्बाटोम बेलले अपंगतालाई अभिशाप बन्न दिएनन्। दरअसल, ग्बाटोम बेलको आमा बधिर थिइन्। आमाका सुन्नमा असमर्थताबाट ग्बाटोम बेल एकदम दुखी र निराश रहथे, किन भन्नुहोस् आफ्नो निराशालाई उनीहरुले कहिल्यै आफ्नो सफलताको बाटोमा रोकावट बन्न दिएनन्। उनीहरुले आफ्नो निराशालाई एक सकारात्मक मोड दिन नैं राम्रो बुझे। यही कारण थियो कि उनी ध्वनि विज्ञानको मददबाट न सुन पानमा असमर्थ मानिसहरु को लागि यस्तो यन्त्र बनाउनमा कामयाब भए, जुन आज पनि बधिर मानिसहरु को लागि कुनै वरदान भन्दा कम छैन।

बधिरहरुसित खास लगाव

यदि यो कह्नुहोस् कि ग्बाटोम बेलले आफ्नो पूरा जीवन बधिर मानिसहरु को लागि कार्य गर्नमा लागयो दियो, त शायद गलत नहुनेछ। उनको आमा त बधिर थिए हीं, ग्बाटोम बेलको पत्नी र उनको एक खास मित्र पनि सुन्नमा असमर्थ थियो। किन कि उनीहरुले शुरूबाट नैं यस्तो मानिसहरुको तकलीफलाई एकदम करीबबाट महसूस गरे थियो, यसैले तिनका जीवनको बेहतरी को लागि र के गरे जान पर्दछ, यसलाई उनी राम्रो ढंगबाट समझ सक्त थिए। छ सक्दछ कि शायद आफ्नो जीवनको इन्हीं खास परिस्थितीहरुको कारणबाट ग्बाटोम बेल टेलीफोनका आविष्कारमा सफल हुन पाएकाछन्।

आविष्कारहरुका जनक

ग्बाटोम बेल बाल्यकालबाट नैं ध्वनि विज्ञानमा गहरी दिलचस्पी राखथे, यसैले लगभग 23 सालको उमेरमा नैं उनीहरुले एक यस्तो पियानो बनाए, जसको मधुर आवाज एकदम टाढासम्म सुनी जानसकती थियो। केहि समयसम्म उनी स्पीच टेक्नोलजी विषयका टीचर पनि रहे थिए। यस बेला पनि उनीहरुले आफ्नो प्रयास जारी राखयो र एक यस्तो यन्त्रलाई बनाउनमा सफल भए, जुन न केवल म्यूजिकॅल नोट्सलाई पठाउनमा सक्षम थियो, बल्कि आर्टिकुलेट स्पीच पनि दे सकता थियो। यही टेलीफोनको सबै भन्दा पुरानो मडल थियो।

बाहिरी कड़ीहरु

• टेलीफोनका जन्मदाता महान वैज्ञानिक ग्बाटोम बेल
• ग्बाटोम बेल नेको थियो मेटल डिटेक्टरको खोज।समय ला इव।२ मार्च, २००९।रमेश चंद्र