सार्वजनिक सेवा प्रवाह
यो लेख वा लेखको भागले विकिपिडियाको लेखन शैली मापदण्ड पार गर्दैन र यस पृष्ठलाई विकिकरण गर्न आवश्यक छ। लेख राम्रो पार्न, कृपया विशेष गरी यसको सामग्री, शैली, सान्दर्भिकता, वाह्य सूत्र सुधार गर्न सहयोग गर्नुहोला । (सहयोग) |
सार्वजनिक सेवा प्रवाहलाई छिटो, गुणस्तरीय, पहुँचयोग्य, जनसहभागितामूलक तथा निष्पक्ष बनाई जनसन्तुष्टि प्राप्त भएमा मात्र सार्व राज्य वा सरकारले आफ्नो जनातालाई कुनै भेदभावबिना दिने सेवालाई सार्वजनिक सेवा भनिन्छ । यो सेवा सरकार र नागरिकलाई जोड्ने माध्यम मात्र नभएर सरकारको प्रभावकारिता र क्षमता पहिचान गर्ने माध्यम पनि हो ।
राज्यले नागरिक को हित , प्रगती तथा उन्नतिका लागी प्रदान गरिने कुनै पनि खालका सेवा सुविदा र सद्बावको समष्टिलाई सार्वजनिक सेवा जनाउछ । उक्त सेवालाई प्रभावकारी ढङले वैज्ञानिक तवरले तथा कानूनसम्मत तरिकाले जनाता समक्ष पुराउने कार्य नै सार्वजनिक सेवा प्रवाह हो ।[स्रोत नखुलेको] नेपाल संघीय शासन प्रणाली प्रयोगमा गइसकेपछि तहगत रुपमा संघ,प्रदेश तथा स्थानीय तहका सरकारका संरचना सार्वजनिक सेवाको प्रभावकारी र दक्षतापुर्वक रुपमा गर्नका लागी व्यवस्था गरिएको अवस्था रहेको छ ।
सार्वजनिक सेवाको प्रकार[सम्पादन गर्नुहोस्]
- अत्यावश्यक सार्वजनिक सेवा
- आधारभुत सार्वजनिक सेवा
- पुर्वाधार सम्बन्धित सार्वजनिक सेवा
- सामाजिक क्षेत्रका सार्वजनिक सेवा
- क्षमता विकाससँगका सार्वजनिक सेवा
- उत्पादन र वितरणसँगका सार्वजनिक सेवा
सार्वजनिक सेवाको आवश्यकता[सम्पादन गर्नुहोस्]
- नागरिक र सरकारको अन्तरकृयाको माध्यम
- नागरिकको मानव अधिकारको उपभोग गर्ने विषय
- नागरिकको आधारभुत आवश्यकता र व्याक्तित्व विकासको आधार
- सरकारको दक्षता र प्रभावकारिता मापन गर्ने माध्यम
- नागरिकको सार्वभौमसत्ताको संरक्षण
- सुशासनलाई व्यवहारमा उतार्न
- नागरिकका मागहरुको सम्बोधन
- राज्यप्रति जनताको विश्वास बलियो
- राज्यको दायित्वलाई व्यवहारमा कार्यान्वयन
- नागरिकको Voice, Choice र Rights को सम्मान
समग्रमा, नागरिकले सुपथ , सुलभ र समयसापेक्ष यथेष्ट सेवा पाउन सार्वजनिक सेवाको आवश्यकता रहेको छ
सार्वजनिक सेवा प्रवाह गर्ने माध्यमहरु[सम्पादन गर्नुहोस्]
- तीन तहका सरकारका तहगत संरचनाहरु
- नियमनका लागी स्थापित सरकारी संरचनाहरु
- सेवा प्रवाहका लागी स्थापित अग्रभागका संरचनाहरु
- सार्वजनिक संस्थानहरु
- गैरसरकारी संस्थाहरु
- सामुदायिक संगठनहरु
- नागरिक समाज
- सार्वजनिक निजी साझेदारीमा स्थापित संयन्त्रहरु
- निजी संस्थाहरु
- अन्तर्राष्ट्रिय संघस्थाहरु
- सामाजिक संस्थाहरु
नेपालमा सार्वजनिक सेवा प्रवाहका समस्याको सम्बोधनका उपायहरु नेपालको सार्वजनिक सेवा प्रवाह विकसित देशको तुलनामा दक्ष,प्रभावकारी र पहुँचयोग्य,लागतप्रभावी हुन सकेको छैन । उल्लेखित सवालहरुको सम्बोधन गर्न देहाय बमोजिमका उपायहरु गर्न सकिन्छ।
- प्रकृया सरल सहज बनाउने
- संचनागत रुपमा गरिने सुधार
- जनशक्तिमा गरिने सुधार
- मनोवृतिमा गरिने सुधार
- ब्यबस्थापकीय सुधार
- वित्तीय क्षेत्रमा गरिने सुधार
यो पनि हेर्नुहोस्[सम्पादन गर्नुहोस्]
सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
.नेपालको संविधान .सुशासन(संचालन तथा व्यवस्थापन)ऐन २०६३ .सूचनाको हक सम्बन्धि ऐन २०६४ .सूचनाको हक सम्बन्धि नियमावली २०६५