एलेक्जेन्डर ग्राहम बेल

अलेक्जांडर ग्राहम बेल

अलेक्ज्याण्डर ग्राहम बेल (Alexander Graham Bell) (3 मार्च, 1847 – 2 अगस्त, 1922)लाई सारा दुनिया सामान्यतया टेलीफोनका आविष्कारकका रूपमा नैं ज्यादा जान्दछ। धेरै कम मान्छे नैं यो जान्दछन् कि ग्राहम बेलले न केवल टेलीफोन, बल्कि कम्युनिकेशन टेक्नोलजीका क्षेत्रमा धेरै र पनि उपयोगी आविष्कार गरे छन्। अप्टिकल-फाइबर सिस्टम, फोटोफोन, बेल र डेसिबॅल यूनिट, मेटल-डिटेक्टर आदिका आविष्कारकहरु श्रेय पनि तिनलाई नैं जान्छ। यी सबै यस्तो प्रविधीमा आधारित छन्, जसका बिना संचार-क्रंतिको कल्पना पनि गर्न सकिन्न।

जीवनी

ग्राहम बेल को जन्म स्कटल्याण्ड को एडिनबर्ग मा ३ मार्च सन १८४७ मा भएको थियो।

विलक्षण प्रतिभाका धनी

ग्राहम बेलको विलक्षण प्रतिभाको अन्दाज यस कुराबाट लगाय्न सकिन्छ कि उनी मात्र तेरह वर्षका उमेरमा नैं ग्रेजुएट भएका थिए। यो पनि एकदम आश्चर्यको कुरा हो कि उनी केवल सोह्र वर्षको उमेरमै एक राम्रो म्यूजिक टीचरका रूपमा प्रसिद्ध भएका थिए।

आमाको बहिरोपनाले देखायो बाटो

अपांगता कुनै पनि व्यक्ति को लागि एक अभिशापभन्दा कम हुँदैन, तर ग्राहम बेलले अपंगतालाई अभिशाप बन्न दिएनन्। खासगरि, ग्राहम बेलकी आमा बहिरी थिइन्। आमाका सुन्नमा असमर्थताबाट ग्राहम बेल एकदम दुखी र निराश रहन्थे, तर आफ्नो निराशालाई उनीहरुले कहिल्यै आफ्नो सफलताको बाटोमा रोकावट बन्न दिएनन्। उनले आफ्नो निराशालाई एक सकारात्मक मोड दिन नैं राम्रो बुझे। यही कारण थियो कि उनी ध्वनि विज्ञानको मददबाट नसुन्ने मानिसहरु को लागि यस्तो यन्त्र बनाउनमा सफल भए, जुन आज पनि बहिरा मानिसहरु को लागि कुनै वरदान भन्दा कम छैन।

बधिरहरुसित खास लगाव

यदि यो कह्नुहोस् कि ग्राहम बेलले आफ्नो पूरा जीवन बधिर मानिसहरु को लागि कार्य गर्नमा लागयो दियो, त शायद गलत नहुनेछ। उनको आमा त बधिर थिइन नै, ग्राहम बेलकि पत्नी र उनका एक खास मित्र पनि सुन्नमा असमर्थ थिए। किन कि उनीहरुले शुरूबाट नैं यस्तो मानिसहरुको तकलीफलाई एकदम नजिकबाट महसूस गरेका थिए, यसैले तिनको जीवनको राम्रोपनको लागि र के गरे जान पर्दछ, यसलाई उनी राम्रो ढंगबाट सम्झिन सक्थिए। हुन सक्दछ कि शायद आफ्नो जीवनको यहि खास परिस्थितीहरुका कारणबाट ग्राहम बेल टेलीफोनका आविष्कारमा सफल हुन पाए।

आविष्कारहरुका जनक

ग्राहम बेल बाल्यकालबाट नैं ध्वनि विज्ञानमा गहरी दिलचस्पी राखथे, यसैले लगभग 23 सालको उमेरमा नैं उनीहरुले एक यस्तो पियानो बनाए, जसको मधुर आवाज एकदम टाढासम्म सुनी जानसकती थियो। केही समयसम्म उनी स्पीच टेक्नोलजी विषयका टीचर पनि रहे थिए। यस बेला पनि उनीहरुले आफ्नो प्रयास जारी राखयो र एक यस्तो यन्त्रलाई बनाउनमा सफल भए, जुन न केवल म्यूजिकॅल नोट्सलाई पठाउनमा सक्षम थियो, बल्कि आर्टिकुलेट स्पीच पनि दे सकता थियो। यही टेलीफोनको सबै भन्दा पुरानो मडल थियो।

बाहिरी कडीहरु

• टेलीफोनका जन्मदाता महान वैज्ञानिक ग्राहम बेल
• ग्राहम बेल नेको थियो मेटल डिटेक्टरको खोज।समय ला इव।२ मार्च, २००९।रमेश चंद्र