"दक्षिण भारत" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
सा r2.7.1) (रोबोट ले थप्दै: pt:Índia do Sul |
सा स्वचालित हिज्जे सम्पादन, replaced: को → को , हरु → हरू (14) |
||
| पङ्क्ति १: | पङ्क्ति १: | ||
[[भारत]]का दक्षिणी भागलाई '''दक्षिण भारत''' पनि भन्दछन् । आफ्नो संस्कृति, इतिहास तथा प्रजातीय मूलको भिन्नताका कारण यो शेष भारतबाट अलग चिन्हारी बनयो चुका हो । हलांकि यति भिन्न भएर पनि यो भारतको विविधताको एक अंगमात्र हो । |
[[भारत]]का दक्षिणी भागलाई '''दक्षिण भारत''' पनि भन्दछन् । आफ्नो संस्कृति, इतिहास तथा प्रजातीय मूलको भिन्नताका कारण यो शेष भारतबाट अलग चिन्हारी बनयो चुका हो । हलांकि यति भिन्न भएर पनि यो भारतको विविधताको एक अंगमात्र हो । |
||
[[image:India Political Map South India.svg|right|thumb|480px|दक्षिण भारतको राजनैतिक मानचित्र, |
[[image:India Political Map South India.svg|right|thumb|480px|दक्षिण भारतको राजनैतिक मानचित्र, नदिहरू सहित]] |
||
दक्षिण भारतीय मान्छे मुख्यतः [[द्रविड भाषा]] बोल्दछन् र मुख्यतः [[द्रविड]] मूलका छन् । |
दक्षिण भारतीय मान्छे मुख्यतः [[द्रविड भाषा]] बोल्दछन् र मुख्यतः [[द्रविड]] मूलका छन् । |
||
==इतिहास== |
==इतिहास== |
||
कार्बन डेटिंग पद्दतिबाट यो थाह लागेको कि यस क्षेत्रमा ईसा पूर्व 8000बाट मानव बसाव रहेको छ । लगभग 1000 ईसा पूर्वबाट लौह युगको सूत्रपात भयो । [[मालाबार]] र [[तमिल]] मान्छे संगम प्राचीन कालमा यूनान र रोमबाट व्यापार गर्ने गर्द थिए । उनी रोम, [[यूनान]], [[जनबादी गणतन्त्र चीन|चीन]], अरब]], [[यहूदी]] आदि |
कार्बन डेटिंग पद्दतिबाट यो थाह लागेको कि यस क्षेत्रमा ईसा पूर्व 8000बाट मानव बसाव रहेको छ । लगभग 1000 ईसा पूर्वबाट लौह युगको सूत्रपात भयो । [[मालाबार]] र [[तमिल]] मान्छे संगम प्राचीन कालमा यूनान र रोमबाट व्यापार गर्ने गर्द थिए । उनी रोम, [[यूनान]], [[जनबादी गणतन्त्र चीन|चीन]], अरब]], [[यहूदी]] आदि मान्छेहरूका सम्पर्कमा थिए । प्राचीन दक्षिण भारतमा विभिन्न समहरू तथा क्षेत्रहरूमा विभिन्न शासकहरू तथा राजवंशहरूले राज गर्यो । [[सातवाहन]], [[चेर]], [[चोल]], [[पांड्य]], [[चालुक्य]], [[पल्लव]], [[होयसल]], [[राष्ट्रकूट]] आदि यस्तो नैं केही राजवंश छन् । मध्यकालीन युगका आरंभिक मध्यमा क्षेत्र [[मुस्लिम]] शासन तथा प्रभावका अधीन रहयो । सबै भन्दा पहिले तुगलकहरूले दक्षिणमा आफ्नो प्रभाव बढ़ाया । अलाउद्दीन खिलजीले यसै त मदुरैसम्म आफ्नो सैनिक अभियान चलाएको थियोमा उनको मृत्यु पछि उनको साम्राज्य टिक नसका । सन् 1323मा यहाँ तुर्कहरू द्वारा मुस्लिम [[बहमनी सल्तनत]]को स्थापना भए । यसके केही वर्ष पछि हिन्दू [[विजयनगर साम्राज्य]]को स्थापना भए । यिनी दुवैमा सत्ताको लागि सङ्घर्ष होता रहयो । सन् 1565मा विजयनगरको पतन भयो । बहमनी सल्तनतका पतनका कारण 5 नयाँ साम्राज्य बने - बीजापुर तथा गोलकोण्डा सबै भन्दा शक्तिशाली थिए । [[औरङ्गजेव]]ले सत्रहऔं सताब्दीका अन्तमा दक्कनमा आफ्नो प्रभुत्व जमा लियोमा यसी समय [[शिवाजी]]का नेतृत्वमा मराठोंको उदय हो रहयो थियो । मराठोंको शासन अट्ठारहऔं सताब्दीका उत्तरार्धसम्म रहयो जसपछि मैसूर तथा अन्य स्थानीय शासकहरूको उदय भयो ।मा यसके 50 वर्षका भित्र पुरा दक्षिण भारतमा अंग्रेजहरूको अधिकार भयो । 1947मा स्वराज्य आयो । |
||
==संस्कृति== |
==संस्कृति== |
||
| पङ्क्ति ११: | पङ्क्ति ११: | ||
==क्षेत्र र भूगोल== |
==क्षेत्र र भूगोल== |
||
यस क्षेत्रलाई तथा यसके धेरै |
यस क्षेत्रलाई तथा यसके धेरै अंगहरूलाई भूगोल र संस्कृतिका आधारमा धेरै विशेष नाम दिए जान्छन्् । यिनीहरूका विवरण तल हो - |
||
*[[उत्तरी कर्नाटक]] |
*[[उत्तरी कर्नाटक]] |
||
| पङ्क्ति २३: | पङ्क्ति २३: | ||
*[[कोरोमण्डल]] |
*[[कोरोमण्डल]] |
||
*[[कम्मनाडु]] |
*[[कम्मनाडु]] |
||
*[[ |
*[[कहरूगु नाडु]] |
||
*[[ |
*[[कहरूकण]] |
||
*[[कोष्ट]] |
*[[कोष्ट]] |
||
*[[तोंडाइनाडु]] |
*[[तोंडाइनाडु]] |
||
१६:३९, २७ मार्च २०१२ जस्तै गरी पुनरावलोकन
भारतका दक्षिणी भागलाई दक्षिण भारत पनि भन्दछन् । आफ्नो संस्कृति, इतिहास तथा प्रजातीय मूलको भिन्नताका कारण यो शेष भारतबाट अलग चिन्हारी बनयो चुका हो । हलांकि यति भिन्न भएर पनि यो भारतको विविधताको एक अंगमात्र हो ।
दक्षिण भारतीय मान्छे मुख्यतः द्रविड भाषा बोल्दछन् र मुख्यतः द्रविड मूलका छन् ।
इतिहास
कार्बन डेटिंग पद्दतिबाट यो थाह लागेको कि यस क्षेत्रमा ईसा पूर्व 8000बाट मानव बसाव रहेको छ । लगभग 1000 ईसा पूर्वबाट लौह युगको सूत्रपात भयो । मालाबार र तमिल मान्छे संगम प्राचीन कालमा यूनान र रोमबाट व्यापार गर्ने गर्द थिए । उनी रोम, यूनान, चीन, अरब]], यहूदी आदि मान्छेहरूका सम्पर्कमा थिए । प्राचीन दक्षिण भारतमा विभिन्न समहरू तथा क्षेत्रहरूमा विभिन्न शासकहरू तथा राजवंशहरूले राज गर्यो । सातवाहन, चेर, चोल, पांड्य, चालुक्य, पल्लव, होयसल, राष्ट्रकूट आदि यस्तो नैं केही राजवंश छन् । मध्यकालीन युगका आरंभिक मध्यमा क्षेत्र मुस्लिम शासन तथा प्रभावका अधीन रहयो । सबै भन्दा पहिले तुगलकहरूले दक्षिणमा आफ्नो प्रभाव बढ़ाया । अलाउद्दीन खिलजीले यसै त मदुरैसम्म आफ्नो सैनिक अभियान चलाएको थियोमा उनको मृत्यु पछि उनको साम्राज्य टिक नसका । सन् 1323मा यहाँ तुर्कहरू द्वारा मुस्लिम बहमनी सल्तनतको स्थापना भए । यसके केही वर्ष पछि हिन्दू विजयनगर साम्राज्यको स्थापना भए । यिनी दुवैमा सत्ताको लागि सङ्घर्ष होता रहयो । सन् 1565मा विजयनगरको पतन भयो । बहमनी सल्तनतका पतनका कारण 5 नयाँ साम्राज्य बने - बीजापुर तथा गोलकोण्डा सबै भन्दा शक्तिशाली थिए । औरङ्गजेवले सत्रहऔं सताब्दीका अन्तमा दक्कनमा आफ्नो प्रभुत्व जमा लियोमा यसी समय शिवाजीका नेतृत्वमा मराठोंको उदय हो रहयो थियो । मराठोंको शासन अट्ठारहऔं सताब्दीका उत्तरार्धसम्म रहयो जसपछि मैसूर तथा अन्य स्थानीय शासकहरूको उदय भयो ।मा यसके 50 वर्षका भित्र पुरा दक्षिण भारतमा अंग्रेजहरूको अधिकार भयो । 1947मा स्वराज्य आयो ।
संस्कृति
भाषिक र सास्कृतिक रूपबाट यो शेष भारतबाट भिन्न हो ।
क्षेत्र र भूगोल
यस क्षेत्रलाई तथा यसके धेरै अंगहरूलाई भूगोल र संस्कृतिका आधारमा धेरै विशेष नाम दिए जान्छन्् । यिनीहरूका विवरण तल हो -