फिफा

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
अन्तर्राष्ट्रिय फुटबल सम्मेलन महासङ्घ
फुटबल महासंघका अनुसार तीनका सदस्य राष्ट्रहरु
सङ्क्षिप्त नामफिफा
आदर्श वाक्यखेलको लागि,विश्वको लागि
गठनसन् १९०४ मे २१
प्रकारखेल महासङ्घ
प्रधान कार्यालयज़्यूरिख़, स्वीट्जरल्याण्ड
निर्देशाङ्कहरू४७°२२′५३″उ॰ ८°३४′२८″पू॰ / ४७.३८१३९°N ८.५७४४४°E / 47.38139; 8.57444निर्देशाङ्कहरू: ४७°२२′५३″उ॰ ८°३४′२८″पू॰ / ४७.३८१३९°N ८.५७४४४°E / 47.38139; 8.57444
सेवा क्षेत्र
बिश्वब्यापी
सदस्यता
२०९ सदस्य राष्ट्र
आधिकारिक भाषा
अङ्ग्रेजी,फ्रेन्च,जर्मन तथा स्प्यानिस[१]
अध्यक्ष
जियानी इन्फान्टिनो
उपाध्यक्ष
जिम बोयेस, राजकुमार अलि बिन अल-हुसैन
सम्बद्धताअन्तर्राष्ट्रिय ओलम्पिक सङ्घ
वेबसाइटwww.fifa.com

फिफा (फ्रान्सिसी: Fédération Internationale de Football Association) अन्तर्राष्ट्रिय फुटबल सम्मेलन महासङ्घको संक्षिप्त रूप हो, जुन एउटा अन्तराष्ट्रिय सङ्घ हो जसले अन्तराष्ट्रिय फुटबल खेलमाथि नियन्त्रण राख्दछ । (यसलाई फुटबल सङ्घ पनि भन्छन)। यसको मुख्य कार्यालय ज़्यूरिख़, स्वीट्जरल्याण्डमा छ, र हाल यसको अध्यक्ष जियानी इन्फान्टिनो हुन । फिफाले अन्तराष्ट्रिय फुटबलको ठूला ठूला प्रतियोगिताको आयोजन गर्छ, र त्यस मध्ये प्रख्यात रहेको एउटा प्रतियोगिता हो फिफा विश्वकप, जुन सन् १९३० मा शुरु गरियो । फिफाको स्थापना मे २१,१९०४ मा पेरिसमा भएको थियो र यसमा २०८ अन्तराष्ट्रिय सङ्गठनहरू सदस्य छन् । यस संघको अधिकारिक भाषाहरू अङ्ग्रेजी, फ्रान्सिसी, जर्मन र स्प्यानिस रहेका छन् । फिफको धेरै शक्तिशाली अङ्ग हो फिफा कंग्रेस, जुन एउटा सभा हो, हरेक संघको एक प्रतिनिधीको सदस्यताबाट बनेको छ । यस संघको कंग्रेसले प्रति वर्ष एउटा सभाको आयोजन गर्छ, र १९९८ देखि यसले एउटा अर्को सभा प्रति वर्ष गर्दै आएको छ । कंग्रेसले मात्र फिफाको नियममा परिवर्तन गर्ने अधिकार राख्दछ ।

इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]

विश्व जुडान संगै २० औ शताब्दीको शुरुमा खेलहरूमाथि दृष्टि राख्ने एउटा निकायको खाँचो देखियो । फिफाको स्थापना २१ मे १९०४ मा पेरिसमा भएको थियो । यस संघलाई स्थापना गर्ने सदस्यहरू बेल्जियम, डेनमार्क, फ्रान्स, नेदरल्यान्ड, स्पेन, स्विडेनस्वीट्जरल्याण्ड थिए र त्यही दिन जर्मन सङ्गठनले टेलीग्राम पठाएर सदस्यता बारे आफ्नो इच्छा जाहेर गर्‍यो । यसको सर्वप्रथम अध्यक्ष रबर्ट ग्युरिन बने।

ग्युरीन पछि सन् १९०६ मा इंगल्याण्डका डेनियल ब्युर्ली वुलफाल फिफाको अध्यक्षको रूपमा मनोनित भए । त्यसपछिको विश्वकप फुटबल प्रतियोगिता सन् १९०८ मा लण्डनमा भएको थियो र धेरै सफलता हासिल गरेको थियो । व्यावसायिक खेलाडीहरूको उपस्थिति हुँदा पनि फिफाको सिद्धान्त खोज्न प्रतिकूल स्थिति थियो । यस संघमा दक्षिण अफ्रिका सन् १९०८ मा, अर्जेन्टिनाचिली सन् १९१२ मा र क्यानाडा अनि संयुक्त राज्य सन् १९१३ मा, आवेदन संगै फिफाको सदस्यता युरोपभन्दा बाहिरको देशहरूमा फैलिदै गयो । प्रथम विश्वयुद्धको बेला धेरै खेलाडीहरूलाई विश्वयुद्धमा पठाइयो र विश्वयुद्धले गर्दा धेरै ठाउँहरूमा यातायातको साधनहरू प्रभावित भए र विश्व जुडानमा बाधा उत्पन्न भयो । त्यस समयमा केही अन्तर्राष्ट्रिय आबद्दता र सङ्गठनहरूको अस्तित्वमा विभेद थियो तथा वुलफालको मृत्यु पछि सङ्गठनको सञ्चालन एक डचपुरुष कार्ल हर्समन्नले सम्भालनु भयो र यस संघलाई विलुप्त हुनबाट बाचाउनु भयो । युद्धपछि गृह राष्ट्रले आफ्नो सदस्यता फिर्ता लियो र बिपक्षी राष्ट्रहरूसँग खेल्न तैयार भएन तर पछि फेरी गृह राष्ट्रले पुन: सदस्यता पायो ।

सन्दर्भ सुची[सम्पादन गर्नुहोस्]

हेर्नुहोस[सम्पादन गर्नुहोस्]

बाहिरी लिन्कहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. FIFA Statutes Aug 2009, see 8:1. Arabic, Russian and Portuguese are additional languages for the Congress. In case of dispute, English language documents are taken as authoritative.