जाभास्क्रिप्ट

जाभास्क्रिप्ट
फाइल नाम विस्तार	.js
इन्टरनेट मिडीया प्रकार	application/javascript; text/javascript (obsolete)
(यूटिआइ)	com.netscape.javascript-source
ढाँचा प्रकार	स्क्रिप्ट भाषा

जाभास्क्रिप्ट
	अनाधिकारिक जाभास्क्रिप्ट लोगो
प्रतिमान(हरू)	Multi-paradigm: स्क्रिप्टिंग, object-oriented (prototype-based), imperative, functional
डिजाइनर	ब्रेन्डन इच
विकासकर्ता	नेटसकेप सूचना सङ्गठन, मोजिला फाउन्डेसन
जारी	सन् १९९५
स्थिर जारी	1.8.5 / सन् २०११ मार्च २२
टाइप प्रणाली	dynamic, duck
प्रोग्रामिङ भाषा कार्यान्वयन	KJS, Rhino, SpiderMonkey, V8, Carakan, Chakra
बाट प्रभावित	Scheme, Self, Java, C, Python, AWK, HyperTalk
प्रभावित	ActionScript, AtScript, CoffeeScript, Dart, JScript .NET, Objective-J, QML, TypeScript, Node.js, LiveScript
	JavaScript विकि पुस्तकमा;

जाभास्क्रिप्ट (/ˈdʒɑːvəˌskrɪpt/; JS) एउटा कम्प्यूटर प्रोग्रामिङ भाषा हो । यो एउटा स्क्रिप्टिङ भाषा हो जुन मुख्य रूपमा क्लाईन्ट साइटहरूमा वेवपेज निर्माणमा प्रयोग हुन्छ।

इतिहास

जाभास्क्रिप्ट एक स्क्रिप्टिङ वा प्रोग्रामिङ भाषा हो जसले तपाईंलाई वेब पृष्ठहरूमा जटिल सुविधाहरू लागू गर्न सक्षम बनाउँछ। यो साझा वेब टेक्नोलोजीहरूको केक-जस्तो संरचनामा तेस्रो तह हो, जसमध्ये पहिलो दुई सिकाइ क्षेत्रका अन्य खण्डहरूमा लामो समयसम्म छलफल गरिसकिएको छ।

प्रत्येक पटक वेब पृष्ठले गतिशील सामग्री अद्यावधिकहरू, अन्तरक्रियात्मक नक्साहरू, एनिमेटेड भिजुअलहरू (तस्बिरहरू), स्क्रोलिङ भिडियो जुकबक्सहरू, इत्यादि प्रदर्शन गर्दछ, तपाइँ जाभास्क्रिप्ट निस्सन्देह संलग्न छ भनेर विश्वास गर्न सक्नुहुन्छ।

जाभास्क्रिप्टको सुविधाहरू

प्रयोगकर्ताको इनपुट प्रमाणित गर्दै। जाभास्क्रिप्ट फारमहरू प्रयोग गर्दा धेरै उपयोगी छ।
सरल ग्राहक पक्ष गणना।
ग्रेटर नियन्त्रण।
प्लेटफर्म स्वतन्त्र।
मिति र समय ह्यान्डलिंग।
एच.टि.एम.एल (अङ्ग्रेजी: HTML, पुरा रूप: Hyper Text Markup Language) सामग्री उत्पन्न गर्दै।
प्रयोगकर्ताको ब्राउजर र ओएस पत्ता लगाउने।

प्रमुख विशेषताहरू

वेवपेजहरूलाई डायनामिक (dynamic) बनाउनमा उपयोगी ।
क्लाईन्ट साइडमा (प्रयोगकर्ता को कम्प्यूटरमा) र सर्भर साइड दुवै तिर चल्न सक्छ ।
यो एउटा इन्टरप्रिटेड भाषा हो।
ब्जेक्ट ओरिएन्टेड भाषा हो।
यो जुनै पनि अपरेटिङ सिस्टममा चल्न सक्छ ।
यसमा पहिलो श्रेणीको फंशन हुन्छ।
जाभास्क्रिप्ट को सेन्टेक्स, सी (C) का सेन्टेक्सहरूबाट प्रभावित हुन्छन्।
जाभास्क्रिप्टको वास्तविक नाम "ECMAScript" हो ।
यो प‍‍ृष्ठभूमिमा अगाडि भइरहेका कामहरू लाई असर नगरिकन चल्न सक्छ।

यसको नाममा जाभा शब्द आएको छ, यसको जाभा नामक प्रोग्रामिङ भाषासँग कुनै सम्बन्ध छैन । तर जाभा तथा जाभास्क्रिप्ट दुबै का सेन्टेक्स सी (C) का सेन्टेक्सहरूसँग प्रभावित छन् । जाभास्क्रिप्टको डिजाइनका मुख्य सिद्धान्त सेल्फ (Self) नामक प्रोग्रामिङ भाषाबाट लिर्इएका छन् ।

जाभास्क्रिप्ट का विभिन्न उपयोग

जाभास्क्रिप्ट, एच.टी.एम.एल. डिजाइनरहरू का लागि प्रोग्रामिङको सुविधा प्रदान गर्दछ ।

जाभास्क्रिप्ट, एच.टी.एम.एल. पेजहरूमा गतिशील टेक्स्ट (Dynamic Text) राख्ने सुविधा दिन्छ ।

जाभास्क्रिप्टले घटनाहरू (Events) अनुसार वांछित प्रतिक्रिया गर्नको लागि उपयोग गरिन्छ । उदाहरणका लागि कुनै एच.टी.एम.एल. पेजको कुनै बटनमा क्लिक गर्दा कुनै पूर्व-निर्धारित कार्य गर्नको लागि ।

जाभास्क्रिप्टले elements पढ्न वा लेख्न सक्दछ, यसको अर्थ यो हुन्छ की एच.टी.एम.एल. पेजको कुनै अवयवको बारेमा जानकारी प्राप्त गर्न उसलाई बदल्न वा हटाउन सकिन्छ ।

जाभास्क्रिप्टले आंकडाहरूको जाँच गर्न सक्दछ । कुनै Form को प्रयोगकर्ता द्वारा त्यस Form मा भरीएका आंकडाहरूलाई पहिले जाँच गरीसके पछि सर्भर मा पठाउने सुविधा दिन्छ । यसबाट सर्भरको समय पनि बच्ने र प्रयोगकर्तालाई गल्तीको जानकारी छिट्टै हुन्छ ।

जाभास्क्रिप्टले कुनै पेजमा आएको आगन्तुकको ब्राउजर को बारेमा जानकारी प्राप्त गर्न सक्दछ । यसको उपयोग गरेर त्यस ब्राउजरलाई अनुकूल, समुचित व्यवहार गर्न सक्दछ ताकि त्यो पेज सबै ब्राउजरहरूमा ठीकसँग देखाउन सकियोस् ।

जाभास्क्रिप्टको प्रयोग कुक्की (cookies) को निर्माण मा गर्न सकिन्छ ।

वेवपेज निर्माणमा जाभास्क्रिप्ट

जाभास्क्रिप्टको मुख्य प्रयोग त्यस्तो फंशन लेख्नका लागि हुन्छ जुन एच.टी.एम.एल. पेजहरूमा अन्तर्निहित (embedded) हुन्छन्। तल एउटा उदाहरण दिइएको छ जसले एच.टी.एम.एल. मा जाभास्क्रिप्ट कसरी समाहित (include) भएको छ भन्ने दर्शाउँदछ ।

<!DOCTYPE html>
<html>
  <head><title>शीर्षक</title></head>
  <body>
    <script>
      document.write('नमस्ते!');
    </script>
    <noscript>
      ''तपाईको ब्राउजरले जाभास्क्रिप्ट Support गरेन ।''
    </noscript>
  </body>
</html>

सन्दर्भ सामग्रीहरू

↑ "New in JavaScript 1.8.5 | Mozilla Developer Network", Developer.mozilla.org, २०१२-११-१८, अन्तिम पहुँच २०१३-०५-२६। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१८-१२-२५ मिति
↑ "RFC 4329", Apps.ietf.org, अन्तिम पहुँच २०१३-०५-२६।
↑ "System-Declared Uniform Type Identifiers", म्याक ओएस एक्स सन्दर्भ पुस्तकालय, एप्पल कम्पनी, अन्तिम पहुँच २०१०-०३-०५।

बाहरी लिङ्कहरू

Mozilla's Official Documentation on JavaScript
JAVASCRIPT TOOLBOX: २५+ Tools & Tutorials For JavaScript
Javascript in Ten Minutes वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-०१-१९ मिति
जाभास्क्रिप्ट ट्यूटोरियल
१०० Best JavaScript Resources वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-०२-१२ मिति

[1] "New in JavaScript 1.8.5 | Mozilla Developer Network", Developer.mozilla.org, २०१२-११-१८, अन्तिम पहुँच २०१३-०५-२६। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१८-१२-२५ मिति

[2] "RFC 4329", Apps.ietf.org, अन्तिम पहुँच २०१३-०५-२६।

[3] "System-Declared Uniform Type Identifiers", म्याक ओएस एक्स सन्दर्भ पुस्तकालय, एप्पल कम्पनी, अन्तिम पहुँच २०१०-०३-०५।

[१]

[२]

[३]