आरामी भाषा
आरामी (ढाँचा:Lang-tmr: ארמית, रोमनकृत: ˀərāmiṯ[क]; ढाँचा:Lang-syc: ܐܪܡܐܝܬ, रोमनकृत: arāmāˀiṯ) एक उत्तर पश्चिमी सेमिती भाषा हो, जुन प्राचीन सिरिया क्षेत्रबाट उत्पन्न भएको हो र छिट्टै मेसोपोटामिया, दक्षिणी लेभान्त, दक्षिणपूर्वी अनातोलिया, पूर्वी अरब[१][२] र सिनाई प्रायद्वीपमा फैलिएको थियो, जहाँ यो तीन हजार वर्षदेखि विभिन्न रूपहरूमा[३] लेखिएको र बोलिएको छ।
आरामी प्राचीन राज्यहरूको सार्वजनिक जीवन र प्रशासनको भाषा, साथै दिव्य पूजा र धार्मिक अध्ययनको भाषा रूपमा सेवा गर्थ्यो। विभिन्न आधुनिक रूपहरूमा, नव-आरामी भाषाहरू, अझै पनि असीरियाली, माण्डेयी, मिजराही यहूदी र सिरियाको मालूला र नजिकैको जुब्ब'आदीनका नगरहरूमा आरामी (सिरियालीहरू) द्वारा बोलिन्छन्। आरामीलाई धेरै पश्चिमी एशियाई गिर्जाघरहरूको धार्मिक भाषाको रूपमा प्रयोग गरिन्छ।
अरामी भाषाहरू अफ्रोएसियाली भाषा परिवार भित्र सेमिती शाखा अन्तर्गतको उत्तरपश्चिमी समूह हो, जसमा हिब्रू, एदोमी, मोआबी, एक्रोनी, सुटेन, र फोनिसियन, साथै अमोरी र उगारीती जस्ता पारस्परिक रूपमा बुझ्ने कनानी भाषाहरू पनि समावेश छन्।[४][५] अरामी भाषाहरू अरामी वर्णमालामा लेखिएका छन्, फोनिसियन वर्णमाला वंशज, र सबैभन्दा प्रमुख वर्णमाला संस्करण सिरियाक वर्णमाला हो।[६] अरामी वर्णमाला पनि हिब्रू वर्णमाला र अरबी वर्णमाला जस्ता पश्चिम एसिया केही अन्य सेमिटिक भाषाहरूमा विशिष्ट लेखन प्रणालीको सिर्जना र अनुकूलनको लागि आधार बन्यो।
इतिहास
[सम्पादन गर्नुहोस्]
ऐतिहासिक र मूल रूपमा, आरामी भाषा आरामीहरूको भाषा थियो, जो उत्तरी लेभान्त र उत्तरी टाइग्रिस उपत्यकाको क्षेत्रको सेमिटिक भाषी मानिसहरू थिए। लगभग 1000 ईसा पूर्वसम्म, आरामीहरूको राज्यहरू आधुनिक सिरिया, लेबनान, जोर्डन, टर्की र दक्षिणी मेसोपोटामिया (इराक) का किनाराहरूमा थिए। आरामी भाषा नव-असीरियन साम्राज्य (911-605 ईसा पूर्व) को अधीनमा प्रमुखता प्राप्त गर्यो, जसको प्रभावमा असीरियन राजाहरूले आरामीलाई साम्राज्यको सम्पर्क भाषा रूपमा अपनाए पछि यसलाई एक प्रतिष्ठित भाषा बनाइदिए, र यसको उपयोग मेसोपोटामिया, लेभान्त र एसिया माइनर, अरब प्रायद्वीप र प्राचीन ईरानका भागहरूमा फैलियो। आफ्नो चरममा, आरामी भाषा आधुनिक इराक, सिरिया, लेबनान, इजरायल, जोर्डन, कुवेत, दक्षिणपूर्व र दक्षिण मध्य टर्कीका भागहरू, अरब प्रायद्वीपका उत्तरी भागहरू र उत्तर पश्चिमी ईरानका भागहरूमा बोलिन्थ्यो, साथै दक्षिणी काकेशसमा पनि, र यसले क्रमशः अन्य सम्बन्धित सेमिटिक भाषाहरूलाई प्रतिस्थापन गर्यो।
- ↑ Also ܐܪܡܝܐ, ܐܪܐܡܝܬܐ. The form arāmāyā is less common in classical texts, but may be found (for example) in the Cave of Treasures (ed. Su-Min Ri) XXIV:10 and in Eusebius (ed. Cureton) p. 4 (Syriac pagination) line 10. See Payne Smith, R. (Robert) (१८७९), Thesaurus Syriacus 1, Clarendon Press, पृ: 387। and in English at Payne Smith, J. (Jessie) (१९०३), A Compendious Syriac Dictionary: Founded Upon the Thesaurus Syriacus of R. Payne Smith (अङ्ग्रेजीमा), Clarendon Press, पृ: 29, 242।
- ↑ The Rowman & Littlefield Handbook of Christianity in the Middle East, १५ डिसेम्बर २०२०, पृ: १३४।
- ↑ Christianity in Oman, ३१ अक्टोबर २०१९, पृ: ४९।
- ↑ Brock 1989, पृष्ठ. 11–23.
- ↑ Lipiński 2001, पृष्ठ 64.
- ↑ Gzella 2015, पृष्ठ. 17–22.
- ↑ Daniels 1996, पृष्ठ. 499–514.