चित्रकूट जिल्ला

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
चित्रकूट जिल्ला
उत्तर प्रदेशको चित्रकूट जिल्लाको स्थानको अवस्थिति
उत्तर प्रदेशको चित्रकूट जिल्लाको स्थान
CountryIndia
StateUttar Pradesh
DivisionChitrakoot
HeadquartersChitrakoot
Tehsils4 (Karwi, Mau, Manikpur and Rajapur)
सरकार
 • Vidhan Sabha constituenciesChitrakoot, Mau & Manikpur
क्षेत्रफल
 • Total३,४१५ किमी (१३१९ वर्ग माइल)
जनसङ्ख्या
 (2011)
 • Total९९१,७३०
 • घनत्व२९०/किमी (७५०/वर्ग माइल)
 • सहरी
९६,३५२
Demographics
 • Literacy85.05
 • Sex ratio879
समय क्षेत्रयुटिसी+05:30 (IST)
Major highwaysNH 76
वेबसाइटhttp://chitrakoot.nic.in/

चित्रकूट जिल्ला बुन्देलखण्ड क्षेत्रको भारतको उत्तर प्रदेश राज्यको एउटा जिल्ला हो र चित्रकूट सहर जिल्लाको सदरमुकाम हो। चित्रकूट जिल्ला चित्रकूट डिभिजनको एक हिस्सा हो। जिल्लाले ३,२१६ वर्ग किलोमिटर क्षेत्र ओगटेको छ। जिल्लाको जनसंख्या ९९१,७३० (२०११ को जनगणना) छ।[१] 2011 को अनुसार यो महोबा पछि उत्तर प्रदेशको दोस्रो कम जनसंख्या भएको जिल्ला (75 मध्ये) हो। [२]

अर्थतन्त्र[सम्पादन गर्नुहोस्]

2006 मा पञ्चायती राज मन्त्रालयले चित्रकूटलाई देशको 250 सबैभन्दा पिछडिएको जिल्ला (कुल 640 मध्ये) नाम गरेको थियो। यो उत्तर प्रदेशका ३४ जिल्लाहरू मध्ये एक हो जसले हाल पिछडिएको क्षेत्र अनुदान कोष कार्यक्रम (BRGF) बाट रकम प्राप्त गर्दछ।[३] पछिल्ला सरकारहरूले जिल्लाको विकासलाई बारम्बार बेवास्ता गरेका छन् र यसैले यो भारतको सबैभन्दा दुर्गम र कट-अफ जिल्लाहरू मध्ये एक भएको छ।

यातायात[सम्पादन गर्नुहोस्]

चित्रकूटको सबैभन्दा नजिकको एयरपोर्ट इलाहाबादमा छ जुन १०६ किलोमिटर (६५.८ माइल) टाढा छ र दिल्ली, बेंगलुरु, मुम्बई, कोलकाता आदि जस्ता प्रमुख गन्तव्यहरूमा उडानहरू छन्।

माणिकपुर जंक्शन रेलवे स्टेशन, मानिकपुर सरहाटमा अवस्थित चित्रकूट जिल्लाको एक प्रमुख रेलवे स्टेशन हो, जसले मुम्बई, कोलकाता, पटना, नयाँ दिल्ली, आदिलाई रेल जडान प्रदान गर्दछ।

जनसाङ्ख्यिकी[सम्पादन गर्नुहोस्]

Religion in Chitrakoot[४]
Religion Percent
Hindu
९६.३३%
Islam
३.४८%
Others
०.१८%

२०११ को जनगणना अनुसार चित्रकूट जिल्लाको जनसंख्या ९९१,७३० छ,[२] लगभग फिजी राष्ट्र[५] वा अमेरिकी राज्य मोन्टाना बराबर छ।[६] यसले यसलाई भारतमा 448 औं स्थान दिन्छ (कुल 640 मध्ये)।[२] जिल्लामा प्रति वर्ग किलोमिटर (८२०/वर्ग माइल) ३१५ बासिन्दाको जनसंख्या घनत्व छ। [२] सन् २००१-२०११ को दशकमा यसको जनसंख्या वृद्धि दर २९.२९% थियो।[२]चित्रकूटमा प्रत्येक १००० पुरुषको लागि ८७९ महिलाको लिङ्ग अनुपात छ,[२] र ६६.५२% साक्षरता दर छ।[२]

भारतको 2011 जनगणनाको समयमा, जिल्लामा 99.87% जनसंख्याले आफ्नो पहिलो भाषाको रूपमा हिन्दी बोल्थे।[७]

ऐतिहासिक जनसङ्ख्या
वर्षजन.±% प्र.व. ±%
1901२१२,२४२—    
1911२२१,१६६+०.४१%
1921२०६,६३४−०.६८%
1931२१९,६६७+०.६१%
1941२५३,७२८+१.४५%
1951२७०,८७७+०.६६%
1961३२२,०६५+१.७५%
1971३८९,५१६+१.९२%
1981५१०,३४६+२.७४%
1991६२४,१७७+२.०३%
2001८०१,९५७+२.५४%
2011९९१,७३०+२.१५%
source:[८]

Notes[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. "Chitrakoot District Census 2011" 
  2. २.० २.१ २.२ २.३ २.४ २.५ २.६ "District Census 2011", Census2011.co.in, २०११, अन्तिम पहुँच २०११-०९-३० 
  3. Ministry of Panchayati Raj (८ सेप्टेम्बर २००९), "A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme", National Institute of Rural Development, मूलबाट ५ अप्रिल २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २७ सेप्टेम्बर २०११  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ५ अप्रिल २०१२ मिति
  4. "Chitrakoot District Religion Data - Census 2011", www.census2011.co.in, अन्तिम पहुँच १९ मार्च २०१८ 
  5. US Directorate of Intelligence, "Country Comparison:Population", अन्तिम पहुँच २०११-१०-०१, "Fiji 883,125 July 2011 est."  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २७ सेप्टेम्बर २०११ मिति
  6. "2010 Resident Population Data", U. S. Census Bureau, मूलबाट १९ अक्टोबर २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०११-०९-३०, "Montana 989,415" 
  7. 2011 Census of India, Population By Mother Tongue
  8. Decadal Variation In Population Since 1901

External links[सम्पादन गर्नुहोस्]

ढाँचा:Chitrakoot district ढाँचा:Districts of Uttar Pradesh ढाँचा:Chitrakoot division topics

निर्देशाङ्कहरू: २५°१२′४९″उ॰ ८०°५४′५५″पू॰ / २५.२१३६१°N ८०.९१५२८°E / 25.21361; 80.91528

ढाँचा:Uttar Pradesh