नवदुर्गा जात्रा

नवदुर्गा जात्रा ललितपुर जिल्लाको थेचो र सुनाकोठी क्षेत्रमा प्रत्येक १२ वर्षमा मनाइने चाड हो। जात्राको क्रममा पाटन दरबार को मूलचोकमा देवताको मुखौटा लगाएका नर्तकहरूले अनुष्ठान नृत्य गर्छन्।

दशैंको सातौं दिन (फुलपाती) सुनकोठीको बालकुमारी मन्दिरमा जात्रा आरम्भ गर्न तान्त्रिक अनुष्ठान गरिन्छ । मध्यरातसम्म पूजा गरेर पशु बलि दिइन्छ। यो जात्रामा २८ वटा पर्वहरू हुन्छ र वर्षभरि नै मनाइन्छ। देह भाव भनिने मुख्य पर्व जात्राको मुख्य आकर्षण हो। त्यसबेला भैरवको पहिरन लगाएका भक्तजनले खाना खुवाउँछन्। ११ प्रकारका देवी-देवताको पहिरन लगाएर नर्तकहरूले सात प्रकारका नृत्य अनुष्ठान गर्छन्। नृत्य अवधिमा विवाह, मृत्यु संस्कार र ब्रतबन्धका भोज निषेध गरिएको हुन्छ। लिच्छवि कालमा नृत्य प्रथा थपिएको थियो ।

जात्राको व्यवस्थापन नवदुर्गा गुठीले गर्छ । ठेचो र सुनाकोठीका सबै घरपरिवार जात्रामा सहभागी हुन्छन् ।

भक्तपुरमा पनि यही नामको पर्व मनाइन्छ । भक्तपुरका विभिन्न स्थानमा १३ वटा नर्तकहरूले मुखौटा लगाएर नवदुर्गा नृत्य प्रस्तुत गर्छन् । यी देवताहरू भैरव, महाकाली, बाराही, ब्रह्मयानी, महेश्वरी, कुमारी, वैष्णवी, इन्द्रायणी, गणेश, महादेव, श्वेत भैरव र नन्दी-भृंगी हुन्। यो जात्रा राजा भुवन मल्लले भोकमरीबाट बच्न र समृद्धि बढाउन सुरु गरेका हुन् ।