बहाल बहिलको सूची
स्वरूप
काठमाडौं उपत्यकामा रहेका बहाल र बहिलहरूको सूची निम्नानुसार छ ।[१]
संस्कृत नाम | नेपालभाषामा नाम | तस्वीर | ठेगाना | प्रकार | स्थापना | कैफियत |
---|---|---|---|---|---|---|
किण्डोल विहार | किण्डोल | किण्डोल | बहाः | रतिशर्मा ब्राह्मणले निर्माण गरेको | ||
मैत्रीपूर्ण महाबिहार | क्वा बहाः (क्वाथा बहाः) | काठमाडौं | बहाः | बकबज्रले काशीबाट काशीस्वयम्भू ल्याई निर्माण गरेको | ||
हेनाकर महाबिहार | ध्वाकाबहाः | काठमाडौं | बहाः | ७गू शदी [२] | ||
हेमवर्ण महाबिहार | गंबहाः | काठमाडौं | बहाः | |||
रत्नकेतु महाबिहार | झ्वाःबहाः | काठमाडौं | बहाः | |||
सुरतश्री महाबिहार | तक्षेबहाः | काठमाडौं | बहाः | आचार्य सुरतवज्र संस्कारित | ||
कनकचैत्य महाबिहार | जन बहाः | काठमाडौं | बहाः | बार्षिक रूपमा गर्ने सेतो मछिन्द्रनाथको (जनबहाःद्यः) जात्रा का मूल देवता यहि विहारको मन्दिरका हुन् । | ||
केशचन्द्र कृत पारावर्त महाबिहार | इतुंबहाः | काठमाडौं | बहाः | सन् १३८१[३] | केशचन्द्र र गुरुमापाको कथाका लागि प्रसिद्ध | |
रत्नकीर्ति महाबिहार | मखंबहाः | काठमाडौं | बहाः | |||
मूलश्री महाबिहार | मूबहाः | काठमाडौं | बहाः | |||
मन्त्रसिद्धि महाबिहार | सवलबहाः | काठमाडौं | बहाः | आचार्य लीलावज्र संस्कारित | ||
राजकीर्ति महाबिहार | तेबहाः | न्यूरोडको दक्षिणमा | बहाः | ५ आैं शदी [२] | ||
श्रीखण्ड महाबिहार | शिखमू बहाः | काठमाडौं | बहाः | |||
ब्रह्मचक्र महाबिहार | ॐबहाः | काठमाडौं | बहाः | |||
बज्रशील महाबिहार | इकुबहाः | काठमाडौं | बहाः | |||
मुनिसङ्घ महाबिहार | मिखाबहाः | काठमाडौं | बहाः | |||
कीर्तिपुण्य महाबिहार | लगंबहाः | काठमाडौं | बहाः | |||
मणिसिंह महाबिहार | मुसुंबहाः (दुनेया) | काठमाडौं | बहाः | |||
मणिसिंह महाबिहार | मुसुंबहाः (पिनेया) | काठमाडौं | बहाः | आचार्य मञ्जुवज्र (जामनः गुभाजु) संस्कारित | ||
यतखा बहाः | काठमाडौं | बहाः | ||||
छुस्याबहाः | काठमाडौं | कचाबहाः | ||||
मुस्याबहाः | काठमाडौं | बहाः | ||||
विक्रमशील महाबिहार | भगवान बहाः | काठमाडौं | बहाः | नालन्दाका पण्डित अतीशा श्रीज्ञान सन् १०४१मा यस विहारमा आएका,[४] सन् १२२३ मा लेखेको शतसाहस्र प्रज्ञापारमिता रहेको[५] | ||
च्वेबहाः | किर्तिपुर | बहाः | ||||
क्वेबहाः | किर्तिपुर | बहाः | ||||
हिरण्य वर्ण महाबिहार | क्वाबहाः | ललितपुर | बहाः | १२गू शदीका भाष्करदेव बर्मा संस्कारित [६] | विसं १२८२ मा लेखेको प्रज्ञापारमिता पुस्तक रहेको [७] | |
ज्योतिवर्ण महाविहार | ज्योबहाः | ललितपुर | बहाः | |||
रुद्रवर्ण महाबिहार | उकुबहाः | ललितपुर | बहाः | |||
रत्नाकर महाबिहार | हखबहाः | ललितपुर | बहाः | पाटनका कुमारी यहिं बहालं रहेको छ । [८] | ||
यशोधर महाबिहार | बुवहाः | ललितपुर | बहाः | |||
ज्येष्ठवर्ण महाबिहार | तंगःबहाः (चाकुबहाः) | ललितपुर | बहाः | नेसं २४५स(सन् ११२५) दयेकातःगु पत्र दूगु[७] | ||
धर्मकीर्ति महाबिहार | तःबहाः | ललितपुर | बहाः | |||
दत्तनाम महाबिहार | दौबहाः | ललितपुर | बहाः | |||
गुणलक्ष्मी महाबिहार | धुम्बहाः | ललितपुर | बहाः | |||
चक्रवर्ण महाबिहार | चुकःबहाः | ललितपुर | बहाः | मानदेव संस्कारित [७] | ||
बज्रकीर्ति महाबिहार | वम्बहाः | ललितपुर | बहाः | नेसं ५६१ को (सन् १४४१) को अभिलेख [७] | ||
वैश्रवण।महाबिहार | गुजिबहाः | ललितपुर | बहाः | नेसं ३७३ (सन् १२५३) को अभिलेख रहेको[७] | ||
मयूरवर्ण महाबिहार | भिन्छेबहाः | ललितपुर | बहाः | |||
जयमनोहर महाबिहार | सुबहाः | ललितपुर | बहाः | |||
श्रीवच्छ महाबिहार | श्रीबहाः | ललितपुर | बहाः | ने.सं. ५०९ | नेसं ५०९(सन् १३८९) मा लेखेको पञ्चरक्षाको पाण्डुलिपि रहेको[७] | |
बलाधरगुप्त महाबिहार | यछुबहाः | ललितपुर | बहाः | |||
अक्षयश्वर महाबिहार | च्वय् पुच्वबहिः | ललितपुर | बहिः | |||
रक्षेश्वर महाबिहार | क्वय् पुच्वबहिः | ललितपुर | बहिः | |||
लोकाकिर्ति महाबिहार | नःबहिः | ललितपुर | बहिः | |||
नापीचन्द्र महाबिहार | दुन्तुबहिः | ललितपुर | बहिः | |||
गोपीचन्द्र महाबिहार | पिन्तुबहिः | ललितपुर | बहिः | |||
ललितवन महाबिहार | क्वन्ति बहिः | ललितपुर | बहिः | |||
सप्तपुर महाबिहार | चिकं बहिः | ललितपुर | बहिः | महापण्डित गौतमश्री संस्कारित | ||
प्रथम श्री महाविहार (पद्मोच्च महाबिहार) | तधँ गुइतःवहिः | ललितपुर | बहिः | इस्वी ५४० को शिलाभिलेख अनुसार यस बहिल उक्त काल भन्दा अघि निर्माण भएको बुझिन्छ । महापण्डित गौतमश्रीया प्रधान शिष्य क्षान्तिश्रीले ने.सं. ३९९ मा जीर्णोद्धार गरको । | बार्षिक रूपमा धँल्याःपर्वका दिन धँल्याःहिति र सर्वानन्द नृप जातकको कथा चित्रांकित ३४ फिट लामो पौभा चित्रकला (तुलाँ पौ) प्रदर्शन गरिन्छ । | |
राजश्री महाबिहार | इबहाबहीः | ललितपुर | बहिः | |||
मणिमण्डप महाबिहार | धपगाबहिः | ललितपुर | बहिः | |||
चन्द्रसूर्य महाबिहार (सुरश्चन्द्र महाविहार) | न्ह्यायकंबहिः | ललितपुर | बहिः | |||
जशश्री महाबिहार | उबहाबहिः | ललितपुर | बहिः | ने.सं. ५११ | ||
गुस्तल महाबिहार | चिधँ गुइतःबहिः | ललितपुर | बहिः | |||
लोककिर्ति महाबिहार | किन्हुबहिः | ललितपुर | बहिः | |||
स्थवीरपात्र महाबिहार | थपाःबहिः | ललितपुर | बहिः | |||
कामुकनाम महाबिहार | ख्वाय् बहिः | ललितपुर | बहिः | |||
इतिराज महाबिहार | इलाय् बहिः | ललितपुर | बहिः | |||
बसुच्चशील महाबिहार | गुइतः बहिः (दथु) | ललितपुर | बहिः | गुँलां पर्वमा बहिद्यः प्रदर्शन गर्ने क्रममा श्रद्धामयी गुइतः अजीको प्रतिमा प्रदर्शन गरिन्छ । | ||
यम्पि महाविहार | इबहिः | ललितपुर | बहिः | सुनय श्री मिश्रबाट निर्मित | ||
जेष्ठवर्ण महाविहार | ज्याबहाबहिः | ललितपुर | बहिः | |||
अमरावतीपुर महाविहार | बुँगबहिः | बुँगमती | बहिः | |||
काभीकान्तिपुर महाविहार | किपू बहिः | किर्तिपुर | बहिः | |||
जगतपाल महाविहार | किपू बहाः | किर्तिपुर | बहाः | |||
जनकल्याण महाविहार | वाबहिः | चापागाउँ | बहिः | |||
लस्काद्योः बहाः | भक्तपुर | बहाः | ||||
इनाचो बहाः | भक्तपुर | बहाः | ||||
तधिछेँ बहाः | भक्तपुर | बहाः | ||||
कच्छपालगिरी महाविहार | चोवहाः | चोभार | बहाः | |||
गगनाक्षर महाविहार | जोगिनीबहाः | फर्पिङ्ग | बहाः |
स्रोत तथा पाद टिप्पणी
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ शाक्य हेमराज, ने.सं. १११४. शिवदेव संस्कारित रूद्रवर्ण महाविहार - छगू अध्ययन, २५३८ बुद्ध जयन्ती समारोह समिति, उकुवहाः यल ।
- ↑ २.० २.१ Asiatravel वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१५-१२-०४ मिति
- ↑ Lonely Planet वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१६-०४-२१ मिति
- ↑ Lord Atisha in Nepal - The Thambahi & the five stupas foundations according to the Bromston itenery by Hebert Declear, Journal of Nepal Research Centre Vol. X 1997
- ↑ Article: Bhagwan Bahal, Author:Damodar Pradhan
- ↑ Lumbini.org वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१५-०१-०३ मिति
- ↑ ७.० ७.१ ७.२ ७.३ ७.४ ७.५ यल उपमहानगरया जाःथाय् वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१५-०५-१४ मिति
- ↑ यल उपमहानगर वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१६-०२-२३ मिति