धन सिंह थापा
लेफ्टिनेन्ट कर्णेल धन सिंह थापा | |
|---|---|
 | |
| जन्म | २८ अप्रिल १९२८ सिमला, पञ्जाब प्रान्त, ब्रिटिश भारत (वर्तमान दिन सिमला, हिमाचल प्रदेश, भारत) |
| मृत्यु | ६ सेप्टेम्बर २००५ (उमेर ७७) पुणे, महाराष्ट्र, भारत |
| निष्ठा |  भारत |
| सेवा/ |  भारतीय सेना |
| सक्रिय सेवा अवधि | 1949–1980[१] |
| सैन्य क्रम |  लेफ्टिनेन्ट कर्णेल |
| Service number | IC-7990[२] |
| एकाइ | १/८ गोर्खा राइफल्स |
| युद्ध | Sino-Indian War |
| पुरस्कारहरू |  परमवीर चक्र |
लेफ्टिनेन्ट कर्नल धन सिंह थापा PVC (२८ अप्रिल १९२८ - ६ सेप्टेम्बर २००५) एक भारतीय सेना अधिकारी, र भारतको सर्वोच्च सैन्य अलंकार परमवीर चक्र प्राप्तकर्ता थिए।[३] थापा सन् १९४९ मा ८ गोरखा राइफल्सको पहिलो बटालियनमा भर्ती भएका थिए ।
अक्टोबर १९६२ मा चीन-भारत युद्ध सुरु भयो; अक्टोबर २१ मा, चिनियाँहरू सिरिजाप र युला कब्जा गर्ने उद्देश्यका साथ पाङ्गोङ तालको उत्तरतिर अघि बढे। श्रीजाप १ पाङ्गोङ तालको उत्तरी किनारमा ८ गोर्खा राइफल्सको पहिलो बटालियनले स्थापना गरेको पोष्ट थियो र मेजर धनसिंह थापाको नेतृत्वमा चाँडै उक्त पोस्टलाई राम्रो सशस्त्र चिनियाँ सेनाले घेरेको थियो। मेजर थापा र तिनका मानिसहरूले पद सम्हालेका थिए र अन्ततः पराजित हुनु अघि तीनवटा आक्रमणहरू फिर्ता गरे। थापालगायत बाँचेकाहरूलाई युद्धबन्दीको रूपमा लगियो। उनको बहादुरी कार्यहरू र आगोमा परेका आफ्ना मानिसहरूलाई उत्प्रेरित गर्ने प्रयासको लागि उनलाई परमवीर चक्र प्रदान गरियो।
युद्ध सकिएपछि थापा कैदबाट मुक्त भएका थिए । सेनाबाट अवकाशपछि उनले सहारा एयरलाइन्स मा छोटो अवधिको लागि काम गरे। ६ सेप्टेम्बर २००५ मा उनको मृत्यु भयो।
बाल्यकाल[सम्पादन गर्नुहोस्]
धनसिंह थापाको जन्म पदमसिंह थापाको घरमा २८ अप्रिल १९२८ मा हिमाचल प्रदेशको शिमलामा भएको थियो । उहाँ २८ अगस्ट १९४९ मा पहिलो बटालियन, ८ गोर्खा राइफल्समा सामेल हुनुभयो,[२] र २१ फेब्रुअरी १९५१ मा लेफ्टिनेन्टमा बढुवा भई सेकेन्ड लेफ्टिनेन्टको रूपमा अस्थायी आयोग प्राप्त गर्नुभयो। [४] उनले २९ सेप्टेम्बर १९५६ मा लेफ्टिनेन्टको रूपमा स्थायी कमिशन प्राप्त गरे, [४] र २१ फेब्रुअरी १९५७ मा कप्तान पदोन्नति गरियो। [५]
पछिको जीवन[सम्पादन गर्नुहोस्]
थापालाई २१ फेब्रुअरी १९६४[६] मा मेजर र २८ फेब्रुअरी १९७० मा लेफ्टिनेन्ट कर्णेलमा बढुवा भएको थियो।[७] उनले ३० अप्रिल १९८० मा सेनाबाट अवकाश पाए ।[१] सेवानिवृत्ति पछि, थापा लखनउमा बसोबास गरे, र सहारा एयरलाइन्सको निर्देशकको रूपमा छोटो अवधिको लागि काम गरे।[८]६ सेप्टेम्बर २००५ मा थापाको निधन भयो । उहाँको श्रीमती शुक्ला थापा,[९] र तीन छोराछोरी छन्।[१०][११]
धन सिंह थापा पोस्ट[सम्पादन गर्नुहोस्]
पाङ्गोङ सोको उत्तरी किनारमा रहेको चाङ्चेन्मो रेन्जको फिंगर-३ स्पर नजिक रहेको भारतीय सेनाको स्थायी सीमा चौकीलाई धन सिंह थापाको सम्मानमा धन सिंह थापा पोष्ट नाम दिइएको छ। 2022 मा, ITBP ले पोस्ट म्यान गरिरहेको थियो[१२]
अन्य सम्मान[सम्पादन गर्नुहोस्]
सन् १९८० को दशकमा, शिपिंग कर्पोरेशन अफ इण्डिया (SCI), जहाज मन्त्रालयको आश्रयमा रहेको भारत सरकारको उद्यमले PVC प्राप्तकर्ताहरूको सम्मानमा आफ्ना पन्ध्रवटा कच्चा तेल ट्याङ्करहरू नामकरण गर्यो। ट्यांकर एमटी मेजर धनसिंह थापा, PVC सन् १९८४ मा SCI लाई डेलिभर गरिएको थियो, र चरणबद्ध हुनु अघि २५ वर्ष सेवा गरेको थियो।[१३][१४]
टिप्पणीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- उद्धरणहरू
- ↑ १.० १.१ "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)", The Gazette of India, २९ अगस्ट १९८१, पृ: ११८६।
- ↑ २.० २.१ Chakravorty 1995, पृष्ठ 79.
- ↑ "DHAN SINGH THAPA | Gallantry Awards", gallantryawards.gov.in, अन्तिम पहुँच १२ जुलाई २०२०।
- ↑ ४.० ४.१ "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)", The Gazette of India, १५ डिसेम्बर १९५६, पृ: २५०।
- ↑ "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)", The Gazette of India, १६ नोभेम्बर १९५७, पृ: २८८।
- ↑ "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)", The Gazette of India, २७ जुन १९६४, पृ: २४१।
- ↑ "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)", The Gazette of India, २९ जुलाई १९७२, पृ: १०८३।
- ↑ Cardozo 2003, पृष्ठ 80.
- ↑ Anuradha Mascarenhas (२६ जनवरी २०१५), "Remembering the bravest of the brave", The Indian Express, मूलबाट २९ अक्टोबर २०१७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १८ नोभेम्बर २०१७।
- ↑ "Param Vir Chakra awardee Thapa dead", The Hindu, ७ सेप्टेम्बर २००५, मूलबाट २९ अक्टोबर २०१७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १८ नोभेम्बर २०१७।
- ↑ "Lt Col Dhan Singh Thapa passes away", Zee News, Zee Media Corporation Ltd., ६ सेप्टेम्बर २००५।
- ↑ ITBP to Guard Dhan Singh Thapa post near Finger 3 again, Economic Times, 22 February 2021.
- ↑ "Vessel Details – Major Dhan Singh Thapa, PVC", MarineTraffic, अन्तिम पहुँच १९ नोभेम्बर २०१७।
- ↑ Marine Division 2000, पृष्ठ 149.
सन्दर्भ[सम्पादन गर्नुहोस्]
- Cardozo, Major General Ian (retd.) (२००३), Param Vir: Our Heroes in Battle (अङ्ग्रेजीमा), New Delhi: Roli Books, आइएसबिएन 978-81-7436-262-9।
- Chakravorty, B.C. (१९९५), Stories of Heroism: PVC & MVC Winners (अङ्ग्रेजीमा), New Delhi: Allied Publishers, आइएसबिएन 978-81-7023-516-3।
- Marine Division, Great Britain. Meteorological Office (२०००), The Marine Observer, Volume 70, Issues 347–350।
- Reddy, Kittu (२००७), Bravest of the Brave: Heroes of the Indian Army (अङ्ग्रेजीमा), New Delhi: Prabhat Prakashan, आइएसबिएन 978-81-87100-00-3।
थप पढाइ[सम्पादन गर्नुहोस्]
- Rawat, Rachna Bisht (२०१४), The Brave: Param Vir Chakra Stories, Penguin Books India Private Limited, आइएसबिएन 978-01-4342-235-8।