जीववैज्ञानिक जीवन चक्र

जैविक घडीले मानव शरीर वा जीवलाई समयअनुसार व्यवस्थित गर्छ। बिहान सबेरै कुखुरा भाले बास्छ, छेपारोले मौसमअनुसार रङ फेर्छ। साँझ परेपछि कीरा कराउन थाल्छन्। जीवजन्तुका यस्ता विशेषताबाट हामी समयको जानकारी पाउँछौं। त्यसैले विभिन्न समयको सूचना दिने यस्ता प्रणालीलाई जैविक समय प्रणाली पनि भनिन्छ।माछा, छेपारो, चरा र विभिन्न स्तनधारी जन्तुमा हुने पेनियल ग्रन्थीले यस्तो काम गर्छ।मष्तिष्कमा हुने यो ग्रन्थीले मेलाटोनिन हार्मोनको उत्पादन गर्दछ। यो हार्मोन प्राणीको रगत र अरु तरल पदार्थमा प्रवाहित हुन्छ। समय र स्थानअनुसार यसको मात्रा फरक अभाव हुने र निद्रा लाग्ने हुन्छ। पेनियल ग्रन्थी नहुने हो भने प्राणीले आफू रहेको स्थान र समयको सही ज्ञान पाउन सक्दैन। यसैकारण जीवजन्तु समयको ज्ञान पाउँछन् र आफ्ना विशेषता देखाउँछन्। मानिसको शरीरको पनि राति मेलाटोनिनको मात्रा बढी र दिनमा कम हुन्छ।