कालो अरिङ्गाल
कालो अरिङ्गाल, कम स्थान भएको बच्छिउँ उष्णकटिबन्धीय र उपोष्णकटिबन्धीय़ एसियामा पाइने सामान्य अरिङ्गालको जात हो।
वर्णन
[सम्पादन गर्नुहोस्]रानीहरू ३० मिलिमिटरसम्म, पुरुषहरू २६ मिलिमिटरसम्म र कामदारहरू औसत २२ देखि २५ मिलिमिटरसम्म पुग्ने सानोदेखि मध्यम आकारको हर्नेट कम ब्यान्ड भएको हर्नेट हो।
टाउको खैरो रातो वा कालो, झुसैझुसले भरिएको, टाउको र शीर्षमा केही रातो चिन्हहरू, कालो मन्दिर जस्तो घुमाउरो आँखा र ओसेली कालो गाढा खैरो सुइरे सिङ र सामान्यतया कालो ढक्कनको तल पहेँलो खैरो, मोटो विराम, व्यापक रूपमा गोलाकार भागहरू र दाँत कालोको साथ ढक्पकनको पश्च भाग। वक्ष कालो धेरै पङ्करहरू र केही ठाडो कपालहरू, प्रोपोडियम कालो। खुट्टा गाढा खैरो। पाखाहरू गाढा फुस्कस खैरो, टेगुला गाढा खैरो। केही राम्रा छिद्रहरु भएको भुँडी, पहिलो र दोस्रो खण्डहरू बाहेक गाढा खैरो खण्डहरू पहेँलो सुन्तला। केही नमुनाहरूमा, पहिलो पाटे पहेँलो सुन्तला दुई अनुप्रस्थ स्थानहरू र साँघुरो शिर्ष स्थानमा देख्न सकिन्छ।
यस प्रजातिको दायरामा धेरै रङका भिन्नताहरू छन्, मूल रूपमा उप-प्रजाति मानिन्छ तर अब मान्यता प्राप्त छैन, जबकि त्यहाँ बच्छिउँ अरिङ्गालहरु मध्ये धेरै उप-प्रजातिहरू पहिचान गर्ने इतिहास छ, जीनसको सबैभन्दा भर्खरको वर्गीकरण संशोधनले अरिङ्गाल जीनसमा सबै उप-विशिष्ट नामहरूलाई पर्यायवाचीको रूपमा व्यवहार गर्दछ, प्रभावकारी रूपमा तिनीहरूलाई क्षेत्रीय रङ रूपहरूका लागि अनौपचारिक नामहरू भन्दा बढीमा अस्वीकार गर्दछ। हङकङ र दक्षिण चिनमा बच्चाहरु मुख्यतया कालो हुन्छन्, पहिलो दुई पेटका भागहरू गहिरो पहेँलो हुन्छन्, जसले एउटा विशिष्ट स्थान बनाउँछ। टाउको र छातीको छेउमा केही रातो खैरो रङ देखिन्छ। सिङ्गापुर जस्ता दक्षिणपूर्वी एसियाली क्षेत्रहरूमा तिनीहरू पूर्ण रूपमा कालो हुन्छन्, रातो खैरो चिन्हहरू बिना, र पेटको भाग एक शानदार सुन्तला रङ्गको हुन्छ।
वितरण
[सम्पादन गर्नुहोस्]कम स्थान भएको अरिङ्गाल उष्णकटिबन्धीय र उपोष्णकटिबन्धीय़ एसियामा व्यापक छ। यो श्रीलङ्का,नेपाल, हङकङ, ताइवान, बर्मा, थाइल्यान्ड, लाओस, भियतनाम, कम्बोडिया, इन्डोनेसिया, फिलिपिन्स (पलावन), सिङ्गापुर र मलेसियामा पाइन्छ।
व्यवहार
[सम्पादन गर्नुहोस्]
अरिङ्गालले घाँसदार क्षेत्र, जङ्गल र बंजर भूमिमा जमिनको नजिकको चारोलाई समेट्छ। यसमा रूखको रस, अमृत, फलफुल र लार्भा थुक जस्ता दुवै कार्बोहाइड्रेट र क्यारिअन, कागजको टुक्रा(पोलिस्टिने) र मौरी (एपिडे) जस्ता प्रोटिनयुक्त खानाको बहुमुखी आहार हो। यसको आहार मुख्यतया तरल खाद्य पदार्थहरू जस्तै फुलबाट अमृत मिलेर बनेको हुन्छ। यसले मौरीहरू पनि खान्छ र ताजा मरेका कीराहरूबाट मासु सङ्कलन गर्दछ। सिङ्गापुरमा यसले कुहिएको खानामा आकर्षित हुने झिँगाहरूको शिकार गर्छ।
कालो अरिङ्गालले गोलो रूखहरूमा उच्च बनाइएको हुन्छ , तर झाडीहरू र घरहरूमा पनि बनाउँछ। अग्ला रुखहरूमा बनेका गुँडहरू सामान्यतया लामो हुन्छन्। उष्णकटिबन्धीय क्षेत्रहरूमा घोंसला नाशपातीको आकार आकारको हुन्छ, तर उपोष्णकटिबन्धीय़ क्षेत्रहरूमा यो गोलाकार शीर्षको साथ अण्डाकार हुन्छ। साना गुँडहरू छेउको प्रवेशद्वारको साथ बलको आकारका हुन्छन् जबकि ठुला गुँडहरू ठाडो रूपमा लामो हुन्छन् र धेरै प्रवेशद्वारहरू हुन सक्छन्। गुँडहरूमा कागजका धेरै व्यक्तिगत ओभरल्यापिङ गोलाकार तहहरू भएको एउटा अव्यवस्थित लिफाफा हुन्छ। यो उष्णकटिबन्धीय क्षेत्रहरूमा 60 सेमी भन्दा लामो पुग्न सक्छ।
कालो अरिङ्गालले आफ्नो आक्रामक व्यवहार र शक्तिशाली डटका लागि इन्डोनेसिया कुख्याति प्राप्त गरेको छ, जसमा जीवनलाई जोखिममा पार्ने एनाफिलेक्सिस हुने सम्भावना छ। सन् २०१८ मा कालो अरिङ्गालको टोकाइबाट सात जनाको मृत्यु भएको बताइएको छ।
जीवन चक्र
[सम्पादन गर्नुहोस्]उपोष्णकटिबन्धीय हङकङमा रानीहरू अप्रिलमा शित निन्द्राबाट जाग्छन् र उपनिवेश सामान्यतया नोभेम्बर वा डिसेम्बरको अन्त्यमा मर्छ। उष्णकटिबन्धीय क्षेत्रहरूमा, यो वर्षभरि उपस्थित रहन्छ। उष्णकटिबन्धीय क्षेत्रहरूमा, कम स्थान गरिएको बच्छिउँ बहु रानी स्थापना र झुण्ड स्थापनाका लागि परिचित छ (प्लेमेट्रोसिस) जहाँ धेरै रानीहरू पुरानो घोंसलाबाट कामदारहरूको झुण्ड सँगै नयाँ सुरु गर्छन्।
सन्दर्भहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]स्रोतहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ह्यारिस, ए. सी. 1997ः एक ठूलो रानी एसियाली हर्नेट (भेस्पा अफिनिस हाइमेनोप्टेराः भेस्पिडे) एरोटाउनमा प्रत्यक्ष कब्जा गरियो। हेर्नुहोस्, 20: 9-13। पिडिएफHarris, A.C.Patrick, B.H.
- गुयेन, एल. टी. पी. एफ. साइटो जे. आई. कोजिमा र जे. एम. कार्पेन्टर, 2006, भियतनामको भेस्पिडे (इन्सेक्टाः हाइमेनोप्टेरा 2) । Vespinae मा वर्गीकरण नोटहरू। प्राणी विज्ञान 23: 95-104 (PDF) Nguyen, L.T.P.; F. Saito; J.I. Kojima & J.M. Carpenter
- "Vespa affinis (Linnaeus, 1764) Lesser banded hornet", <ID1 मा विकिस्पेसको कक्षाकोठा लेख। 01.10.2017 मा पहुँच गरियो।
- "भेस्पा अफिनिस", https://species.wikimedia.org/wiki/Vespa_affinis मा विकिस्पेसिस लेख। 01.10.2017 मा पहुँच गरियो।
- "भेस्पा अफिनिस (लिनियस, 1764" http://www.hornissenschutz.de/vespa_affinis_engl.htm मा। 01.10.2017 मा पहुँच गरियो।
- http://www.vespa-bicolor.net/main/vespid/vespa-affinis.htm मा "भेस्पा अफिनिस"। 01.10.2017 मा पहुँच गरियो।
- "भेस्पा अफिनिस कमन टाइगर-वास्प"। एनसाइक्लोपीडिया अफ लाइफ (इओएल) http:// eol. org/pages/259323/overview मा। 01.10.2017 मा पहुँच गरियो।