किमोनो
| किमोनो | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.svg)
| |||||
| कान्जीमा किमोनो | |||||
| जापानी नाम | |||||
| खान्जी | 着物 | ||||
| |||||
किमोनो (जापानी:きもの) जापनको परम्परागत एवम् राष्ट्रिय पोषाक हो । किमोनो, आयातकार आकारका लुगाका टुक्राहरूलाई, अङ्ग्रेजी 'टी आकारले' शरीरलाई बेरेर लगाइन्छ । यसमा हातका बाहुलासम्म लुगाको लम्बाइ, र लगाई अनुसार अन्य बनावटी भिन्नता हुने गर्दछन् । विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम, चाडपर्व वा विशेष कार्यक्रम भएको समयमा किमोनो लगाइने गरिन्छ भने हालको आधुनिक जापनको समयमा लगाइनै पर्ने पोषाकका रूपमा लिइदैँन । साधारणतया: दैनिक जीवनमा पनि किमोनो लगाइने गरिन्छ । किमोनो, विशेष रूपमा वयस्क पुरुष वा महिलाले दैनिक रूपमा लगाउने पनि गर्दछन् ।[१]
जापानी शब्द किमोनो अनुसार, "कि" को अर्थ लगाउनु र "मोनो" को अर्थ सामन हुने गर्दछ । यसको शाब्दिक अर्थ "लगाउने कपडा" हुन आउँदछ ।
किमोनो लगाउने शैलीमा फरक भएपनि बायाँ पट्टा (collar) दायाँ माथि पारी लगाइएको हुन्छ । किमोनो लगाउँदा यससँग 'ओबी' (पोषाकको पछाडी पट्टी बनाइने) र किमोनो लगाउनु अघि अन्डर किमोनो पनि लगाइने गरिन्छ । किमोनो सँग भिन्नै किसिमको चप्पल (जोरी वा गेटा) पनि लगाइएका हुन्छन् र फरक मोजा (टेबी) पनि लगाइन्छन् ।[२] हालको समयमा किमोनो लाई दैनिक जीवनमा लगाइने प्रयास भएका छन् र विविध प्रकारको डिजाइन पनि बनाइने गरिएका छन् ।
इतिहास
[सम्पादन गर्नुहोस्]चिनियाँ लगाइले जापनमा कोफुन देखि हेइएन पिरेड सम्ममा ठुलो प्रभाव परेको बताइन्छ भने एक धारणा अनुसार किमोनो चिन बाटै उत्पन्न भएको मानिन्छ ।[३] हेयन पिरेड (सन् ७९४ देखि सन् ११९२) देखि, मुरोमाची काल (सन् १३३६ देखि सन् १५७३), र एडो पिरेड (सन् १६०३ देखि सन् १८६७) सम्म आइपुग्दा किमोनोमा विविध परिवर्तन हुँदै आएका छन् । अत्यन्तै, सूक्ष्म तवरले फरक तरिकालर बनाइएका किमोनोलाई कलाका रूपमा पनि हरिन्छ ।
सम्राट मेइजीको समय पश्चात् पश्चिम शैलीका लुगाहरूको प्रयोग बढी हुन थाल्यो । सन् १८७० देखि किमोनोको सट्टा पश्चिम लुगाहरू नै लगाइन थालिए । सन् १९२३ को कान्टो भूकम्पमा किमोनो लगाउने व्यक्तिहरू सजिलै लुटिन थालिए; किमोनो लगाउने व्यक्ति सजिलै दौडिन नसक्ने भए । साथै, किमोनो पुरानै तरिकाले बनाउँदा महगों हुन पुग्यो, मध्यम वर्गीय परिवारलाई किमोनो धेरै नै महँगो हुन पुग्यो । विवाहको समयमा पनि किमोनो भाँडामा लिएरै लगाउन थालियो । हालको समयमा पश्चिमी लुगा र अलिक सजिलो हुने युकाता लगाउने गरिन्छ ।
सन् २०१९, क्योटो को मेयरले आफू र आप्ना कर्मचारीहरू "किमोनो संस्कृति" लाई युनेस्को को संस्कृतिक सम्पदामा सुचिगत गर्न लागि परेका घोषणा गरेका थिए ।
मुल्य
[सम्पादन गर्नुहोस्]नयाँ महिलाले लगाउने किमोनो अमेरिकी १०००० सम्म पर्न सक्छ । सम्पूर्ण पोषाक, भित्री पोषाक, मोजा, जुत्ता र अन्य आवश्यक सामग्री गरी अमेरिकी २०००० सम्म नाघ्न पनि सक्दछ ।
प्रकारहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]महिलाले लगाउने किमोनो
[सम्पादन गर्नुहोस्]- युकाता
- फुरीसोडे
- होमोङ्गी
- इरोम्जि
- एडो कोमोन
- तोमेसुडे
- सुकेसागे
- उचीकाके
- सिरोमुके
- सुसोहिकि
- जुनिहोते
पुरुषले लगाउने किमोनो
[सम्पादन गर्नुहोस्]आवश्यक वस्तुहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]कपडा हेरचाह
[सम्पादन गर्नुहोस्]सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ Sharnoff, Lora (१९९३), Grand Sumo, Weatherhill, आइएसबिएन 0-8348-0283-X।
- ↑ Hanami Web – Inside Japan. All rights reserved., "What Kimono Signifies", HanamiWeb, अन्तिम पहुँच २०१२-१०-२२।
- ↑ Elizabeth LaCouture, Journal of Design History, Vol. 30, Issue 3, 1 September 2017, Pages 300–314।.
बाह्य कडीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]
- क्यानडेली सभ्यताको सङ्ग्रहालय - इटचिकु कुबोताको परिदृश्य किमोनो
- टोकियोको राष्ट्रिय सङ्ग्रहालय "सजावटी कला" अन्तर्गत "कपडा" खोज्नुहोस्।
- क्वेटो राष्ट्रिय सङ्ग्रहालय: कपडाहरू वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००७-११-०७ मिति
- पोशाक सङ्ग्रहालय: जापानमा पोशाकको इतिहास
- किमोनोलाई कसरी लगाउनी
- अमर गैसा मञ्च; परम्परागत तथा आधुनिक किमोनो संस्कृतिमा बृहत संसाधन
- मेइजी, टाइसो र सोवा समयको समयमा परम्परागत किमोनो वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१९-०७-०९ मिति
- किमोनो!; चित्रहरूको साथ किमोनोको बारेमा अधिक जानकारीहरू वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००९-०९-१८ मिति
शिल्प सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- "सङ्ग्रहबाट किमोनो", एसिया, भिक्टोरिया र अल्बर्ट सङ्ग्रहालय, अन्तिम पहुँच २००७-०७-१३।
- "किमोनो: २० औँ शताब्दीको सुरुमा जापानी पहिरन", एसिया, भिक्टोरिया र अल्बर्ट सङ्ग्रहायल, मूलबाट २००७-०५-१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००७-०६-१६। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००७-०५-१३ मिति