सामग्रीमा जानुहोस्

गिरिजाप्रसाद जोशी

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
गिरिजाप्रसाद जोशी
गिरिजाप्रसाद जोशी
गिरिजाप्रसाद जोशी
जन्मवि.सं. १९९५ चैत्र ४(सन् १९३९)
साँखु घुलाटोल
मृत्युवि.सं.२०४४ (सन् १९८७) १७ मार्च १९८७(1987-03-17) (उमेर ४८)
पेशालेखक,शिक्षक,समाजसेवक []
राष्ट्रियतानेपाली
अभिभावकदेवप्रसाद जोशी (बुवा )
खड्गकुमारी जोशी (आमा)

गिरिजाप्रसाद जोशी[] (सन् १९३९- सन् १९८७) नेपाल भाषाका महाकवि हुन् ।

उनको जन्म नेपाल संवत १०५८ (सन् १९३९)मा भएको थियो ।,

गिरिजाप्रसाद जोशी (  १९३९-१९८७) एक बहुमुखी नेपाली कवि हुन् जसले नेपाल भासा साहित्यमा नयाँ प्रवृति स्थापना गरे । उनका कविता, महाकाव्य, नाटक र उपन्यासहरूले परम्परा तोडेर परम्परागत सीमाना पार गरे। उनलाई महाकविको उपाधिबाट सम्मानित गरिएको छ ।

प्रारम्भिक जीवन

जोशीको जन्म काठमाडौं उपत्यकाको सानो सहर साँखु (साकवा)मा भएको थियो । उनका पिता देवप्रसाद र आमा खड्गादेवी जोशी थिए। उच्च माध्यमिक शिक्षा पूरा गरेपछि, उनले शिक्षामा स्नातक डिग्री हासिल गरे र विभिन्न विद्यालयहरूमा पढाए। सन् १९८१ मा उनी राष्ट्रिय माध्यमिक विद्यालय, इन्द्रायणीको प्रधानाध्यापक भए ।

साहित्यिक करियर

जोशीले आफ्नो पहिलो कविता सन् १९५८ मा धर्मोदय पत्रिकामा प्रकाशित गरे। उनलाई वामपन्थी विचारबाट प्रभावित भएको वर्णन गरिएको छ, तर उनका रचनाहरूले प्रगतिशीलदेखि रोमान्टिकसम्मका विभिन्न विषयहरू समेटेका छन्।

उनका कविता र कथाहरूले गरिब जनताको कुरा गर्छन्। जोशीको लेखन करियर दमनकारी पञ्चायत व्यवस्था (सन् १९६२–१९९०) को वर्षहरूमा फैलिएको थियो जब नेपाल भाषाका लेखकहरूलाई गिरफ्तार गरी यातना दिइयो। नेपाली भाषा बाहेक अन्य भाषाहरूमा लेख्ने कामलाई रोकियो र कुनै नयाँ प्रकाशनहरू स्थापना गर्न दिइएन। यस पृष्ठभूमिमा, जोशीका कार्यहरूले साहित्यिक र सांस्कृतिक आन्दोलनहरूलाई प्रेरित गर्यो।

प्रकाशनहरू

जोशी विपुल साहित्यकार थिए । सन् १९५८ देखि १९८७ सम्मको अवधिमा उनले ११ उपन्यास, नौवटा कविताका पुस्तक, १० कथाका पुस्तक, दुई महाकाव्य, दुई नाटक र चारवटा गीतका पुस्तक लेखेका थिए । उनका ठूला उपन्यासहरू सिलुसवान र विपात्र हुन् । त्यसैगरी, सिलु-मी: सिपुखम एक प्रसिद्ध उपन्यास हो।


हाकुगुन्या न्हापन्म्हा गायक ("ब्ल्याक हिलको पहिलो गायक") शीर्षकको कविता नेपाल भाषाको सबैभन्दा लामो कविता हो।

जोशीको निधन नेपाल संवत ११०७ (सन् १९८७)मा भयो ।

  • हाई हाई रे थ्यँचा बात्चा
  • यमि गामाः येँ शहर
  • व गमला थ्व खैथल
  • व ल्वहं जि झ्वाला
  • धकिं
  • जनताया म्ये
  • भाजंमिखा
  • छि स्याना हत्या
  • सिलु स्वां
  • विपात्र
  • पालिख्वाँ य्
  • आगं
  • द्व कचा लिहां लिहां वः
  • सुथनाप सुथय् सुथय्
  • गिरिजाप्रसादया गद्य कविता
  • जनताया म्ये
  • किसि दुम्ब्वः
  • मन्त्र (सफू)
  • बुद्ध नुगः
  • तबन
  • हेल्चा []

सन्दर्भ सामग्रीहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]