गोपाल योञ्जन

गोपाल योञ्जन -- सङ्गीतकार(सङ्गीत सम्राट)

जन्म:- बिक्रम सम्बत् २००० भदौ १० गते बिहीबार

दार्जिलिङ , बंगाल प्रेसिडेन्सी , ब्रिटिश भारत

मृत्यु:-बिक्रम सम्बत् २०५४ बैशाख २८ गते शनिबार (उमेर ५३)

दिल्ली, भारत

विधाहरू:-आधुनिक संगीत

पेशा(हरू):-गायक, संगीतकार, रचनाकार ,नाटककार, सम्पादक

साधन:-स्वर

वर्ष सक्रिय:- २०१६-२०४६

गोपाल योञ्जन (२००० भदौ १० - २०५४ बैशाख २८) एक नेपाली गीतकार, गायक, र संगीतकार थिए। उनी आफ्नो देशभक्तिपूर्ण नेपाली गीतका लागि परिचित थिए। उनको आवाजको दायराले उनलाई नेपाली संगीतको हरेक विधाका गीत गाउन अनुमति दिएको थियो । उनी व्यावसायिक गायक बनेका नेपाली गायकहरूको पहिलो पुस्ताका हुन्। उनका गीतहरू देशका विभिन्न चलचित्र र नाटकहरूमा पनि प्रयोग भएका छन्।

गोपालले आफ्नो सम्पूर्ण जीवन संगीत निर्माणमा समर्पित गरे । उनले नेपाली लोक र परम्परागत साथै भारतीय विशेष गरी रवीन्द्र संगीत र नेवारी शास्त्रीय संगीतको अनुसन्धान र अध्ययन गर्न वर्षौं बिताए। उनका रचनाहरूले यो गहिरो जन्मजात बन्धनलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ जुन उनी विश्वास गर्छन् कि मानव निर्मित बाधा र सीमाहरू पार गर्दै संसारभरि एक साझा डोरी छुनेछ। उनका रचनाहरू कुनै पनि रूप वा प्रकारमा सीमित छैनन्।

गोपालले आफ्नो सांगीतिक करियर बाँसुरी बजाउने बाट सुरु गरेका थिए । उनले आफ्नो पहिलो गीत सन् १९६३ मा लेखेका थिए र उनको पहिलो सांगीतिक रचना सन् १९६४ मा रेकर्ड भएको थियो। उनका सांगीतिक कार्यहरूमा राष्ट्रवादी/देशभक्ति, आध्यात्मिक, रोमान्टिक, दार्शनिक, नृत्य धुन, गीत, संगीत रचना, नारी र नारीत्वको ओड, बालबालिका र युवाका लागि गीतहरू समावेश छन्। र वातावरण, खेलकुद, स्काउट, आदि मा विषयगत गीतहरूको सूची अनन्त छ। उनका प्रतिपादनहरू विशुद्ध शास्त्रीयदेखि लोक, आधुनिक र संगीतमा विशेष गरी महिला र बालबालिकाका लागि सिर्जना गरिएका छन्। यी सबै विविधतामा उनी नेपालीपनलाई मोहित पार्ने र कायम राख्न आफ्नो संवेदनशीलता र कुशलता कायम राख्छन्।

व्यक्तिगत जीवन

गोपाल योन्जनको जन्म २६ अगस्ट १९४३ (१० भाद्र २०००) मा दार्जिलिङ , बंगाल प्रेसिडेन्सी , ब्रिटिश भारतमा तामाङ परिवारमा भएको थियो । नेपाली भाषामा एमए गर्न उनी दार्जिलिङबाट नेपाल आएका थिए । उनले सन् १९६८ मा आफ्नी श्रीमती रेन्चिनसँग विवाह गरे। गोपाल योञ्जनको ५३ वर्षको उमेरमा भारतको दिल्लीमा निधन भयो। उनका एक छोरी र दुई छोरा छन् ।

विभिन्न कलाकारहरु सँग सङ्गत

गोपाल योञ्जनलाई नेपाली संगीतकर्मी र श्रोताहरूले "संगीत सम्राट" (संगीत सम्राट), "बग्याकर" (गीत, संगीत र स्वरको मास्टर) को उपाधि प्रदान गरेका छन्। एक संगीतकारको रूपमा उनी संगीतको लागि प्रेम र जोशलाई प्रोत्साहित गर्नमा विश्वास गर्छन् र धेरै नयाँ कलाकारहरूलाई संगीत संसारमा परिचय गराउन जिम्मेवार थिए। पछि बलिउडका सुपरहिट गायन स्टार बनेका उदित नारायण झा, स्वर सम्राट मानिने नारायण गोपाल, मीरा राणा, किरण प्रधान, इन्दिरा मास्के जस्ता गायकहरू सबैलाई हेरचाह र तालिम दिइएको थियो। उनी द्वारा वास्तवमा संगीत जगतले नारायण गोपालसँगको गायकको रूपमा उनको जोडीलाई नेपाली सङ्गीतको स्वर्ण युग मान्छन् ।

नेपाली श्रोताहरूका लागि गोपाल योञ्जन आफ्नो देश नेपालप्रतिको माया, जोश र करुणाले भरिएका देशभक्ति गीतहरूको पर्यायवाची हुन्। गोपाल एक शान्ति-प्रेमी व्यक्ति थिए र हिमालय र नेपालीको अदम्य आत्माको शक्ति र रहस्यको सम्मान गर्थे।

गोपाल योञ्जनले आफ्ना असंख्य रचनाहरू रेकर्ड र अभिलेखीकरण गर्न सक्नु अघि मे १९९७ मा मृत्यु भयो। रेडियो नेपाल र पुलिस क्लब जस्ता संस्थाहरू जसका लागि उनले २० वर्षसम्म कम्तिमा १० वटा सांगीतिक गीत र टुक्राहरू रचेका छन्, उनले उनका धेरै रचनाहरू संरक्षण वा अभिलेख राखेका छैनन्। धेरै रेकर्ड गरिएका कामहरू हराइरहेका छन् र बाँकी रहेकाहरूले आजको प्राविधिक फाइदाहरू गोपाल योञ्जनको सांगीतिक कार्यहरूको डाटा बैंक सिर्जना गर्न प्रयोग गर्न सकिन्छ भनेर देखाउँछन्। आज हामी समयको एक बिन्दुमा उभिएका छौं जहाँ हामीले भविष्यका लागि छोडिएको समृद्ध संगीत विरासतलाई के गर्ने भनेर निर्णय गर्न आवश्यक छ।

सम्मान

नेपालगोरखा दक्षिण बहू III को आदेश (१९९४)

नेपालनेपालको राज्याभिषेक पदक (१९७४)

पुरस्कार र मान्यता

सर्वश्रेष्ठ संगीतकार - बांसुरीवादक (दार्जिलिङ) (१९६२)

सर्वश्रेष्ठ संगीतकार - बांसुरीवादक (दार्जिलिङ) (१९६३)

सर्वश्रेष्ठ संगीतकार - बांसुरीवादक (दार्जिलिङ) (१९६४)

सर्वश्रेष्ठ संगीत निर्देशक (दार्जिलिङ) (१९६५)

सर्वश्रेष्ठ संगीत निर्देशक (दार्जिलिङ) (१९६६)

सर्वश्रेष्ठ संगीत निर्देशक (दार्जिलिङ) (१९६७)

रेडियो नेपाल उत्कृष्ट संगीत निर्देशक/संगीतकार (नेपाल) को लागि स्वर्ण पदक (१९६८)

लायन्स क्लब अवार्ड फर बेस्ट संगीत निर्देशक (नेपाल) (१९८६)

रोयल नेपाल फिल्म कर्पोरेशन द्वारा नेपाल सर्वश्रेष्ठ संगीत निर्देशक (१९८८)

उर्वशी पुरस्कार सर्वश्रेष्ठ संगीत निर्देशक (नेपाल) (१९९०)

नेपाली संगीतमा उत्कृष्ट योगदानका लागि चिन्नलता पुरस्कार (१९९२)

नेपाली संगीतमा २५ वर्ष समर्पित उत्कृष्ट योगदानका लागि प्रिया पुरस्कार (१९९५)

प्रकाशनहरू

लेखक

संगीताञ्जली - इन्टरमिडिएट कलेजको लागि संगीत पाठ्यक्रम पुस्तक

गीत मञ्जरी - १० वर्षसम्मका बालबालिकाका लागि गीतहरूका लागि पुस्तक र टेप

योगदानकर्ता

डेभिड रीड द्वारा रफ गाइड अन नेपाल को संगीत र नृत्य खण्ड

सम्पादक

बागिना प्रकाशन: बाजाको लागि बाजा ('संगीत'), गीतको लागि GI ('गीत'), NA फर नाच ('नृत्य')

फिल्मोग्राफी

गोपाल योञ्जनले नेपाली चलचित्र छेत्रको विभिन्न चलचित्रमा काम गरेका थिए ।

• बदलिदो आकाश (१९८३)
• अर्को जन्म
• कान्छी (१९९१)
• माया प्रिती (१९९१)

बाह्य लिङ्कहरू

• गोपाल योञ्जनका रचना/गीतहरू (मझेरी डट कममा)
• Gopal Yonzon, Nepali Samachar वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०२०-१०-३० मिति
• Gopal Yonzon - Nepal ko Chhoro
• Gopal Yonzon's songs वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०११-०७-१४ मिति