मेध्यवानर

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
(चिम्पान्जी बाट पठाईएको)

मेध्यवानर[१]
सामयिक शृङ्खला: 4–0 Ma [२]
वैज्ञानिक वर्गीकरण edit
जगत: जनावर
Phylum: रज्जुकी
वर्ग: स्तनधारी प्राणी
गण: प्राथमिकवर्ग
परिवार: मानवानुगण
Tribe: Hominini
वंश: Pan (genus)
प्रजाति:
P. troglodytes
वैज्ञानिक नाम
Pan troglodytes

मेध्यवानर वा वनमानुष उष्णकटिबंधीय अफ्रिकाको जङ्गल र सवानामा बस्ने मानवानुगणको प्रजाति हो। मेध्यवानर मोटो कालो कपालले ढाकिएको हुन्छ, तर यसको अनुहार,औँलाहरू, हातका हत्केलाहरू र खुट्टाका तलवहरू छन्।[४] यो बोनोबो भन्दा ठुलो र बलियो छ, तौल ४०–७० किग्रा (८८–१५४ पाउन्ड) पुरुषहरूको लागि र २७–५० किग्रा (६०–११० पाउन्ड) महिलाहरूको लागि र खडा १५० सेमी (४ फिट ११ इन्च)।[५][६]

मेध्यवानर समूहहरूमा बस्छ जुन आकारमा १५ देखि १५० सदस्यहरू हुन्छन्, यद्यपि व्यक्तिहरू दिनको समयमा धेरै साना समूहहरूमा यात्रा गर्छन् र चारा चराउँछन्। प्रजातिहरू एक सख्त पुरुष-प्रधान पदानुक्रममा बस्छन्, जहाँ विवादहरू सामान्यतया हिंसाको आवश्यकता बिना नै हल गरिन्छ।[७][८]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. Groves, C. (२००५), Wilson, D. E., & Reeder, D. M, eds, सम्पादक, Mammal Species of the World (3rd संस्करण), Baltimore: Johns Hopkins University Press, पृ: 183, ओसिएलसी 62265494, ISBN 0-801-88221-4 
  2. McBrearty, S.; Jablonski, N. G. (२००५), "First fossil chimpanzee", Nature 437 (7055): 105–108, आइएसएसएन 0028-0836, डिओआई:10.1038/nature04008, पिएमआइडी 16136135, बिबकोड:2005Natur.437..105M 
  3. Humle, T.; Maisels, F.; Oates, J. F.; Plumptre, A.; Williamson, E. A. (२०१६), "Pan troglodytes", आइयुसिएनको रातो सूची अनुसार सङ्कटापन्न प्रजातिहरू 2016: e.T१५९३३A१२९०३८५८४, डिओआई:10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T15933A17964454.en, अन्तिम पहुँच ८ अगस्ट २०२१  |errata= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता){{cite iucn}}: error: |doi= / |page= mismatch (help)
  4. Jones, C.; Jones, C. A.; Jones, K.; Wilson, D. E. (१९९६), "Pan troglodytes", Mammalian Species (529): 1–9, जेएसटिओआर 3504299, डिओआई:10.2307/3504299 
  5. Estes, R. (१९९१), The Behavior Guide to African Mammals, University of California Press, पृ: 545–557, आइएसबिएन 978-0-520-08085-0 
  6. Goldberg, T. L.; Wrangham, R. W. (सेप्टेम्बर १९९७), "Genetic correlates of social behavior in wild chimpanzees: evidence from mitochondrial DNA", Animal Behaviour 54 (3): 559–70, डिओआई:10.1006/anbe.1996.0450, पिएमआइडी 9299041 
  7. Van Lawick-Goodall, J. (१९६८), "The behaviour of free-living chimpanzees in the Gombe Stream Reserve", Animal Behaviour Monographs (Rutgers University) 1 (3): १६७। 
  8. Stanford, C., "The predatory behavior and ecology of wild chimpanzees", USC, मूलबाट ६ जुन २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ११ सेप्टेम्बर २०१३