जाइफल
यो लेखलाई विकिको मापदण्ड अनुसार विश्वसनीय बनाउन थप स्रोत खुलाउन आवश्यक देखिन्छ। |
![]() | |
class="infobox-label" scope="row" style="line-height:1.15em;
padding-right:0.65em;" |प्रकार |
बीज र भुईँको मसला |
---|---|
जायफल भनेको बीज, वा त्यो बिउबाट व्युत्पन्न जमिनको मसला हो, धेरै रूख प्रजातिहरूको जीनस मिरिस्टिका सुगन्धित जायफल वा साँचो जायफल (एम। फ्रेग्रान्स) एक गाढा पात भएको सदाबहार रूख हो जुन यसको फलबाट व्युत्पन्न दुई मसला लागि खेती गरिन्छः जायफल, यसको बिउबाट, र गदा, बिउ आवरणबाट। यो जायफलको आवश्यक तेल र जायफलको मक्खनको व्यावसायिक स्रोत पनि हो। मालुकु बान्दा टापुहरू जायफल र गदा को मुख्य उत्पादक हो, र साँचो जायफल रूख टापुहरूको मूल निवासी हो।[१]
यदि मसलाको रूपमा यसको सामान्य प्रयोग भन्दा बढी मात्रामा खपत गरियो भने, जायफल पाउडरले एलर्जी प्रतिक्रियाहरू उत्पादन गर्न सक्छ, सम्पर्क डर्मेटाइटिस निम्त्याउन सक्छ, वा साइकोएक्टिभ प्रभावहरू हुन सक्छ। यद्यपि विभिन्न विकारहरूको उपचारका लागि परम्परागत चिकित्सामा प्रयोग गरिन्छ, जाइफलको कुनै वैज्ञानिक रूपमा पुष्टि गरिएको औषधीय मूल्य छैन।[२]
टोरेरिया वंशका कोनिफरहरू, जसलाई सामान्यतया जाइफलको य्युज भनेर चिनिन्छ, समान देखिने खाने बिउहरू हुन्छन्, तर एम फ्रेग्रान्ससँग नजिकको सम्बन्ध हुँदैन, र मसलाको रूपमा प्रयोग गरिँदैन।
सामान्य जाइफल
[सम्पादन गर्नुहोस्]जायफल सुगन्धित जायफलको रूख (मिरिस्टिका फ्रेग्रान्स) को बिउ पिसेर पाउडरमा परिणत गरेर बनाइने मसला हो। मसलामा एक विशिष्ट तीखो सुगन्ध र न्यानो, थोरै मीठो स्वाद हुन्छ-यो धेरै प्रकारका बेक गरिएका सामानहरू, कन्फेक्सनहरू, पुडिङहरू, आलु, मासु, ससेजहरू, ससहरू, तरकारीहरू, र एग्नग जस्ता पेय पदार्थहरूको स्वाद लिन प्रयोग गरिन्छ।[३]
१५ देखि ३० हप्ताको अवधिमा बिउहरू बिस्तारै घाममा सुकेका हुन्छन्। यस समयमा, जायफल यसको कडा बीज कोटबाट टाढा सङ्कुचित हुन्छ जबसम्म कि हिलाइँदा तिनीहरूको खोलामा खुट्टाहरू हल्लाइँदैनन्। त्यसपछि काठको गुच्छाले खोललाई टुक्रिन्छ अनि जाइफलहरू निकालिन्छ। सुकेका जाइफलहरू हरियो खैरो ओवोइडहरू हुन् जसको सतहहरू खप्परयुक्त हुन्छन्। जायफल लगभग अन्डा आकारको हुन्छ, लगभग २०.५-३० मिमि (२ इन्च ) लामो र १५-१८ मिमी (१ इन्च ) चौडाई, सुकेको फलको तौल ५-१० ग्राम हुन्छ।[४]
विभिन्न स्वादका साथ जीनस मिरिस्टिका दुई अन्य प्रजातिहरू, एम. मालाबारिका र एम. आर्जेन्टिया, कहिलेकाहीँ जायफललाई मसलाको रूपमा मिलावट गर्न प्रयोग गरिन्छ।[५]
गदा
[सम्पादन गर्नुहोस्]जाइफलको बिउलाई रातो बिउले ढाक्ने (अरिल) बाट बनेको मसला हो। यसको स्वाद जायफलको जस्तै हुन्छ तर अधिक नाजुक यो पकाएको सामान, मासु, माछा, र तरकारीहरू, र अचारमा स्वादको लागि प्रयोग गरिन्छ।[६]
गदा प्रशोधन गर्दा, रातो रङको ढक्कनलाई जाइफलको बिउबाट हटाइन्छ जसलाई यसले ढाक्छ र च्याप्टो गरी १० देखि १४ दिनसम्म सुकाइन्छ। यसको रङ हल्का पहेँलो, सुन्तला वा मुर्तमा परिवर्तन हुन्छ। सम्पूर्ण सुख्खा गदा समतल टुक्राहरू मिलेर बनेको हुन्छ-चिल्लो, सिङ-जस्तो, र भंगुर-लगभग ४० मिमी (१ १⁄२ इन्च)[७]
वनस्पति विज्ञान र खेती
[सम्पादन गर्नुहोस्]सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण व्यावसायिक प्रजातिहरू सामान्य, साँचो वा सुगन्धित जायफल(मिरिस्टिकेसिया), मूल निवासी मोलुकास (वा इन्डोनेशियाको स्पाइस टापुहरू) हुन्। यो मलेसियाको पेनाङ टापु, क्यारिबियन, विशेष गरी ग्रेनाडा र केरला मा पनि खेती गरिन्छ, जुन राज्यलाई पहिले दक्षिणी भारतमा मसला व्यापारको केन्द्रको रूपमा प्राचीन लेखहरूमा मालाबार भनेर चिनिन्थ्यो। १७ औँ शताब्दीको कृति होर्टस बोटानिकस मालाबारिकस, हेन्ड्रिक भ्यान रिडले भारतीयहरू इन्डोनेसियालीहरूबाट प्राचीन व्यापार मार्गहरू मार्फत जाइफलको प्रयोग गर्न सिकेको उल्लेख गरेका छन्। [स्रोत नखुलेको][<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2024)">citation needed</span>]
जाइफलका रुखहरू एकलिङ्गी बिरुवाहरू हुन् (व्यक्तिगत बिरुवाहरू या त नर वा मादा बिरुवाहरू हुन्छन् जुन बिउबाट यौन रूपमा र काट्ने वा कलमबाट अलैंगिक रूपमा प्रचार गरिन्छ। यौन प्रसारले ५०% पुरुष रोपेर उत्पादन गर्दछ, जुन अनुत्पादक हुन्छ। किनभने छैटौँदेखि आठौँ वर्षमा फुल फुल्नुअघि बोटबिरुवाको लिङ्ग निर्धारण गर्न कुनै भरपर्दो विधि फेला परेको छैन र यौन प्रजननले असङ्गत उत्पादन दिन्छ, ग्राफ्टिङ प्रचारको प्राथमिक विधि हो।।रोपको प्रयोग गरेर फाँट ग्राफ्टिङको एक भिन्नता दृष्टिकोण ग्राफ्टिङ र प्याच बडिङ सफल साबित भएका छन्, एपिकोटिल ग्राफ्टिङ सबैभन्दा व्यापक रूपमा अपनाइएको मानक हो। एयर लेयरिङ यसको कम सफलता दरका कारण वैकल्पिक तर मनपर्ने विधि होइन। [स्रोत नखुलेको][<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2024)">citation needed</span>]
जाइफलका रुखहरूको पहिलो बाली रोपेको ७-९ वर्षपछि हुन्छ, र रुखहरू २० वर्षपछि पूर्ण उत्पादनमा पुग्छन्। [स्रोत नखुलेको][<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2024)">citation needed</span>]
बन्दा टापुहरूमा जहाँ जाइफल स्थानीय छ, त्यहाँ केनरी नट रूख (क्यानेरियम इन्डिकम) र जाइफल (मिरिस्टिका फ्रेग्रान्स) बीचको सहजीवी सम्बन्ध छ जुन जायफललाई छाया प्रदान गर्दछ र तेज हावाबाट हावा-ब्रेकको रूपमा सेवा गर्दछ।[८]
प्रयोगहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]मसला
[सम्पादन गर्नुहोस्]जाइफल र गदामा समान संवेदी गुणहरू छन्, जाइफलमा अलिक मीठो र गदामा अधिक नाजुक स्वाद हुन्छ। यसले प्रदान गर्ने उज्यालो सुन्तला, केसर-जस्तो रङका लागि हल्का परिकारहरूमा प्रायः गदा मन पराउँछन्। जायफल धेरै परिकारको स्वाद बढाउन प्रयोग गरिन्छ। सम्पूर्ण जायफललाई विशेष गरी जायफलका लागि डिजाइन गरिएको खमीर प्रयोग गरेर घरमा पनि पिसाइन्छ वा बहुउद्देश्यीय खमीर उपकरण।[९]
इन्डोनेसियाली खाना, जायफलको प्रयोग परिकारहरूमा गरिन्छ, जस्तै <i id="mwrg">सोटो</i>, कोनरो, ओक्सटेल सूप, सुप इगा (रिब्स सूप) र सुप काम्बिङ जस्ता विभिन्न प्रकारका मसलायुक्त सूपहरू। यो मासुका परिकारहरू जस्तै सेमर, गोमांसको स्ट्यु, टमाटरको पिसाब र बिस्टिक (बीफ स्टेक) रोलडे (मिन्सेड मीट रोल) र बिस्टिक लिडा (बीफ जिब्रो स्टेक) जस्ता युरोपेली व्युत्पन्न परिकारहरूका लागि ग्रेभीमा पनि प्रयोग गरिन्छ। [स्रोत नखुलेको][<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2024)">citation needed</span>]
भारतीय खाना, जाइफल धेरै मिठाई, साथै स्वादिष्ट परिकारहरूमा प्रयोग गरिन्छ। केरला मालाबार क्षेत्र, पिसेको जाइफल मासु बनाउनमा प्रयोग गरिन्छ र स्वादका लागि मिठाईहरूमा पनि थोरै मात्रामा थपिन्छ। यसलाई थोरै मात्रामा गरम मसाला पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ।[१०]
परम्परागत युरोपेली खाना, जाइफल र गदा विशेष गरी आलु र पालकका परिकारहरूमा र प्रशोधन गरिएका मासु उत्पादनहरूमा प्रयोग गरिन्छ-तिनीहरू सूप, सस र पकाएका सामानहरूमा पनि प्रयोग गरिन्छ। यो सामान्यतया चामलको पुडिङका लागि पनि प्रयोग गरिन्छ। डच खाना, जायफल ब्रसेल्स स्प्राउट्स, फुलकोबी, र स्ट्रिङ बिन जस्ता तरकारीहरूमा थपिन्छ। जायफल मुल्ड साइडर, मुल्ड वाइन, जङ्केट र एगनागमा परम्परागत सामग्री हो। स्कटल्याण्डमा, मेस र जाइफल सामान्यतया ह्यागिसमा दुवै सामग्री हुन्। इटालियन खाना, जायफल धेरै क्षेत्रीय मासु भरिएको डम्पलिंग जस्तै टोर्टेलिनी, साथै परम्परागत मासु लोफका लागि भरिने भागको रूपमा प्रयोग गरिन्छ। [स्रोत नखुलेको]जायफल कद्दू पाई र अन्य जाडो स्क्वासहरूका लागि व्यंजनहरूमा सामान्य मसला हो, जस्तै बेक गरिएको एकोर्न स्क्वास। क्यारेबियनमा, जाइफल प्रायः बुस्व्याकर, पेनकिलर, र बार्बाडोस रम पञ्च जस्ता पेय पदार्थहरूमा प्रयोग गरिन्छ। सामान्यतया, यो पेयको शीर्षमा छर्काइन्छ। [उद्धरण आवश्यक][स्रोत नखुलेको]
फल।
[सम्पादन गर्नुहोस्]पेरिकार्प (फलको आवरण) जाम बनाउन प्रयोग गरिन्छ, वा सूक्ष्म रूपमा काटिन्छ, चिनीसँग पकाइन्छ, र सुगन्धित क्यान्डी बनाउन क्रिस्टलाइज गरिन्छ। काटिएको जाइफलको मासु म्यानिसनको रूपमा बनाइन्छ (या त भिजेको, जुन चिनीको सिरप तरलमा चटनी गरिन्छ, वा चिनीको साथ सुख्खा लेपित, इन्डोनेसियामा म्यानिसन पाला भनिने मिठाई। पेनाङको खानामा, सुक्खा, चिनीको कोटिंगको साथ कटा जाइफलको छालालाई अद्वितीय पेनाङ आइस काकाङमा टोपिङको रूपमा प्रयोग गरिन्छ। जाइफलको मासु पनि ताजा अवस्थामा एक प्रकारको स्मूदी मिसाइन्छ (सेतो रङको र ताजा, 'हरियो', चटपटा स्वाद वा उमालिएको, जसको परिणामस्वरूप खैरो तरल हुन्छ, स्वादमा धेरै मीठो, जुन आइसड पेय पदार्थको तयारीमा प्रयोग गरिन्छ। भारतको केरला मालाबार क्षेत्र, यो रस, अचार र चटनीका लागि प्रयोग गरिन्छ।[१०]
आवश्यक तेल
[सम्पादन गर्नुहोस्]भुइँ जायफल [१] को भाप आसवन द्वारा प्राप्त आवश्यक तेल अत्तर र औषधि उद्योगहरूमा प्रयोग गरिन्छ। वाष्पशील अंशमा दर्जनौं टेर्पेन र फिनाइलप्रोपनोइडहरू हुन्छन्, जसमा डी-पिनेन, लिमोनेन, डी-बोर्नियोल, एल-टेर्पिनोल, गेरानिओल, सेफ्रोल, र मिरिस्टिसिन समावेश छ। , र जायफल को अत्यधिक मात्रा को खपत माइरिस्टिसिन विषाक्तता को परिणाम हुन सक्छ।।[११]
तेल रंगहीन वा हल्का पहेँलो हुन्छ, र जाइफलको गन्ध र स्वाद हुन्छ। यसलाई पकाएका सामान, सिरप, पेय पदार्थ र मिठाईहरूमा प्राकृतिक खानाको स्वादको रूपमा प्रयोग गरिन्छ। यो भुईएको जाइफललाई प्रतिस्थापन गर्न प्रयोग गरिन्छ, किनकि यसले खानामा कुनै कण छोड्दैन। आवश्यक तेल टुथपेस्ट र खोकीको सिरपको निर्माणमा पनि प्रयोग गरिन्छ।[१२]
जायफलको मक्खन
[सम्पादन गर्नुहोस्]जायफलको मक्खन नटबाट अभिव्यक्ति प्राप्त गरिन्छ। यो अर्ध-ठोस, रातो-खैरो रङको हुन्छ, र यसमा जाइफलको स्वाद र गन्ध हुन्छ। लगभग ७५% (जायफलको मक्खनको वजन द्वारा ट्राइमिरिस्टिन हो, जुन मिरिस्टिक एसिड परिणत गर्न सकिन्छ, एक १४- कार्बन फ्याटी एसिड, जुन कोको बटर प्रतिस्थापनको रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ, कपासको तेल वा पाम तेल जस्ता अन्य फ्याटहरूसँग मिसाउन सकिन्छ, र औद्योगिक लुब्रिकन्ट रूपमा अनुप्रयोगहरू छन्। [स्रोत नखुलेको][<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2024)">citation needed</span>]
इतिहास
[सम्पादन गर्नुहोस्]
जायफलको प्रयोगको प्रारम्भिक प्रमाण पूर्वी इन्डोनेसियाको बान्दा टापुहरू मध्ये एक पुलाउ आइ टापुबाट ३,५०० वर्ष पुरानो भाँडाको अवशेषको रूपमा आउँछ। बान्दा टापुहरूमा एघार साना ज्वालामुखी टापुहरू छन्, र यो ठुलो मालुकु टापु समूहको हिस्सा हो। यी टापुहरू १९ औँ शताब्दीको मध्यसम्म जाइफल र गदा उत्पादनको एक मात्र स्रोत थिए। यो कम्तिमा १५०० ईसा पूर्वदेखि अस्ट्रोनेसियन समुद्री मसला व्यापार नेटवर्कमा कारोबार हुने मसलाहरू मध्ये एक थियो।[१३]
छैटौँ शताब्दी ईस्वीमा, जायफलको प्रयोग भारतमा फैलियो, त्यसपछि पश्चिममा कन्स्टान्टिनोपल फैलियो। १३ औँ शताब्दीसम्म, अरब व्यापारीहरूले बन्दा टापुहरूमा जाइफलको उत्पत्ति भएको पत्ता लगाएका थिए, तर यो स्थानलाई युरोपेली व्यापारीहरूबाट गोप्य राखे।[१४]
औपनिवेशिक युग
[सम्पादन गर्नुहोस्]मसला व्यापारमा पकड पाउनका लागि बान्दा टापुहरू एसियामा प्रारम्भिक युरोपेली उद्यमहरूको दृश्य बने। अगस्ट १५११ मा, अफोन्सो डे अल्बुकर्क पोर्चुगल राजाको तर्फबाट मलक्का जिते, जुन त्यस समयमा एसियाली व्यापारको केन्द्र थियो। सोही वर्षको नोभेम्बरमा, मलाक्का सुरक्षित गरेपछि र बान्डाको स्थानबारे थाहा पाएपछि, अल्बुकर्कले आफ्ना साथी एन्टोनियो डे अब्रेउ नेतृत्वमा तिनवटा जहाजहरूको अभियान पठाए। मलय पाइलटहरूले उनीहरूलाई जाभा, लेसर सुन्डास र एम्बोन हुँदै बान्दा टापुहरूमा निर्देशित गरे, १५१२ को सुरुमा आइपुगे। बान्दा टापुमा पुग्ने पहिलो युरोपेलीहरू, अभियान लगभग एक महिनासम्म रह्यो, उनीहरूको जहाजहरू बान्डाको जाइफल र गदा, र ल्वाङ किनेर भरिएको थियो जसमा बान्डाको फस्टाउने <i id="mwAUA">उद्यम</i> व्यापार थियो। सन् १५१२ देखि १५१५ सम्म मलाक्कामा आधारित पोर्तुगाली औषधि व्यापारी टोमे पिरेसद्वारा लेखिएको पुस्तक सुमा ओरिएन्टल बन्दाको प्रारम्भिक विवरण छ। पोर्चुगिजहरूद्वारा यस व्यापारको पूर्ण नियन्त्रण सम्भव थिएन, र तिनीहरू टापुहरूमा आफ्नो पकड नराखी सहभागी बने। [स्रोत नखुलेको][<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2024)">citation needed</span>]
जाइफलको उत्पादन र व्यापारमा एकाधिकार प्राप्त गर्न, डच इस्ट इन्डिया कम्पनी (भिओसी) ले सन् १६२१ मा बन्दानीहरूसँग रक्तपातपूर्ण युद्ध लडेको थियो। इतिहासकार विलार्ड हन्ना अनुमान गरे कि यस सङ्घर्ष भन्दा पहिले टापुहरूमा लगभग १५,००० मानिस बसोबास गर्थे, र केवल १,००० बाँकी थिए (बन्दानीहरू मारिए, भाग्दा भोकै बाँचे, निर्वासित भए, वा दासका रूपमा बेचे। कम्पनीले १७ औँ शताब्दीमा टापुहरूमा व्यापक जाइफल बगान प्रणाली निर्माण गऱ्यो। [स्रोत नखुलेको][<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2024)">citation needed</span>]
नेपोलियन युद्धको समयमा डच अन्तराल परिणाम स्वरूप, बेलायतीहरूले आक्रमण गरे र अस्थायी रूपमा डचबाट बान्दा टापुहरूको नियन्त्रण लिए र माटोले भरिएको जायफलका रूखहरू श्रीलङ्का, पेनाङ, बेन्कुलन र सिङ्गापुर प्रत्यारोपित गरे। यी स्थानहरूबाट उनीहरूलाई अन्य औपनिवेशिक क्षेत्रहरूमा, विशेष गरी जाञ्जिबार र ग्रेनाडामा प्रत्यारोपण गरियो। सन् १९७४ मा अपनाइएको ग्रेनाडाको राष्ट्रिय झण्डा, एक शैलीबद्ध विभाजित-खुला जायफल फल देखाउँछ। डचहरूले दोस्रो विश्वयुद्ध मसला टापुहरूको नियन्त्रण कायम राखे। [स्रोत नखुलेको][<span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2024)">citation needed</span>]
कनेक्टिकट यसको उपनाम प्राप्त गरेको हुन सक्छ (जायफल राज्य, "जायफल") केही बेईमान कनेक्टिकट व्यापारीहरूले काठबाट "जायफल 'चिच्याउने दाबीबाट," काठको जायफल "सिर्जना गरेर, एक शब्द जुन पछि कुनै पनि प्रकारको धोखाधडीको अर्थमा आएको थियो। यो कथा यस मुद्दासँग सम्बन्धित हुन सक्छ कि कसैले मसला पाउडर प्राप्त गर्न ग्रे गर्नुपर्दछ, जायफललाई क्र्याक नगर्नुहोस्, र यो उत्पादनको केही खरीददारहरूले व्यापक रूपमा थाहा नपारेको हुन सक्छ।[१५]
उत्पादन
[सम्पादन गर्नुहोस्]सन् २०१९ मा, इन्डोनेसिया, ग्वाटेमाला र भारत नेतृत्वमा जाइफलको विश्वव्यापी उत्पादन १४२,००० टन थियो, प्रत्येकमा ३८,००० देखि ४३,००० टन र विश्वको कुलको संयुक्त 85% थियो।[१६]
मनोधर्म र विषाक्तता
[सम्पादन गर्नुहोस्]केही रोगहरूका लागि लोक उपचार रूपमा प्रयोग भए तापनि जाइफलको कुनै प्रमाणित औषधीय मूल्य छैन।[२]
प्रभावहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]मसलाको रूपमा थोरै मात्रामा इन्जेस्ट गरिएको, जायफलले कुनै उल्लेखनीय शारीरिक वा न्यूरोलॉजिकल प्रतिक्रिया उत्पादन गर्दैन, तर ठूलो खुराकमा, दुबै कच्चा जायफल ताजा कर्नेल र जायफलको तेल पिसाइन्छ। यस्ता प्रभावहरू एन्टिकोलिनर्जिक-जस्तो हेलुसिनोजेनिक संयन्त्रबाट उत्पन्न भएको देखिन्छ जुन मिरिस्टिसिन र एलेमिसिनलाई श्रेय दिइन्छ। मिरिस्टिसिन-एक मोनोएमाइन अक्सिडेस अवरोधक र साइकोएक्टिभ पदार्थ -ठूलो मात्रामा खपत गर्दा आवेग, धड्कन, मतली, अन्ततः डिहाइड्रेसन, र सामान्यीकृत शरीर दुखाइ हुन सक्छ। जायफलले चिन्ताजनक औषधिहरूसँग अन्तरक्रिया गर्न सक्छ, एलर्जी प्रतिक्रियाहरू उत्पादन गर्न सक्छ, सम्पर्क डर्मेटाइटिस निम्त्याउन सक्छ, र मनोविकृति तीव्र एपिसोडहरू जगाउन सक्छ।[२]
व्यक्तिबाट व्यक्तिमा धेरै फरक हुँदा, जायफलको नशा साइड इफेक्टहरू जस्तै डिलिरियम, चिन्ता, भ्रम, टाउको दुख्ने, मतली, चक्कर आउने, सुख्खा मुख, आँखामा जलन, र स्मृतिभ्रंशको साथ हुन सक्छ। नशा अधिकतम प्रभावमा पुग्न धेरै घण्टा लाग्छ, र धेरै दिनसम्म रहन सक्छ। जायफल र मिरिस्टिसिनबाट घातक विषाक्तताका घटनाहरू व्यक्तिगत रूपमा असामान्य छन्।[२]
जायफलको विषाक्तता बच्चाहरूमा आकस्मिक सेवन र जानाजानी मनोरञ्जनात्मक प्रयोगद्वारा हुन्छ। यो मनोरञ्जनात्मक रूपमा कम लागतको उच्च मिल्दोजुल्दो साइकेडेलिकहरू प्राप्त गर्ने उद्देश्यले प्रयोग गरिन्छ, विशेष गरी किशोर किशोरीहरू, लागुऔषध प्रयोगकर्ताहरू, कलेजका विद्यार्थीहरू र कैदीहरूद्वारा। जायफलको तुलनात्मक रूपमा ठूलो खुराक प्रभावहरू उत्पादन गर्न आवश्यक छ-रिपोर्ट गरिएको जायफलको नशाका अधिकांश घटनाहरू मनोरञ्जनात्मक प्रयोगको परिणाम जस्तो देखिन्छ।[१७]
नाटककार र कवि विलियम शेक्सपियर ह्यालुसिनोजेनिक उद्देश्यका लागि जाइफल प्रयोग गरेको आरोप लगाइएको थियो किनभने उनको पाइपको टुक्राहरूको विश्लेषणमा गाँजाको साथ जाइफलको अर्क फेला परेको थियो।[१८]
गर्भावस्थामा औषधि
[सम्पादन गर्नुहोस्]जायफललाई एक पटक गर्भपतन गर्ने औषधि मानिन्थ्यो, तर गर्भावस्था सुरक्षित हुन सक्छ यदि स्वाद मात्रा मात्र प्रयोग गरियो भने। यदि धेरै मात्रामा सेवन गरियो भने, जाइफलले समयपूर्व प्रसव र गर्भपात निम्त्याउन सक्छ। जायफलले पेथिडाइन जस्ता दुखाइ कम गर्ने औषधिहरूसँग पनि अन्तरक्रिया गर्न सक्छ, त्यसैले गर्भावस्थामा यसलाई बेवास्ता गर्न सिफारिस गरिन्छ।[१९]
घरपालुवा जनावरहरूमा विषाक्तता
[सम्पादन गर्नुहोस्]जाइफलको सुगन्धले घो रपालुवा जनावरहरूलाई आकर्षित गर्न सक्छ, तर यदि अधिक मात्रामा सेवन गरियो भने यो विषाक्त हुन सक्छ।[२०]
यो पनि हेर्नुहोस्
[सम्पादन गर्नुहोस्]- मसला व्यापार
- अस्ट्रोनियाका घरपालुवा वनस्पति र जनावरहरू
- ल्वाङ
- भारतीय चन्दन
सन्दर्भहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ Zumbroich, Thomas J. (२००५), "The Introduction of Nutmeg (Myristica fragrans Houtt.) and Cinnamon (Cinnamomumverum J. Presl)) to America / La introducción de la nuez moscada (Myristica fragrans Houtt.) y de la canela (Cinnamomum verum J.S. Presl) en América", Acta Botanica Venezuelica 28 (1): १५६।
- ↑ २.० २.१ २.२ २.३ "Nutmeg", Drugs.com, २००९, मूलबाट २०२०-१२-१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१७-०५-०४।"Nutmeg". Drugs.com. 2009. Archived from the original on 2020-12-16. Retrieved 2017-05-04.
- ↑ "Nutmeg spice", १२ अगस्ट २०२४।
- ↑ "Myristica", floracostaricensis.myspecies.info (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२४-११-१३।
- ↑ "Nutmeg", www.clovegarden.com, मूलबाट २०१७-०२-१८-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१७-०७-२२।
- ↑ Top 100 Exotic Food Plants, २०११, पृ: ४२०, अन्तिम पहुँच २०१९-०८-२७।
- ↑ "Mace spice"।
- ↑ Soils in the Humid Tropics and Monsoon Region of Indonesia, Boca Raton, २००८, पृ: ३२९।
- ↑ Barber, Casey (१८ फेब्रुअरी २००७), "Do you really need a Microplane for your kitchen? Yes, and here's why", today.com, मूलबाट ८ नोभेम्बर २०१९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ८ नोभेम्बर २०१९।
- ↑ १०.० १०.१ India Food and Cooking: The Ultimate Book on Indian Cuisine, पृ: १६। उद्दरण त्रुटी: Invalid
<ref>
tag; name "Chapman2007" defined multiple times with different content - ↑ Ehrenpreis, J. E.; Deslauriers, C; Lank, P; Armstrong, P. K.; Leikin, J. B. (२०१४), "Nutmeg Poisonings: A Retrospective Review of 10 Years Experience from the Illinois Poison Center, 2001–2011", Journal of Medical Toxicology 10 (2): 148–151, डिओआई:10.1007/s13181-013-0379-7, पिएमआइडी 24452991, पिएमसी 4057546।
- ↑ Grenada: Carriacou and Petite Martinique, २०१७-११-०५, अन्तिम पहुँच २०२०-१०-०६।
- ↑ Zumbroich, Thomas J. (२००७–२००८), "The origin and diffusion of betel chewing: a synthesis of evidence from South Asia, Southeast Asia and beyond", eJournal of Indian Medicine 1: 87–140।
- ↑ उद्दरण त्रुटी: अवैध
<ref>
चिनो;pickersgill
नामको सन्दर्भका लागि कुनै पाठ प्रदान गरिएको छैन - ↑ उद्दरण त्रुटी: अवैध
<ref>
चिनो;furer
नामको सन्दर्भका लागि कुनै पाठ प्रदान गरिएको छैन - ↑ "World production of nutmeg, mace and cardamoms in 2019; Crops/Regions/World/Production Quantity from pick lists", Food and Agriculture Organization of the United Nations, Statistics Division (FAOSTAT), २०१९, मूलबाट १२ नोभेम्बर २०१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १२ फेब्रुअरी २०२१।
- ↑ "Nutmeg intoxication in Texas, 1998–2004", Human & Experimental Toxicology 24 (11): 563–6, नोभेम्बर २००५, डिओआई:10.1191/0960327105ht567oa, पिएमआइडी 16323572, बिबकोड:2005HETox..24..563F।
- ↑ "Did Shakespeare Take Drugs?", No Sweat Shakespeare (en-USमा), २०१४-०६-०७, अन्तिम पहुँच २०२४-११-१९।
- ↑ "Herb and drug safety chart", BabyCentre UK, २०१८, मूलबाट १५ अक्टोबर २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २९ अक्टोबर २०१८। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १५ अक्टोबर २०१२ मिति
- ↑ Charlotte Flint (२०१८), "Nutmeg Toxicity", Pet Poison Helpline, मूलबाट ३० अक्टोबर २०१८-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २९ अक्टोबर २०१८।
बाह्य लिङ्कहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]Nutmegsसँग सम्बन्धित चित्र तथा श्रव्यदृश्यहरू विकिमिडिया कमन्समा रहेको छ।
- सम्बन्धित डाटामिरिस्टिका फ्रेग्रान्सविकिस्पीसिसमा
ढाँचा:Herbs & spicesइस साँचे में कोई प्रलेखित पैरामीटर नहीं है और शायद इसका इस्तेमाल उनके बिना ही किया जाता है।
Herbs & spices
"Herbs & spices" साँचे पर अब तक कोई विवरण नहीं है, मगर साँचे के पृष्ठ पर कुछ जानकारी