जातीय संसद भवन

जातीय संसद भवन
जातीय संसद भवन;
सामान्य विवरण
प्रकार	राष्ट्रिय संसद भवन
वास्तुकलाको ढाँचा	आधुनिक
स्थान	ढाका, बङ्गलादेश
निर्माणकार्यको थालनी	सन् १९६१
सम्पन्न	सन् १९८२
लागत	अमेरिकी $३२ मिलियन
प्राविधिक विवरण
बनावट	कङ्क्रिट, इँटा
योजना तथा निर्माण
वास्तुकार	लुइस कान; माजहारुल इसलाम (सह-वास्तुकार)

जातीय संसद भवन वा राष्ट्रिय संसद भवन, (बङ्गाली: জাতীয় সংসদ ভবন; जातियो शङ्शोद भवोन) बङ्गलादेशको संसद भवनको नाम हो। यो भवन राजधानी ढाकाको शेर-ए-बाङ्ला नगरमा अवस्थित छ। यस भवनको रुपरेखा निर्माण लुइस कानले गरेका हुन्। यो भवन २०० एकडमा फैलिएर रहेको छ र संसारको सबैभन्दा ठुलो विधायक भवनहरू मध्ये एक हो।^[१]

यो भवन सन् २००३ मा निर्माण भएको माई आर्किटेक्ट नामक चलचित्रमा स्थायी रूपले दर्शाइएको थियो। यो चलचित्रमा वास्तुकार लुइस कानको पारिवारिक स्थिति र करियरको बारेमा देखाइएको थियो। लुइस आइ कान पुस्तकका लेखक रोबर्ट म्याककार्टर, बङ्गलादेशको जातीय संसद भवनलाई २०औँ शताब्दीको मुख्य भवनहरू मध्ये एक भनेका छन्।^[२]

इतिहास

बङ्गलादेशी संसदहरू स्थायी रूपले जातीय संसद भवनमा बस्छन्। यो भवन, विधायकहरूका लागि संसारमै एक उत्कृष्ट संसदीय निर्माणको नमूना हो। यो भवन २१५ एकडको भूमिमा राजधानी ढाकाको शेर-ए-बाङ्ला क्षेत्रमा अवस्थित रहेको छ। यसको परिसरमा, मुख्य भवन अतिरिक्त, खुल्ला हरियो रिक्त स्थान, जल निकास र सांसदहरूको भव्य कार्यालय पनि अवस्थित छ। यो भवनको निर्माण सन् १९६१ मा सुरु भएको थियो। अनेकौँ बाधाहरूको सामना गर्दै अन्तत: ८ जनवरी १९७२ मा यो भवनको उद्घाटन गरिएको थियो। यो उत्कृष्ट भवनको रचना प्रसिद्ध अमेरिकी वास्तुकार लुइस आई कानले तैयार गरेका थिए। संसद भवन क्षेत्रको मुख्य भवन, दक्षिण प्लाजा र राष्ट्रपति प्लाजा, गरी तीन भागमा बाडिएको छ।^[३]^[४]

वास्तुकला र बनोट

जातीय संसद परिसरको पूर्ण बनोट लुइस कानले गरेका हुन् जसमा परिसर अन्तर्गतको घाँसे मैदान, ताल र संसदका सदस्यहरूका लागि भवन रहेको छ। यो भवनको डिजाइनले मुख्य रूपमा बङ्गलादेशको कला, संस्कृति र धरोहरहरूलाई दर्शाउँछ। साथै यस भवनले बङ्गलादेशको ढाका स्थित शेरे-ए-बाङ्लामा रहेको रिक्त स्थानलाई भर्ने कार्य गर्दछ। परिसरको केन्द्रमा रहेको मुख्य भवनलाई तीन भागमा विभाजित गरिएको छ- मुख्य प्लाजा, दक्षिण प्लाजा र राष्ट्रपति प्लाजा। मुख्य भवन र संसदका सदस्यहरूको भवन परिसरलाई तीनै तिरबाट एउटा कृतिम तालले घेरेको छ।^[५]

मुख्य प्लाजा

जातीय संसद भवनको एक चित्र

जातीय संसद भवनको मुख्य प्लाजामा महत्त्वपूर्ण संसदीय च्याम्बर रहेको छ जसमा संसदीय शत्रको समयमा ३५४ वटै संसदीय सदस्य अटाउन सक्छ। यस वाहेक यसमा २ वटा मञ्च र महत्त्वपूर्ण व्यक्तित्वहरूका लागि २ वटा छुट्टाछुट्टै बस्ने प्रदर्शन भवन रहेको छ।

दक्षिणी प्लाजा

संसद भवन भित्र रहेको दक्षिण प्लाजा मानिक मिया नामक स्थान तिर फर्केको छ। यो २० फिट अग्लो छ र सुन्दर आकारले भवनको मोहकतामा थप सौन्दर्यता थपेको छ। यसलाई संसद भावको मुख्य प्रवेशद्वारको रूपमा जान्ने गरिन्छ।