जिष्णुगुप्त

जिष्णुगुप्त
नेपाल मण्डलको शासक
शासनकाल	६२४–६३७
सन्तान	विष्णु गुप्त
वंश	अभिर-गुप्त वंश
धर्म	हिन्दु धर्म

जिष्णुगुप्त लिच्छवी वंशको समयमा ७औँ शताब्दीमा नेपालको एक शासक थिए। प्रारम्भिक रूपमा ध्रुवदेवसँग ६२४ देखि प्रशासनिक शक्ति बाँडफाँड गर्दै, उनी लगभग ६२७ बाट राज्यको सर्वोच्च अधिकारी बने। उनी अभिरा-गुप्त वंशका थिए।

अतिक्रमण

अभिर-गुप्त वंशका जिष्णुगुप्ता (६२२–६३३) को तामाको सिक्का। उल्टो। पखेटा भएको घोडामाथिको शिलालेख श्री जिष्णुगुप्तस्य हो

अम्शुवर्माले आफ्नो भाउजु उदयदेवलाई राजाको रूपमा नियुक्त गरेका थिए र पूर्वको मृत्यु पछि, उत्तरार्द्ध ६२१ मा राजा बने। उहाँलाई चाँडै आफ्नो परिवारसहित तिब्बतमा बेदखल गरियो, र उहाँका भाइ ध्रुवदेव, जिष्णुको सहयोगमा। गुप्तले सिंहासन घोषणा गरे। ध्रुवदेव आधिकारिक राजा भए पनि, गुप्तले धेरै अधिकार प्रयोग गरे र लगभग ६२७ देखि, जिष्णुले वास्तविक शासकको रूपमा शासन गरे।

शासन

अभिर-गुप्त वंशका जिष्णुगुप्त (६२२–६३३) को तामाको सिक्का। उल्टो

उनले ६२७ बाट आफ्नो नाम अन्तर्गत जारी गरिएका धेरै सिक्काहरू जारी गरे, र कम्तिमा पनि ६१६ बाट सुरु भएको कम्तिमा दस शिलालेखहरू फेला परेका छन्। उनका लगभग सबै शिलालेखहरूले शक्तिहीन लिच्छवी राजा ध्रुवदेव र पछि उनका छोरा भीमार्जुनदेवको अधीनमा वास्तविक शासकको रूपमा उनको शासनलाई प्रमाणित गर्दछ।। लिच्छवीहरू मनगृह दरबारमा र जिष्णुगुप्तले कैलाशकुट भवनबाट शासन गरेका थिए। सम्राट ध्रुवदेवलाई दिइएका निम्न दुई ठेगानाहरू "सार्वभौमलाई दिइएको ठेगानाको सबैभन्दा अप्रत्याशित रूप हो", इतिहासकार डिल्लीरमण रेग्मीले मत व्यक्त गरे।

• अनेक विजयानन्त प्रतिष्ठा पृथिवीराजकर्मणा लिच्छवी कुलकेतुः
  • अनुवाद: लिच्छवि कुलकेतुले धेरै विजयहरू गरेर पृथ्वीमा आफ्नो अधिकार स्थापित गरेका थिए।
• सकल सत्वानुग्रहित मनोहिराभिमान रमणीयं चरितं लिच्छवी कुलकेतुः
  • अनुवाद: लिच्छवि कुलकेतु, सबैको मन जित्ने, सबै प्राणीको मन जित्ने आकर्षक चरित्र भएको।

व्यक्तिगत जीवन

जिष्णुगुप्त भौमा गुप्तका नाति थिए, जो सम्भवतः गणदेवको शासनकालमा सर्वोच्च पदमा गएका थिए। उनको ६३९ मा मृत्यु भयो र उनको छोरा विष्णुगुप्तको वास्तविक शासन द्वारा भीमार्जुनलाई फिगरहेड राजाको रूपमा उत्तराधिकारी बनाए।